Konut satışında yüzde 23,5’lik artış sağlandı

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Iştiraki Derneği (GYODER), gayrimenkul dalının alt segmentlerini üçer aylık dönemler halinde irdelediği “GYODER Gösterge” Türkiye Gayrimenkul Kesimi 2020-2. Çeyrek Raporu’nu yayımladı.

Temel ekonomik verilerin yanı sıra “Konut”, “Krediler”, “GYO-Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı”, “GYF-Gayrimenkul Yatırım Fonu”, “Ofis”, “AVM”, “Lojistik” ve “Turizm” üzere gayrimenkulün tüm alt segmentlerini kapsayan raporun; gayrimenkul yatırım iştiraklerinin finansal değerlendirmeleri ile ilgili verileri, Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ve Kamuyu Aydınlatma Platformu’nun (KAP) katkılarıyla zenginleştirildi.

GYODER Gösterge 2020-2. Çeyrek Raporu’na göre, pandemi sürecinde başta Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Etraf ve Şehircilik Bakanlığınca alınan önlemler ve proaktif yaklaşımlar bölüme can suyu olarak toparlanma eğilimini güçlendirdi.

İnşaat kesiminde yüzde 1,5 düzeyinde yaşanan gerileme ise süratli yaşanan küçülmelerden sonra eğilim değişiminin ilk işareti olarak görüldü. Alınan önlemlerle bilhassa ikinci çeyreğin sonu prestijiyle dalda gözle görülür bir toparlanma yaşandı. Kelam konusu toparlanma konut satış sayılarına da yansıdı. 

GEÇEN YILIN BIRINCI YARISINA NAZARAN YÜZDE 23,5’LİK ARTIŞ

Rapora göre, 2019 yılının ilk yarısında toplam 505 bin olan konut satışı, 2020 yılının tıpkı döneminde 624 bin adede ulaşarak yüzde 23,5’lik bir artış sağladı. Artışı tetikleyen en önemli ögeler ise pandemi nedeniyle yaşanan kapanma sürecinin bitmesi, bilhassa kredi faizlerinde kamu bankaları önderliğinde sağlanan keskin düşüş ve ertelenen talebin tesiri oldu.

Öte yandan birkaç yıldır yeni konut arzının giderek düşmesi de talebin yükselmesinde öbür bir tetikleyici oldu. Halihazırda pazarda bekleyen konutların talep görmesi de önemli ölçüde stok erimesi sağladı. 2020 yılının ilk yarısı prestijiyle 226 bin adede ulaşan ipotekli konut satışında, 2019’un birebir dönemine göre yüzde 221’lik artış yaşandı.

Raporda, pandemi nedeniyle değişen muhtaçlık ve tüketim eğiliminin dikkat çeken bir gelişme olduğu belirtilerek, artık bina yapısından, mimariye, kullanılan temel gereçten, etrafa hassaslığa kadar pek çok ögede değişim gözetilerek yatırım kararı alınması gerektiği vurgulandı.

2020 yılı ikinci çeyrek konut satışları, global salgın nedeniyle nisan ve mayıs aylarında görülen ekonomik sakinliğe rağmen bir önceki yılın birebir dönemine göre yaklaşık yüzde 14’lük bir artış göstererek 283 bin 731 adet düzeyinde kapandı. Bilhassa haziran ayı prestijiyle kamu bankaları tarafından başlatılan konut kredisi kampanyası konut satışlarını olumlu yönde etkilerken, global salgın nedeniyle ertelenen talebin de tesiriyle mayıs ayı prestijiyle konut fiyatlarında aylık yüzde 6,4 ile bugüne kadarki en yüksek aylık değişim görüldü.

2020 yılı ikinci çeyreğinde önceki yılın birebir dönemine göre, ilk el satışlarda yüzde 8,1 düşüş, ikinci el satışlarda ise yüzde 28 artış yaşandı. Birinci satışların toplam satışlar içerisindeki oranı, bir önceki çeyreğe göre artış göstererek çeyreklik bazda yüzde 31,8 olarak gerçekleşmiş olsa da haziran ayında yüzde 30,9 ile bu oran data setindeki en düşük düzeyine geriledi. 

İPOTEKLİ SATIŞLARDA YÜZDE 206 ARTIŞ

İpotekli satışlarda konut kredisi faiz oranlarındaki gerileme ile birlikte geçen yılın tıpkı dönemine göre yüzde 206,7’lik bir artış gerçekleşirken, başka satışlarda ise verilerin açıklanmaya başlanmasından bu yana çeyreklik bazda en düşük satış sayısı görüldü ve geçen yılın tıpkı dönemine göre yüzde 28,3 gerileme kaydedildi.

Konut kredisi kampanyası ve ertelenen talebin tesiriyle talepte görülen artış ikinci çeyrek prestijiyle konut fiyatlarına yansıdı ve mayıs ayı prestijiyle gerçek bazda yıllık yüzde 10,6 artış görüldü. Nominal bazda, geçtiğimiz yıl mayıs ayında konut fiyat endeksinde yıllık artış yüzde 1,5 düzeyinde iken, endeks bu yıl mayıs ayında yıllık bazda yüzde 23,1 artış gösterdi.

Yabancılara yapılan satışların ise iç talebin yüksek olması, global salgın ve uçuş sınırlamaları nedeniyle toplam satışlar içerisindeki oranı gerilemeye devam etti ve yüzde 0,9 olarak gerçekleşti. Bununla birlikte, haziran ayında aylık bazda yüzde 93,5 düzeyinde artış görüldü. İkinci çeyrekte yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırada yüzde 46,1 hisse ile İstanbul, ikinci sırada yüzde 16,8 hisse ile Antalya yer aldı. 

BIRINCI YARIDA YAPI RUHSATI VERİLEN BİNA SAYISI YÜZDE 45,5 ARTTI

Belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen bina sayısı yılın ilk 6 ayında geçen yılın birebir dönemine göre yüzde 45,5 arttı. Yapı ruhsatı verilen binaların yüz ölçümü yüzde 40,8, bedeli yüzde 54,8 ve daire sayısı yüzde 72,9 arttı. Belediyeler tarafından verilen yapı kullanma müsaade belgelerinde ise bina sayısı yılın ilk yarısında geçen yılın tıpkı dönemine göre yüzde 35,6, yüz ölçümü yüzde 32,5, bedeli yüzde 27,2, daire sayısı da yüzde 32,1 azaldı.

2019 yılı temmuz ayında başlayan konut kredisi faiz oranlarındaki azalış trendi, yer yer haftalık bazda artışlar hariç 2020 yılı haziran ayı sonuna kadar devam etti. 2019 yılı temmuz ayı başında azalış trendine giren ve yüzde 1,65 düzeyinde gerçekleşen konut kredisi faiz oranı, 2020 yılı temmuz ayında yüzde 0,73 düzeyine geriledi.

Tıpkı şekilde 2019 yılı temmuz ayı başında azalış trendine giren ve yüzde 21,65 olan yıllık faiz oranı ise 2020 yılı temmuz ayı ortasında 12,61 puan azalarak yüzde 9,14 düzeyine geriledi. 2020 yılı haziran ayı sonunda konut kredisi hacmi 234 milyar TL düzeyinde gerçekleşti. Kamu mevduat bankalarının toplam konut kredisi hacmi içindeki hissesi 2019 yılı haziran ayında yüzde 51 düzeyindeyken, 2020 yılı haziran ayında yüzde 60’a yükseldi.

GYO ENDEKS KIYMETI İKİNCİ ÇEYREKTE YÜZDE 50 ARTTI

Mart sonunu 33.384 puandan kapatan GYO endeksi, haziran sonunda yüzde 50,12’lik bir artışla 50.118 puana yükseldi.

GYO endeksiyle yüzde 70’in üzerinde korelasyonu olan BIST 100 endeksi ise tıpkı dönemde yüzde 30’luk bir artış sağladı. Halka açıklık oranının yüzde 52 mertebesinde olduğu GYO endeksinin piyasa bedeli de yüzde 59’luk artışla 36,5 milyar TL’ye yükseldi.

Bununla birlikte ikinci çeyrekte yabancı yatırımcı oranında Borsa İstanbul’un genelinde olduğu üzere bir kayıp olduğu ve yüzde 2’lik bir düşüşle bu oranın yüzde 17’lere gerilediği görüldü. Ayrıyeten ferdi ve kurumsal yatırımcı oranlarının neredeyse eşit olduğu GYO’ların ikinci temettü dağıtmadığını lakin paylardaki yükselişin sonraki çeyrekler için temettü dağıtımı manasında da olumlu bir yansımasının olabileceği düşünülüyor.

GYF’LERİN PAZAR BÜYÜKLÜĞÜ 6,8 MİLYAR TL DÜZEYINE ULAŞTI

Türkiye’de gayrimenkul yatırım fonu (GYF) pazar büyüklüğü 30 Haziran 2020 prestijiyle 6,8 milyar TL düzeyine ulaştı.

İhraç dönemi devam eden ve ilk sefer yatırım alan fonlar da dahil olmak üzere toplam 45 GYF yatırım aldı. Nisan 2020 ile Haziran 2020 ortasında SPK tarafından 4 yeni GYF’ye kuruluş müsaadesi, 3 GYF’ye ihraç belgesi onayı verilirken 3 mevcut GYF’nin tasfiyesi onaylandı. Borsa İstanbul Nitelikli Yatırımcı Süreç Pazarı’nda 6 adet GYF süreç görüyor.

Rapora göre, İstanbul ofis pazarında genel arz 6,46 milyon metrekare olarak tıpkı düzeyde kalmasına rağmen, sağlıklı çalışma alanları tahlillerinin gerekliliği arzın tekrar sınıflandırılmasını gerektirecek.

İkinci çeyrekte kaydedilen kiralama süreçleri yaklaşık 41 bin 255 metrekare olarak gerçekleşirken, yılın ilk yarısında gerçekleşen kiralama süreçleri toplamda 132 bin 118 metrekare oldu. İkinci çeyrekte kaydedilen süreç hacmi bir önceki çeyreğe ve geçen yılın tıpkı dönemine göre bilhassa pandemi tesirinin bir yansıması olarak düşüş gösterirken sırasıyla yüzde 54,6 ve yüzde 14,7 oranlarında azalma gerçekleşti.

Türkiye Ticari Gayrimenkul Endeksi, 2020 yılı haziran sonu prestijiyle 153,32 puan düzeyinde gerçekleşti. Endeks, geçen yılın birebir ayına oranla 6,31 puan artış gösterirken, aylık 1,38 puan artış gösterdi. 2020 yılına 146,97 puan düzeyinde başlayan endekste, 12 aylık dönemde 8,84 puanlık bir artış yaşandı.

Öte yandan, yılın ilk çeyreğinde kiralama süreci bakımından taban noktayı gören lojistik piyasası, Kovid-19 salgını döneminde önemi artan perakende lojistiği ve çevrim içi satışların tesiriyle ikinci çeyrekte kayda bedel bir performans gösterdi.

2020’nin ilk yarısı prestijiyle lojistik piyasasındaki birincil kira dolar bazında metrekare başına aylık 4,50 olarak görünürken TL bazında 30,00 metrekare/ay düzeyine yükseldi.