Jenerasyonu tükendiği sanılan bitki “Bakır Kazteresi” tekrar bulundu

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Ege Üniversitesi (EÜ) ve Hacettepe Üniversitesi iş birliği ile kuşağı tükendiği sanılan ’Bakır Kazteresi (Arabis lycica)’ yine bulundu.

Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi, Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi Yönetim Şurası Üyesi Doç. Dr. Hasan Yıldırım ve Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümünde husus uzmanı Doç. Dr. Barış Özüdoğru Antalya Bakır Dağı’nda daha önce keşfedilen lakin jenerasyonu tükendiği sanılan bitkiyi bitki dünyasına tekrar kazandırdı. Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, jenerasyonunun tükendiği düşünülen endemik bir bitki çeşidi olan ‘Bakır Kazteresi’ ile ilgili ayrıntılı popülasyon çalışması yapan araştırmacıları tebrik etti.

Jenerasyonunun tükendiği sanılıyordu

Bakır Kazteresi hakkında bilgi veren Doç. Dr. Hasan Yıldırım, “Bakır Kazteresi olarak bilinen Arabis cinsi, Hardalgiller Brassicaceae ailesine ilişkin bir kümedir. Dünyada yaklaşık 60 kadar çeşidi bulunur. Ülkemizde ise 21 cins ile temsil edilirken bunların 11 tanesi ise ülkemiz için endemik cinslerdir. Bu tiplerden biri ise 2000 yılında Antalya Bakır Dağı’nda 2100-2520 metre rakım aralığında keşfedilen, bilimsel ismi ‘Arabis lycica’ olan ve Türkçe ismi de ‘Bakır Kazteresi’ olan bitkidir. Sonraki yıllarda husus uzmanı araştırıcılar bu tıp ve tıbbın popülasyonu üzerine ayrıntılı çalışmalar yapmak için Bakır Dağı’na gerçekleştirdikleri araştırma çalışmaları esnasında bir daha bu cinse rastlanamamıştır. Yakın etrafındaki alanlarda da yapılan araştırmalar sonucunda bulunamayınca, bu durumun giderek artan insan faaliyetleri, global ısınma, çok otlatma üzere etkenlerden kaynaklı olarak, popülasyonunun yok olduğu ve çeşidin jenerasyonunun tükendiği sonucuna varılmıştır” dedi.

Tabiat gezisi sırasında keşfedildi

Bitkinin gerçekleştirdiği bir tabiat gezisi sırasında öğretmen olarak görev yapan Sıtkı Özkaya tarafından fotoğrafladığını tabir eden Doç. Dr. Yıldırım, “Mayıs ayında, Bakır Dağı’na çok uzak olmayan bir bölge olan Antalya/Korkuteli sonlarında yer alan Eren Dağı’na gerçekleştirdiği bir tabiat gezisi sırasında öğretmen olarak görev yapan Sıtkı Özkaya, fotoğrafladığı pembe çiçekli enteresan bir bitkiyi toplumsal medya platformunda ‘Flora’ isimli floristik tabanlı paylaşımların yapıldığı, amatör botanikçilerin akademisyenler ile buluştuğu bu toplumsal medya kümesinden bitkinin tanımlanması için fotoğraflarını paylaşmıştı. Bu paylaşım mevzu uzmanlarından Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümünden Doç. Dr. Barış Özüdoğru ile birlikte dikkatimizi çeken bu bitkinin, kuşağının tükendiği düşünülen ‘Bakır Kazteresi’ bitkisi olduğu sonucuna vardık. Bitkinin durumunun netleştirilmesi ve popülasyon durumunun belirlenebilmesi için meyve zamanı olan temmuz ayı başlarında, çeşidi tekrar bulan öğretmen Sıtkı Özkaya, Tarım ve Orman Bakanlığı, Ege Ziraî Araştırma Enstitüsünden Dr. Erdinç Oğur’un da içinde yer aldığı bir grup Eren Dağı’na bir araştırma çalışması düzenleyerek ve cinse yönelik ayrıntılı popülasyon çalışması yaptık” diye konuştu.

Bu cins endemik doğal bir miras

Bakır Kazteresinin bu bulunan yeni popülasyonunda, 2490-2750 metre rakımlar ortasında yayılış gösterdiği, yaklaşık olarak 300 civarında bireyinin bulunduğu ve bilhassa aşağı rakımlarda nereyse hiç meyve oluşturmadığı sonucuna vardıklarını belirten Doç. Dr. Hasan Yıldırım, bu tıbbın polinasyon zamanında tozlaştırıcı canlılara yönelik bir meşakkatin olabileceği, bununda global iklim değişikliği ile epey ilintili olduğunu ve bu nedenle ilk keşfedildiği alanda yok olmuş olabileceğinin altını çizdi. Doç. Dr. Yıldırım, bu tıbbın ülkemizin endemik doğal bir mirası olduğunun, yine bulunmuşken jenerasyonunun büsbütün yok olmaması için acilen bir çeşit aksiyon planının devreye sokulması ve gerekli müdafaa çalışmalarına bir an önce başlanması vurgusunu yaptı.