Toplumsal ara 2 metrenin altına düşerse virüs riski ne kadar artar?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

İngiliz hükümet bir müddettir, kişileri daha küçük sahalara sığdırmak isteyen konaklama ve parti bölümünün baskısı altındaydı.

Hükümete koronavirüs konusunda danışmanlık yapan bilim heyeti üyelerine nazaran virüsün bulaşma riski açısından 1 metrelik toplumsal uzaklık, iki metrelik toplumsal uzaklıktan 2-10 kat arası daha riskli.

Türkiye’de ise toplumsal aralık 1,5 metre olarak belirlendi.

Bilim ne diyor?

En yalın haliyle yakınınızda virüs taşıyan biri olması, bulaşma ihtimalini artıyor.

Dünya Sağlık Örgütü, en az bir metrelik toplumsal uzaklık öneriyor.

Toplumsal arayı bir metre olarak belirleyen ülkelerin önemli bir kısmı, kişilerin maske takmasını da zarurî kılıyor.

Öte yandan ülkelerin kendi içlerinde de farklılıklar olabiliyor:

*Birleşik Krallık’ta İngiltere 4 Temmuz’da toplumsal arayı 1 metreye indirme kararı alırken, İskoçya bir vade daha 2 metre kuralına devam edeceğini açıkladı.

**Almanya’da genel kural 1,5 metre olsa da birtakım eyaletlerde kurallar değişiyor.

***İspanya’da genel kural 1,5 metre ama Katalonya’da açık hava etkinliklerinde herkesin maske takması koşuluyla bu aralık azaltılabiliyor.

1 metrede riski azaltmak için ne yapmak lazım?

İngiltere Bilim Heyeti üyeleri, her binanın kendi koşullarına nazaran bir kıymetlendirme yapması gerektiğini söylüyor.

Riski azaltmak için ilk yapılabilecek şey, 2 metreden daha yakınınızdaki bir kimseyle geçirdiğiniz vadeyi azaltmak.

Maskeler ve plastik vizör yahut bölmeler, ağızdan çıkan damlacıkların bulaşmasını engelleyebilir.

İş bölgelerinde vardiyalar değiştirilerek tıpkı anda binada olan kişi sayısı azaltılabilir.

Oturma sistemi değiştirilerek yüz yüze oturan kişilerin sayısı azaltılıp, bulaşma riskinin daha az olacağı biçimde yan yana ve sırt sırta oturan bireylerin sayısı artırılabilir.

Hava akımı, içeride saf hava sağlayacak biçimde ayarlanabilir ve mekandaki yüzeyler sıklıkla silinebilir.

Aralık nasıl etkiliyor?

Lancet tıp dergisinde yayınlanan bir araştırmaya nazaran bulaşım riskini azaltmak için alınacak önlemler arasında en tesirlisi kimseye 1 metreden fazla yaklaşmamak olabilir.

1 metreye kadar yüzde 13 olan ortalama bulaşma orantısı, 1 metreyi aşınca yüzde 3’e düşüyor.

2 metrede yüzde 1,5, 3 metrede ise yüzde 0,75 oluyor.

Bu alanda ilk araştırmalar ne zaman yapıldı?

Bu alandaki ilk araştırmalar 1930’larda yapılmıştı.

Bilim kişileri öksürük yahut hapşırık ile çıkan damlacıkların ya havada derhal buharlaştığı ya da mekana düştüğü sonucuna ulaşmıştı.

Bu damlacıkların 1-2 metre içinde bir ortama düştüğü anlaşıldı.

Bu nedenle virüsün bulaşma riskini artıracak en büyük etkenlerden biri, üzerinize birinin öksürmesi yahut hapşırması.

Virüs farklı nasıl bulaşır?

Birtakım bilim kişileri virüsün aerosol denen küçük parçacıklar ile havada daha uzun vade ilerleyebileceği ve bunun bulaşma riskini artırdığını düşünüyor.

Massachusetts Institute of Technology’den (MIT) Prof. Lydia Bourouiba, yüksek süratli kayıt yapan kameralar yardımıyla gerçekleştirdiği araştırma ile, öksürüğün 6 metreye ulaşan küçük parçacıklar saçtığını tespit etti.

Çin’deki hastanelerde koronavirüs kalıntıları tespit eden bir öteki araştırmada ise inançlı aralık olarak 4 metre önerildi.

Öte yandan ABD Salgın Denetim Merkezi; duman, sis ve spreyler üzere aerosollerin virüsün yayılımına tesirinin şimdi net olmadığını söylüyor.

Tek etken uzaklık değil

Uzaklığın yanı sıra geçirilen vade da çok önemli.

Bilim kişileri biriyle altı saniye 1 metre uzaklıktan konuşmanın, bir dakika 2 metre uzaklıktan konuşmaya denk olduğunu söylüyor.

Öksürük riski daha da artırıyor. Birinin 2 metre yanınızda öksürmesi, 2 metre yanınızdaki bir bireyle 30 dakika konuşmanın riskine eşdeğer.

Havalandırmanın önemi

Kalabalık mekanlarda bulaşma riski artar.

Hava akımının tarafı de önemli. Akımın kaynaklandığı noktada virüs taşıyan biri varsa, akımın bu virüsü vesair kişilere taşıyabilir.

Dışardan gelecek arı hava da önemli bir faktör.

Çin’de dokuz kişinin koronavirüse yakalandığı bir restoranda, klimanın dışardan pak hava vermek tarafına içerdeki havayı dolaşıma sokmasının tesirli olduğu düşünülüyor.

Japon araştırmacılar da örtük mekanlarda bulaşma riskinin 19 kat fazla olduğu sonucuna vardı.

Neden kimi soruların karşılıkları net değil?

Koronavirüs ortaya çıkalı sadece birkaç ay oldu ve bu vadede bilim kişileri onunla ilgili çok şey öğrendi.

Ancak hâlâ enfekte olmuş kimselerin ne kadar virüs yayabildiğini ve bir kişinin hastalanması için ne ölçüde virüs kapması gerektiğini bilmiyoruz.