Türkiye Bankalar Birliği Lideri ve Ziraat Bankası Genel Müdürü Alpaslan Çakar, makroekonomi ve bankacılık gündemiyle ilgili değerlendirmelerini paylaştı.
Bu sene için yüzde 40 ile 45 bandında bir enflasyon beklentisi olduğunu lisana getiren Çakar, 2025 için yüzde 15’lik beklentinin yakalanma ihtimali bulunduğunu da aktardı.
Çakar, Dolar/TL beklentilerinin ise 39-40 lira aralığında olduğunu söyledi. TL’de gerçek pahalanma temasını makul bulduğunu aktaran Çakar, “Türkiye’nin seçim sonrasında önünde harikulâde bir fırsat var.
Seçimsiz geçecek bu 4,5 yılı onarım, ıslahat ve yapısal ıslahatların tamamlandığı bir devir olarak geçirme imkanını kaçırmamak gerek” dedi.
Enflasyon konusundaki kararlı duruşun korunacağını düşündüğünü, fiyat istikrarı olmadan finansal istikrarın, bu sağlanmadan da kalıcı bir büyümenin yaratılamayacağını vurgulayan Çakar, “Bu bahiste iş dünyasının da kamunun da mutabakatı var. Orta Vadeli Program (OVP) çok değerli bir çıpa ve yeni bir öykümüz var. Bu kıssadan vazgeçemeyiz. Uygulamalıyız ki, sonuç alabilelim. 2025’i sıçrama yılı yapabilmek için 2024 yılında gerekli onarımı yapmak gerek” dedi.
“KKM OCAK’TA, DDM 2025’TE BİTER”
KKM ve DDM toplamının 88-89 milyar dolara gerilediğini vurgulayan Çakar, bu eserlerin toplam mevduat içindeki hissesinin yüzde 16,8’e gerilediğini aktardı.
Çakar, kur muhafazalı mevduatın toplam mevduat içindeki hissesinin yüzde 5’lere gerilediğini, Şubat ayında bitebileceğini söyledi.
DDM’nin ise şu an standart olarak yüzde 15-20 TL mevduata geçiş, yüzde 15 civarında ise Döviz mevduata geçişle sürdüğünü hatırlatan Çakar, “2025 yılında DDM’yi de konuşmuyor olacağız. Tedrici olarak azalarak gündemden çıkacaktır” dedi.
“TL CAZİP HALE GELDİ”
Bireylerin döviz talebinin olağan seyrinde olduğunu, geçen yılın sonunda tüzellerin bir ölçü yılsonu ödemeleri nedeniyle döviz talep ettiğini aktaran Çakar, “TL artık cazip. Neden cazip? Zira kurun artık gelecek devirde TL’den daha güzel getiri sağlamayacağına dair bir kanı oluşmaya başladı. Yani enflasyonun üzerinde bir kur artışı beklentisi oluşmuyor” dedi.
“KREDİ BÜYÜMESİNİ YÜZDE 40 BEKLİYORUM”
Sıkı para siyaseti ve faiz düzleminde, bu yılın büyük yatırımların yılı olamayacağını vurgulayan Çakar, yılın sonuna yanlışsız biraz daha optimist bir tablo görülebileceğini aktardı.
“2025’in regülatörlerin devreden çıktığı bir yıl olması lazım. Regülasyon, otorite falan konuşmadığımız bir ortama muhtaçlık var. Ben gelecek yılın banka upco toplantılarının müşteri, iş, proje, bilanço olacağını düşünüyorum” diyen Çakar, şöyle devam etti: 2024 için yüzde 40 civarında bir kredi büyümesi bekliyorum. Bu yılın sonunda değişken faizli, gelecek yılın başından itibaren ise olağan akışında bir kredi piyasası oluşmasını bekliyorum. Bankaların elinde TL likiditesi bol. Bu açıdan bir zahmetimiz yok. Lakin elbette maliyeti yüksek. Türkiye’nin büyümesi her vakit bankalar aracılığıyla olmuştur. İşletme sermayesi muhtaçlığı olacağını, bunlardan kaynaklanan bir takipte alacak artışı beklenebileceğini de biliyoruz. Fakat bu artış asla bankaların faal kalitesini zedeleyecek büyüklükte olmayacak.
“FAİZ ARTIRIM SÜRECİ OCAK’TA BİTEBİLİR”
Çakar para siyaseti patikasına yönelik de değerlendirmelerde bulundu.
Çakar, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın faiz artırım sürecini piyasa beklentisi çerçevesinde Ocak ayında tamamlayacağını kestirim ettiğini söyledi.
Çakar, “Ben de herkes üzere düşünüyorum. Piyasa faiz oranlarını çok etkileyeceğini düşünmüyorum. Mevduat piyasasında TL faizleri yüzde 45-50 bandında. Kredi faizleri de yüzde 45-55 ortasında bir bantta gidip geliyor. Dolar kredileri yüzde 9, euro kredileri yüzde 7,5-8 bandında. Yılsonuna kadar faiz oranlarının daha da artacağı kanaatinde değilim. Merkez Bankası’nın da bu süreci Ocak itibariyle tamamlayacağı kanaatindeyim” diye konuştu.
Bankacılık kesiminde yılın birinci yarısında kar marjlarının baskılanacağını öngören Çakar, enflasyona endeksli kağıt getirilerinin azalacağını, vade uyumsuzluğunun da karlılık üzerinde tesir yaratacağını aktardı.
Çakar, “Mevduat vadesi 60 gün, kredi vadesi ise 18 ay. Bunlar da karlılığı etkiliyor” dedi.
“ENFLASYON MUHASEBESİ SERMAYE YETERLİLİĞİNİ 1 PUAN ARTIRIYOR”
Enflasyon muhasebesinin bankalara uygulanması konusunda Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile görüşüldüğünü, lakin uygulamanın muhasebeleştirilmiş vergi geliri nedeniyle gelecek seneye kaldığını söyleyen Çakar, “Enflasyon muhasebesi uygulandığı taktirde bankaların Sermaye Yeterlilik Oranları 1 puan üst çıkıyor” dedi.
“SEKTÖRDE AYRILAN KARŞILIKLAR ÇOK GÜÇLÜ”
Bankacılık dalının ayırdığı kredi karşılıklarının yüzde 80’lerde olduğunu, Küme 2 kredilerde ortalama yüzde 20’lerde takip oranına karşılık yüzde 32 karşılık ayrıldığını tabir eden Çakar, “Finansal yine yapılandırma düzenlemesinin de çıkmasıyla birlikte, bankacılık dalı açısından çok kıymetli bir takviye sağlanmış oldu” dedi. Çakar, yapılandırılmış kredi büyüklüğünün 500 milyar TL’lerde olduğunu, evvelki uygulama periyodunda 394 müşterinin toplam 142 milyar TL kredisinin ise bu kapsamda bulunduğunu söyledi.
Alpaslan Çakar, bankaların bilançolarındaki likit varlıklarının 5 trilyon liraya yaklaştığını, mecburî karşılıklar ve depodan oluşan bu varlığın bilançoların yüzde 15-16’sına kadar ulaştığını da vurguladı. Çok yüksek faizle toplanan mevduatın faizsiz formda Merkez Bankası’nda tutulmasını gerçek bulmadıklarını da aktaran Çakar, “Bu bahiste ısrarcıyız. Zarurî karşılıklara bir ölçü faiz ödenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Lakin şu ana kadar bu hususta bir cevap alamadık” diye konuştu.
“TİCARİ KREDİLERDE PROBLEMLİ ALACAKLARDA TEPE ELEKTRİĞİN”
Bankacılık kesiminde takipteki alacakların ortalamasının yüzde 1,65 düzeyinde olduğunu aktaran Çakar, ticari kredilerde en yüksek tahsili gecikmiş alacak (TGA) oranının yüzde 4 ile elektrik, yüzde 3,2 ile inşaat, yüzde 2,6 ile eğitim kesimlerinde olduğunu, onları ise yüzde 2,2 ile AVM’lerin de dahil olduğu emlak kesiminin takip ettiğini aktardı.
BDDK tarafından uygulanan istisnaların değerli bir kısmının geride kaldığını vurgulayan Çakar, “Dünyadaki takipteki alacak uygulaması ile bizim ortamızda yalnızca küçük farklılıklar kaldı. Geçmiş periyottaki takip istisnalarının birçok yürürlükten kalktı. Münasebetiyle bankacılık kesimini etkileyecek bir takip sorunu bulunmuyor” diye de ekledi.
“BANKALAR ARTIK SABİT GETİRİLİ TAHVİL İSTİYOR”
Bankaların menkul değer portföylerinin 4 trilyon lira civarında bulunduğunu belirten Alpaslan Çakar, evvelki devirde uygulanan siyaset nedeniyle bunun 1 trilyon liralık kısmının yatırım hesabında olduğunu, bankaların bugün geçmiş devrin bilakis enflasyona endeksli değil, uzun vadeli sabit getirili tahvil talebinde bulunduklarını söyledi. Hazine’nin ise yüzde 15’lerdeki OVP enflasyon amacı çerçevesinde 5 ve 10 yıl vadeli borçlanmayı bu maliyetlerden tercih etmediğini, daha kısa vadeye yönelmek istediğini hatırlattı. Çakar, yabancı talebinin de Türk bankaları ile birebir paralelde olduğunu aktardı.
“ABD VE AVRUPA’DAN ÖNEMLİ KAYNAK GİRİŞİ BEKLİYORUM”
Dünyadaki fon akımlarının bu sene Türkiye’nin lehine çalışacağı öngörüsünü lisana getiren Çakar, Avrupa ve Amerika’dan çok önemli manada kaynak girişi beklediğini söyledi.
TBB Lideri ayrıyeten seçim öncesi devirde 2,1 milyar dolarlık çıkış, seçim sonrası devirde ise Mayıs-Aralık periyodunda 11,5 milyar dolar giriş görüldüğünü hatırlattı.
“Yurt dışı yatırımcılar evvel tahvil ve pay piyasasına girer. Bu talebin de oluşmaya başladığını görüyoruz. Seçim sonrası pay senedine 2,5 milyar dolar, tahvile ise 2 milyar dolarlık giriş oldu” diyen Çakar, “Sermaye hareketleri manasında rahat olduğumuzu, daha olumlu bir geleceğin bizi beklediğini söyleyebilirim” şeklinde devam etti.
BANKALARIN YURT DIŞI BORÇLANMASI
Türk bankacılık bölümünün yurtdışı borçlanmasının 116 milyar dolar olduğunu, bunun 78 milyar dolarının kredi, 19 milyar dolarının para piyasasından alınmış borçlar, 19 milyar dolarının ise menkul değer ihracından kaynaklandığını söyleyen Çakar, “Vadeler uzuyor, maliyetler de giderek düşecek. Para bulunabiliyor artık, talep var” dedi.
Futbol kulüpleri ile yapılan kredi yapılandırması mutabakatının TLREF’e bağlı olması nedeniyle zahmet bekleyip beklemediği istikametindeki sorusuna ise Çakar, “Evet, bu anlaşmalra TLREF’e bağlı biçimde. Bugüne kadar bu kredilerdeki taksitlerimizi aldık. Tüm kredilerimizde daima tahsilatı önceleyen bir yaklaşımımız oldu. Tüm kredilerde tahsilatı sağlayabilecek şartlar neyse, onu yaratmaya çalışırız. Bankacılık dalında esneklikler kurallarla bağlıdır. Futbol kulüplerinden de gerekli tahsilatı yapacağız” dedi.
RUSYA YAPTIRIMLARI
TBB Lideri Çakar, Rusya ve yaptırımlar konusunda bankacılık bölümünün başından bu yana çok hassas davrandığını da hatırlatarak, “22 Aralık düzenlemesiyle birlikte, ABD’nin getirmiş olduğu yeni bir bakış açısı var. Daha evvel kendi para ünitesi ve ödeme sisteminin kullanılmasını engellerken, artık yaptırımların yumuşatılmasına dönük aksiyonları de sonlandırıyor. Tüm dal memleketler arası normlara uygun hareket ediyor. Ben bu sürecin daha uzun müddet devam edeceğini öngörüyorum” dedi.
News
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
Ekonomi
EKONOMI
EKONOMI
EKONOMI
EKONOMI