Global salgın periyodunda marazın teşhisi, tedavisi ve aşısının geliştirilmesi çalışmalarında faydalanılan yapay zekâ, sürücüsüz araçlarda da önümüze çıkıyor. Bu süreçte toplu taşıma tasarrufu konusunda kişilerin tasa yaşaması, sürücüsüz taksilere ve binaenaleyh otonom araçlara da ilgiyi arttırdı.
Dünyada sürücüsüz ulaşım hizmeti sunan pek çok teşebbüs bulunuyor. Bunlardan biri olan Çin merkezli WeRide, Huangpu ve Guangzhou arasında144 kilometrekarelik bir yerde her gün sabah 8 ila 22 arası sürücüsüz taksi hizmeti sunuyor. Şirket, önümüzdeki yıllarda sürücüsüz taksi hizmetinin daha da yaygınlaşacağını belirtiyor. Avrupa merkezli otonom araç teşebbüsü AImotive de kısa müddet evvel aldığı 20 milyon ABD Doları yatırım ile bölüme ilginin giderek arttığını gösteriyor. Otonom araç kesimindeki büyük oyunculardan biri olan Didi’nin de bu yıl 500 milyon ADB Doları yatırım aldığı biliniyor. Son birkaç yılda kesime yapılan yatırım giderek artarken global otonom araç pazarının 2027 yılına kadar 65 milyar ABD Doları pahasında olacağı öngörülüyor.
İstanbul’da otonom taksi olur mu?
Günümüzde otonom taksiler, karmaşık olmayan, adeta elektronik çitlerle çevrili, kısıtlı yerlerde hizmet veriyor. Bu sistemi İstanbul üzere bir metropole taşımak çetin olabilir. Kentin karmaşık ve engebeli ortamları, dar sokakları otonom araçların işini biraz zorlaştırıyor. Başkaca bu araçlar için kesintisiz ve süratli bir iletişim sistemi olması gerekiyor. 5G üzere süratli bir sistem devreye girmeden bu türlü bir teknolojinin pratiğe alınabilmesi pek mümkün görünmüyor.
Asker ya da geç taksi şoförlerinin velev ulaşım sahasında çalışan pek çok kişinin işini elinden alacak olan sistemin şimdi bebeklik aşamasında olduğu söylenebilir. Bugün olmasa da gelecekte karşılaşacağımız bazı durumlar düşünülerek kentin teknolojik altyapısının ve yollarının münasip bir halde düzenlenmesinde velev doğacak istihdam meselelerinin dahi şimdiden hesaplanmasında yarar var. İstanbul’da 17 bin 395 civarı taksi olduğu düşünülürse bunların sürücüsüz olması tahminen direkt araç sahiplerini değil fakat bu daldan geçimini sağlayan şoförleri etkileyecektir. Sistemin dünya çapında yaygınlaşması için daha zaman olsa da muhtemelen 20 yıl sonra sürücüsüz taksiler, otobüsler yaygın olarak kullanılabilecek.
Serap TORUN
twitter.com/seraptorun73
