Lepra nasıl bulaşır? Cüzzam neden olur, belirtileri nelerdir?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Dünya Lepra haftası hasebiyle lepranın (cüzzam) erken teşhisi ve tedavi süreci ile ilgili bilgilendirmelerde bulunan Dr. Hüseyin Sarıkaya, burun ve ağızdan yayılan damlacıklara dikkat çekti. Deri ve hudutları tutan kronik seyirli bir enfeksiyon olan cüzzam, milyonlarca kişi için hala tehdit oluşturmakta. İşte, lepra yani cüzzam hastalığına ait tüm merak edilen soruların yanıtları!

LEPRA (CÜZZAM) NEDİR?

Lepra yahut cüzzam olarak bilinen bu hastalık; kollarda, bacaklarda ve bedenin çeşitli bölgelerinde yara ve hudut hasarına sebep olan bulaşıcı ve kronik bir rahatsızlıktır. En eski bulaşıcı hastalıkların başında gelen cüzzamın şahıstan şahsa geçmesi sadece dokunma yoluyla olmaz. Cüzzam olaylarının birçoğunda, hastalığı taşıyan şahısla uzun periyodik temas kelam bahsidir. Şimdi teşhis edilmemiş cüzzamlı biri öksürürken yahut hapşırırken çıkarttığı damlacıklarla yakın temas eden kişi süratle bu enfeksiyonu kapabilir

LEPRA (CÜZZAM) NASIL BULAŞIR, NEDEN OLUR?

Cüzzam hastalığı şahıstan şahsa temas yoluyla bulaşır, sinsi ilerler ve yavaşça kendini gösterir. Risk altında olan şahıslar çoklukla cüzzam hastaları ile yakın ve uzun vadeli temas halindedir. Cüzzam hastalığının kuluçka mühletinin hayli uzun olduğu, dokuz aydan 20 yıla kadar değiştiği bilinmektedir. Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) kişinin bu hastalığa yakalanması için cüzzam hastalığı tedavi edilmemiş bir şahısla birkaç ay kadar yakın ve sık temasla burundan ve ağızdan damlacıklar yoluyla bulaştığını açıklamıştır.

CÜZZAM HASTALIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?

Cüzzam hastalığı, birinci olarak beden yüzeyi ile beyin omuriliğinin dışındaki periferik hudutları tesiri altına alır. Gözlerde ve burnun içini kaplayan ince dokuda da tesirli olan lepra yani cüzzam hastalığının ana semptomu birkaç hafta ya da ay sonra dahi geçmeyen soluk renkteki cilt yaraları, yumrular ve şişliklerdir.

Hastalığın birinci seyrindeki belirtiler:                                                                       

• Ciltte şişlikler ve döküntüler

• Döküntü etrafında uyuşma

Hastalığın ilerleyen periyodundaki belirtiler:

• Şişen, renk değiştiren ve ağrılı haldeki yaralara dönüşen cilt deformeleri

• Parmaklarda his kaybı acıyı, sıcağı ve soğuğu hissetmekte zorlanma

• Parmakların kıvrılmasına yahut ayağın bükülemeyecek kadar zayıflamasına neden olabilen kas zayıflığı

• Ayakaltında oluşan yaralar

• Burun tıkanıklığı

• Görme zahmeti yahut körlük

• Ateş

CÜZZAM HASTALIĞI HUDUT HASARINA YOL AÇARSA…

Duyusal hudut hasarı:Duyu sonları hasar gördüğünde ağrıyı hissedemez. Bu da ellerin ve ayakların uç kısımlarının ya da tamamının kaybına neden olabilecek yanıklara ve yaralanmalara yer hazırlar.

Göz sonu hasarı: Göz, cüzzam hastalığı nedeniyle hasar aldığında kalıcı görme kaybı meydana gelebilir. Bilhassa toz ya da başka tahriş edici unsurlar nedeniyle yaralanmalar bu durumu kolaylaştırır.

Motor hudut hasarı: cüzzam hastalığının motor hudutlara ziyan vermesi sonucu bedenin çeşitli bölgelerinde felç ve hareket düşüncesi görülür.

Otonom hudut hasarı: Otonom hudutlar; kan basıncı, kalp suratı, terleme ve sindirim sistemi üzere beden işlevlerini düzenler. Cüzzam hastalığı ise otonom sonların hasar görmesine sebep olur ve bununla birlikte saç dökülmesi, terleme istikrarının bozulması, cildin kuruması ve çatlaması üzere rahatsızlıklar görür. Beden bu rahatsızlıklarla bağışıklığını düşürür ve ikincil enfeksiyon hastalıklarına da açık hale gelir.

Cüzzam hastalığının uzun süren kuluçka periyodu, tabiplerin cüzzamlı bir kişinin ne vakit ve nerede enfekte olduğunu teşhis etmesini güçleştirir. Cüzam hastalığına sebep olan bakterilerle temas edildikten sonra semptomların görülmesi yaklaşık 9 aydan 20 yıla kadar uzanmaktadır.

CÜZZAM LEPRA HASTALIĞI ÇEŞİTLERİ

Tüberküloid Cüzzam:

Az şiddetli ve hafif bir formdur.

Bir yahut birkaç düz, soluk renkli cilt lekesi görülebilir.

Altındaki hudut hasarı nedeniyle etkilenen bölge uyuşmuş olabilir.

Diğer formlara nazaran daha az bulaşıcıdır.

Kendiliğinden güzelleşebilir, lakin hastalık devam edebilir yahut başka formlara geçebilir.

Lepramatöz Cüzzam:

Hastalığın şiddetli bir formudur.

Deri döküntüleri, uyuşukluk, kas zayıflığı üzere belirtiler görülür.

Burun, böbrekler ve erkek üreme organları etkilenebilir.

Saç dökülmesi (alopesi) yaygın olarak görülebilir.

Sinir tutulumu ilerledikçe uzuv güçsüzlüğü ortaya çıkar.

Simetrik ve parlak lezyonlar görülebilir.

Diğer formlara gerilemez.

Sınırda Cüzzam:

Hem tüberküloid hem de lepromatöz formun semptomlarına sahiptir.

Tüberküloid cüzzam üzere lezyonlar görülse de daha çok sayıda olabilir.

Bu form, tüberküloid cüzzama yahut öbür formlara ilerleyebilir.

Orta Sonda Cüzzam:

Asimetrik olarak dağılmış, orta derecede anestezik, kırmızı ve şiş lenf nodülleri ile karakterizedir.

Farklı formlara dönüşebilir.

Her bir cüzzam formu, hastalığın seyrini belirlemede bağışıklık sistemi yansısı ve bakterinin tesiriyle birlikte rol oynar. Tedavi, hastalığın tipine ve evresine bağlı olarak antibiyotiklerle gerçekleştirilir.

CÜZZAM LEPRA HASTALIĞI TEDAVİSİ VAR MI, NEDİR?

Cüzzam yani lepra, tedavisi olan bir hastalıktır. Erken teşhis ve tedavi ile kalıcı hasar, biçim bozukluğu önlenebilir. Cüzzamın tek tedavisi, 2 ila 3 tip antibiyotik kombinasyonunu içeren çoklu ilaç yüklemesidir. Tedavi, 6 aydan 2 yıla kadar uzanabilir. Cüzzam hastasının çoğunlukla hastanede kalmasına gereksinim yoktur. Tedaviye başlandığı andan itibaren cüzzam hastası artık hastalığı bulaştıramaz.

Cüzzam tedavi sürecinde kullanılan ilaçlar bakterileri öldürmede çok tesirli olduğu için hastalar tedavi mühletince öbür insanlardan uzak tutulmaz. Epey güçlü olan bu mevcut ilaçlar, tedavi müddetinin 20 yıl evvel yaygın olandan çok daha kısa sürmesini sağlar.

Tedavide kullanılan en önemli ilaçlar dapson, rifampisin ve klofazimindir. Tüberküloid ya da hudutta tüberküloid olan hastalara 6 ay mühletle dapson ve rifampin; sonda ya da sonda lepromatöz olan hastalara dapson, rifampisin ve klofazimin 2 yıl müddetle verilebilir. Kimi bölgelerde, bir deri lezyonu olan hastalar yalnızca tek doz ilaçla tedavi edilir. Kullanılan öteki ilaçlardan kimileri ise minosiklin, ofloksasin ve klaritromisindir. Tedavi üzerinde tesirli olan bu ilaçlar, yaygın olarak kullanılan üç ilaca alerji ya da intolerans olması durumunda kullanılır.

KAYNAK: HABER7