“Köpek kisti ölüme kadar götürebilir”

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Prof. Dr. Onur Yaprak, “Halk ortasında köpek kisti olarak bilinen karaciğer kist hidatiği insanlarda önemli sağlık sıkıntılarına yol açıyor. Kist safra yollarına bası yaparsa ya da açılırsa sarılığa yol açar. Kist patlarsa ölümcül bir alerjik tepki gelişebilir” dedi.

Medipol Mega Üniversite Hastanesi Organ Nakli Bölümü’nden Prof. Dr. Onur Yaprak, halk ortasında köpek kisti olarak bilinen karaciğer kist hidatiğine karşı uyardı. Prof. Dr. Yaprak, ülkemizde bilhassa hayvanlarda ilgili parazitin çok yaygın olması nedeniyle kist hidatik hastalığının önemli halk sıhhati problemlerine neden olduğunu belirterek şu tabirleri kullandı: “Aslında büsbütün çok kolay önlemlerle bu durumdan korunulabilir. Hastalık dünya üzerinde en çok ülkemizin de bulunduğu doğu Akdeniz bölgesi ile kuzey Afrika, Asya ve güney Amerika’da yaygın. Dünya Sağlık Örgütü sayılarına göre dünyada ortalama görülme sıklığı her 100 bin şahısta 50 oranındadır. Tıpkı şekilde yılda 1-3 milyon kişinin bu hastalıktan etkilendiği ve yaklaşık 20 bin kişinin hastalık nedeniyle hayatını kaybettiği, hastalığın yol açtığı maliyetin yıllık 3 milyar dolar olduğu bildirilmektedir. Echinococcus granulosus ismi verilen bir parazit bu hastalığa neden oluyor. Bu parazitin en yaygın taşıyıcısı köpekler olmakla birlikte kurt, tilki üzere tüm et yiyen hayvanlarda taşıyabilirler.”

“Kist en çok karaciğere yerleşiyor”

Parazitin köpeklerin bağırsaklarında yaşadığına değinen Prof. Dr. Yaprak, şu bilgileri paylaştı: “Köpek dışkısı ile atılan yumurtalar rüzgâr ve yağmur tesiri ile toprağa yayılır. Bu yumurtalar aylarca toprakta canlı kalır. Yumurtaların bulaştığı zerzevat, meyve ve yeşilliklerin iyi yıkanmadan yenmesiyle de insanlara bulaşır. Birebir şekilde hastalıklı köpeğe el ile temastan ya da parazit yumurtasının bulaştığı bir toprağa dokunduktan sonra el yıkanmadan yemek yenmesi de öteki bir bulaşma yoludur. Tıpkı beşerler üzere koyun, keçi, sığır üzere otla beslenen hayvanlar da yumurtaları alarak hastalanırlar. Alınan bu yumurtalar bağırsak duvarını geçer, kan ve lenf yoluyla öncelik sırasıyla karaciğer, akciğer ve öteki organlara yerleşerek kist formunda ömürlerini sürdürürler. Kist en çok karaciğerde, ikinci sıklıkta ise akciğerde yerleşir. Nadiren de dalak, böbrek, kalp, beyin, göz yuvasında bile hastalığa yol açabilir.”

“Hastalık sinsi seyrediyor”

Prof. Dr. Yaprak, kistin karaciğerde oluşması sırasında başlangıçta hiçbir belirtinin gözlemlenmediğine işaret ederek, şu değerlendirmede bulundu: “Ancak yıllar içinde kistin büyümesi ile bir dolgunluk hissi ve ağrı, bulantı, kusma üzere şikayetler olur. Kist safra yollarına bası yaparsa ya da açılırsa sarılığa yol açar. Kist patlarsa ölümcül bir alerjik tepki gelişebilir. Bazen de tesadüfen çekilen ultrasonografi yahut tomografilerde varlığı fark edilir. Kist hidatik tedavisi kistin yerleştiği organa, organdaki yerine, çapına tıpkı zamanda da evresine göre değişmekle birlikte tedavi seçenekleri ortasında bulunan ilaç tedavisi, PAIR dediğimiz kistin dışarıdan konulan bir kateter ile boşaltılması ve ameliyat yöntemlerinden en etkili olanı ameliyatla kistin büsbütün alınmasıdır” değerlendirmesinde bulundu. Karaciğerde ekinokok parazitinin yol açtığı diğer bir kist tipi olan alveolar hidatik hastalığında ise tedavinin farklı olduğuna dikkati çeken Yaprak “Alveolar tipte olan ekinokok paraziti tekrar köpeklerin dışkısıyla toprağa karıştığı üzere tilki, çakal, kurt üzere hayvanlarda paraziti yayabilirler. Alveolar hidatik hastalığında kist adeta bir tümör üzere karaciğer içinde yayılır ve birtakım hastalarda karaciğerin tümünü değiştirmek yani karaciğer nakli gerekebilir.”

“Bol suyla elinizi ve yiyeceklerinizi yıkayın”

Prof. Dr. Yaprak, hastalıktan korunmak için yapılması gerekenleri ise şöyle açıkladı: “Sebze, meyve ve yeşillikler yenmeden önce çok iyi yıkanmalı. Köpeklerle temas ettikten sonra sabun ile el temizlenmeli. Çocuklara dışarıda oyun oynadıktan sonra el yıkama alışkanlığı kazandırılmalı, yemekten önce kesinlikle el yıkanmalı. Kesim hayvanlarının hastalıklı karaciğer ve akciğeri köpeklere katiyetle yedirilmemeli, yakılarak ya da toprağa derin gömülerek imha edilmeli. Mezbahalar mümkün olduğu kadar yerleşim yerlerine uzakta kurulmalı ve etrafı köpeklerin giremeyeceği şekilde duvar ya da tel örgü ile çevrilmeli. Köpekler gezdirilirken etrafa dışkılamaları halinde dışkıları alınarak poşete konulmalı, ağzı bağlandıktan sonra çöpe atılmalı. Başıboş köpekler çocuk oyun alanlarından uzak tutulmalı. Takipli köpekler parazite karşı yılda 4 defa sistemli aralıklar ile ilaçlanmalı.”