a
  • Haberyum
  • Gündem
  • Karabağ Zaferi Sonrası Azerbaycan’ın Diplomatik Hamlaler

Karabağ Zaferi Sonrası Azerbaycan’ın Diplomatik Hamlaler

Azerbaycan bir taraftan Güney Kafkasya’da barış ve istikrarı temin etmeye çabalarken diğer taraftan Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ile ilişkilerinin geliştirmek ve derinleştirmek üzere ciddi atılımlar yapmaktadır.

https://haberyum.com/wp-content/uploads/2023/08/masal-bahçe.png https://haberyum.com/wp-content/uploads/2023/10/134X550.jpg

Asya’yı Avrupa’ya bağlayan geçiş koridoru üzerinde bulunan Güney Kafkasya’nın incisi Azerbaycan, “Vatan Muharebesi” diye anılan 44 günlük 2. Karabağ savaşı sonrasından gelen zafer sonucu işgal altındaki topraklarını bağımsızlığa kavuşturmasıyla bölgede oluşan yeni jeostratejik yapı içinde bölge ve dünya siyasetinde önemli bir aktör olarak yerini belirlemeye çalışmaktadır. Bu bağlamda savaş sonrasında bölgede istikrarın temini yönünde ciddi bir çaba içine giren Azerbaycan, 30 yıl boyunca topraklarının önemli bir kısmı Karabağ’ı işgal etmemekle yetinmeyen aynı zamanda işgal altındaki topraklardaki tarih ve kültürel yapıları tahrip eden, savaş süresince de Azerbaycan’ın sivil halkına yönelik saldırı düzenleyen Ermenistan’a barış eli uzatmıştır.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in önerisi ile gündeme gelen Güney Kafkasya’da 3+3 formatındaki bölgesel iş birliği platformu bölge istikrarı için sunulan somut bir adım olmuştur. Böylece Azerbaycan, galip ülke olarak barış isteyerek dünyada emsali az görünür bir politika izleyerek barış taraftarı olduğunu bir daha tüm dünyaya göstermiştir.

Azerbaycan bir taraftan Güney Kafkasya’da barış ve istikrarı temin etmeye çabalarken diğer taraftan Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ile ilişkilerinin geliştirmek ve derinleştirmek üzere ciddi atılımlar yapmaktadır. Öncelikle komşu ülke ve Hazar Denizi kıyıdaşı Türkmenistan’la, iki ülke arasında yıllardır sorun yaratan Hazar Denizi’ndeki petrol yatağı konusunu, ortak işletme anlaşması imzalayarak çözüme kavuşturarak Hazar’ın hidrokarbon kaynaklarının kullanılmasında yeni bir sayfa açmayı başarmıştır.

Azerbaycan’ın komşu kardeş devlet ile geliştirdiği diyaloga diğer kardeş ülkelere de yansıtmıştır. Bu kapsamda Bakü, 19-20 Nisan 2022 tarihinde Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov’u misafir ederek Türk Dünyasına yönelik yeni hamlelerine devam etmiştir. Yakın zamanda da Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı (29-30 Mart 2022) misafir etmiş ve çok sayıda iş birliği alanı yolu açan Özbekistan’ı ziyaret ederek hem yeni iş birliği imkanları hem de doğalgaz üretiminde dünyada 14. sırada yer alan Özbekistan’ın doğalgazı Azerbaycan üzerinden TANAP ve TAP boru hatlarıyla Avrupa’ya sevki için ortam oluşmuştur. Cumhurbaşkanı Aliyev’in Özbekistan ziyaretinde iki ülke arasında stratejik ortaklığın derinleştirilmesi ve kapsamlı iş birliğinin genişletilmesine ilişkin deklarasyonu imzalanmıştır.

Özbekistan ziyaretini önemli kılan bir husus da Karabağ zaferi sonrası gündeme gelen Zengezur boğazının açılması ve orta koridorun aktif hale getirilmesi kapsamında iş birliğine gidilmesine yönelik ortak iradenin ortaya konulmuş olmasıdır. Bu çerçevede Bakü-Tiflis-Kars demir yolu da dahil ulaşım koridorlarını kullanarak bu alandaki çalışmaların verimliliğinin arttırılması, transit geçişlerle ilgili engellerin ortadan kaldırılması için ulaştırma bakanları başkanlığında bir çalışma grubunun oluşturulması konusunda mutabık kalınmıştır.

Bu çabanın gerçekleşmesi bağlamında harekete geçen Azerbaycan, Kazakistan’la iletişime geçerek 27 Haziran’da tarihinde Azerbaycan, Kazakistan ve Türkiye’nin dışişleri ve ulaştırma bakanlarının katıldığı Bakü forumu gerçekleştirmiştir. İlk kez bu konuda gerçekleşen forumda amaç, kardeş üç ülkeyi ilgilendiren konularda mevcut eşgüdümün pekiştirilmesini ve karşılıklı yarar temelinde bölgesel bağlantısallığın güçlendirilmektir. Bu çerçevede toplantıda, üçlü ve bölgesel işbirliğinin artırılması ile Hazar Geçişli Doğu-Batı Orta Koridorun potansiyelinin geliştirilmesi konularının ele alınmıştır. Ayrıca tüm çabaların temelinde kardeş ülkelerin doğal dağ üretimlerini Azerbaycan-Türkiye arasındaki mevcut nakil hatları üzerinde Avrupa pazarlarına sunmak çabası da bulunduğu söylemek mümkündür.

Azerbaycan bölgesel bölgesel inisiyatif ile birlikte küresel düzeyde de inisiyatif almaya devam etmektedir. Bir taraftan Türk Cumhuriyetleri ile ilişkilerini derinleştiren ve Güney Kafkasya’da istikrarı temin için realiteye uygun oluşumlara öncülük eden Azerbaycan diğer taraftan küresel düzeyde aktif bir siyaset izlemektedir. 16 Haziran’da Bakü’nün ev sahipliği yaptığı “Küresel Dünya Düzenine Yönelik Tehditler” konulu düzenlenen “9. Global Bakü Forumu” ve foruma eski devlet ve hükümet başkanları, uluslararası ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri vb. dahil olmak üzere 50’den fazla ülkenin üst düzey temsilcileri de dahil olmak üzere 300’den fazla konuk katılmıştır.

Her yıl ilginin daha da artığı bu forum, Azerbaycan’ın uluslararası arena da tanınırlığına ciddi katkı sağlamaktadır. Bu forumun hemen ardında 28 haziranda Bakü’de Azerbaycan’ın dönem başkanlığın yaptığı “Bağlantısızlar Hareketi”ne üye ülkelerin parlamentoları işbirliği forumu düzenlenmiştir. Bu forumda Azerbaycan’ın dönem başkanlığı bir yıl daha uzatılmıştır. Foruma hitap eden Cumhurbaşkanı’m Aliyev’in Bağlantısızlar Hareketine üye ülkeler arasında ilk kez düzenlenen “Bağlantısızlar Hareketi Parlamentoları İşbirliği Forumu”nun devamlı hale getirilmesi, “Gençler Forumu”nun teşkili ve “Yönetim Büro”nun kurulması talebinin karşılık bulması, Azerbaycan dönem başkanlığında “Bağlantısızlar Hareketi”nin “Bağlantısızlar Teşkilatı”na dönüştüğü görülmektedir.

Sonuç olarak, Karabağ Savaşı sonrasında yeni bir misyonu belirleyen Azerbaycan Güney Kafkasya Bölgesinde “lider”, Orta Asya Bölgesinde “Stratejik Ortak” ve küresel düzeyde de “güçlü bir aktör” olarak yeni bir statü kazanmıştır. O nedenle Karabağ Zaferi, Azerbaycan siyasetinde yeni bir dönem olarak şekilleneceği görülmektedir.

YORUMLAR

s

En az 10 karakter gerekli

Gönderdiğiniz yorum moderasyon ekibi tarafından incelendikten sonra yayınlanacaktır.

Sıradaki haber:

5 yaşındaki Kuzey Ünüvar, hayatını kaybetti