Demans illeti nedir? Demans belirtileri nelerdir?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Demans; ilerleyici ve ölümcül bir hastalıktır. Hafızada bozukluk, günlük hayat aktivitelerinde ilerleyici gerileme, çeşitli psikiyatrik semptomlar ve davranış bozukluklarıyla bilinir.

Demans tek bir hastalık değildir tersine birçok çeşidi vardır. En sık gözlenen çeşidi olan Alzheimer demansı bütün demansların yaklaşık %60 ila yüzde 80’inden sorumludur.

DEMANS NEDEN OLUŞUR?

Dimağ, her biri farklı işlevlerden (örneğin hafıza, yargılama ve hareket) sorumlu olan birçok farklı ortama sahiptir. Belli başlı bir ortamdaki hücreler zarar gördüğünde, o nahiye alışılagelmiş işlevlerini noktasına getiremez.

Demans illeti, dimağ hücrelerinin zarar görmesinden kaynaklanır. Bu hasar, dimağ hücrelerinin birbirleriyle iletişim kurma yeteneklerini engeller. Dimağ hücreleri alışılagelmiş şekilde iletişim kuramadığında, düşünme, davranış ve hisler etkilenebilir.

DEMANSIN ÇEŞITLERI NELERDİR?

Alzheimer Marazı: Alzheimer marazının tüm nedenleri şimdi bilinmese de, ebeveynden çocuklara kalıtsal olarak geçebilin üç genin mutasyonuyla ilgili olduğu bilinmektedir. Alzheimer marazı olan hastalarda dimağlarında beta amiloid plak denilen protein öbekleri ve tau proteinden oluşan lifli yapılar birikir. Bu öbeklerin sağlıklı nöronlara ve onları birbirine bağlayan liflere zarar verdiği düşünülmektedir.

Vasküler Demans: Bu 2. en yaygın demans tipi ise dimağınıza kan sağlayan damarların zarar görmesinden kaynaklanır. Vasküler demansın en yaygın semptomları mesele çözme, yavaş düşünme, odaklanma ve tertip ile ilgili zorlukları içerir. Bunlar hafıza kaybından daha sarih olma eğilimindedir.

Lewy Cisimciği Demansı: Lewy cisimleri, dimağda bulunan balon halinde anormal protein yığınlarıdır. Yaygın belirti ve semptomlar arasında; uykuda hayal görürken hareket etmek, var olmayan şeyleri görmek (görsel halüsinasyonlar), odak ve dikkat meseleleri vardır.

Frontotemporal Demans: Bu hastalık genel olarak kişilik, davranış ve dil ile ilgili meydanların taraf aldığı dimağın ön ve temporal loblarındaki hudut hücrelerinin parçalanması sonucu oluşan bir hastalık kümesidir. Yaygın semptomlar davranış ve kişilik değişikliği, düşünme, yargılama, dil ve harekette bozulmadır.

Karışık demans: Demansı olan 80 yaş ve üstü dimağların otopsi çalışmaları, Alzheimer illeti, vasküler demans ve Lewy cisimciği demansı üzere birçok etmenin bir arada bulunabildiğini göstermektedir. Demansın karışık olmasının semptomları ve tedavileri nasıl etkilediğini belirlemeye yönelik çalışmalar devam etmektedir.

DEMANSIN EVRELERİ NELERDİR?

Unutkanlığın altından öncelikle ruhsal sorunlar ve marazlar (depresyon, anksiyete, armoni bozukluğu gibi) aranmalıdır. Kimi vitamin eksiklikleri (B12 ve folat) ve guatr bezi bozuklukları da unutkanlığa neden olabilir ve araştırılması gereklidir.

Demans hastaları genel olarak erken, orta ve ileri olmak üzere üç evreye ayrılır. Hastalar zaman içerisinde erken evreden ileri evreye ilerlerler. Evreler arası geçiş müddetleri hastadan hastaya farklılık göstermekle birlikte ortalama 2-5 yıldır.

Alzheimer illetinde başlangıçta hafif bir unutkanlık vardır. Örneğin hasta randevularını, yemeğin altını, bakkaldan alacaklarını unutmaya başlamıştır. Alışveriş listesi, yapılacak işler listesi üzere listeler yapılmaya başlanır. Zamanla unutkanlık giderek artar ve hasta yeni olayları hiç kaydedemeye başlar. Örneğin beş dakika önce sorduğu soruyu tekrar tekrar sorabilir. Torunlarının isimlerini unutabilir. Koyduğu eşyaların yanını hatırlamaz.

DEMANS BELİRTİLERİ NELERDİR?

Erken Evre

Unutkanlık, söz bulmada zorluk

Kişilik değişikliği

Hesaplamada zorluklar

Eşyaları kaybetme, alanını karıştırma

Soru yahut cümlelerin tekrarı

Kişi, konum ve zaman kavramının karıştırılması

Orta Evre

Bellek kaybında artış

Uygunsuz söz kullanma

Olağan bakım yetenekleri kaybolur

Kişilik değişikliği, gece-gündüz ayırımının kaybı

Uzak akraba, arkadaş hatırlayamama

Muhabere zorluğu

Şiddetli sinirlilik, amaçsız gezinme, hayal görme

İleri Evre

Beslenmede zayıflık

İdrar ve dışkı kaçırma

Hareket yeteneğinde kayıp-yatağa bağımlılık

Son dönemde tüm hareket, konuşma ve yeme fonksiyonlarının kaybı