Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkanı Ahmet Burak Dağlıoğlu, gelecek dönemde Türkiye’ye yeni bir yatırım sürecinin başlayacağını, 2021 ve 2022’de bu mealde çok hoş haberler geleceğini belirterek, “Şu anda yatırım kararı alınmış yekun 52 girişim var. Bu girişimlerin yekun yatırım bedeli yaklaşık 4 milyar dolar, taahhüt edilen istihdamı ise 10 bin 500 civarında.” dedi.
Dağlıoğlu, basın mensuplarıyla bir araya geldiği içtimada, Türkiye’de Milletlerarası Direkt Yatırımlar (UDY) hakkında bilgi verdi.
Şu anda yatırım kararı alınmış yekun 52 girişimin bulunduğunu anlatan Dağlıoğlu, bu girişimlerin yekun yatırım bedelinin yaklaşık 4 milyar dolar, taahhüt edilen istihdamının ise 10 bin 500 civarında olduğunu söyledi.
Dağlıoğlu, girişimlerin ABD, Almanya, Türkiye, İspanya, Hollanda ve Hindistan başta olmak üzere 17 farklı ülkeden geldiğini aktararak, “Projeler yatırım kıymetine nazaran kimya eserleri, demir çelik ve öbür metaller, güç, motorlu taşıtlar ve ulaştırma araçları ile madencilik/taş ocakçılığı başta olmak üzere 18 farklı koldan oluşuyor. Girişimlerin 36’sı sıfırdan yatırım, kalan 16’sı ise genişleme yatırımı.” diye konuştu.
Bu yılın haziran ayı itibarıyla potansiyel yatırım olarak görülen 82 girişimin 70’inin araştırma ve fizibilite aşamasında bulunduğu bilgisini veren Dağlıoğlu, şunları kaydetti:
“Potansiyel girişimlerin yekun yatırım bedeli yaklaşık 4,76 milyar dolar, yekun taahhüt edilen istihdamı ise yaklaşık 15 bin 800 seviyesinde. Girişimler bilgi ve iletişim teknolojileri, besin eserleri, makine ve ekipmanları, kimya eserleri ve motorlu taşıtlar için yedek modül dalları başta olmak üzere 23 farklı bölümü kapsıyor. Girişimlere yatırım pahasına nazaran baktığımızda Almanya, Güney Kore, ABD, Türkiye, Japonya, Kanada ve BAE başta olmak üzere 27 farklı ülkeden geldiğini görüyoruz.”
“Mobilite dünyasına adapte olunması gerek”
Dağlıoğlu, memleketler arası direkt yatırımlar açısından öncelikli bölümlerden bahsederek, bu dalları; “e-mobilite, ömür bilimleri (ilaç, tıbbi cihaz, hastane hizmetleri), sağlık, bilgi ve iletişim teknolojileri (tüketici elektroniği, ICT, yazılım), otomotiv, güç, kimya-petrokimya, makine, savunma ve havacılık, lojistik, altyapı, tarım, besin & içecek.” halinde sıraladı.
Mobilite dünyasına adapte olunması gerektiğini vurgulayan Dağlıoğlu, “Bunu yapmazsak önemli bir fırsatı ıskalayabiliriz.” dedi.
Dağlıoğlu, 1995’te ihracatın yüzde 27’sinin orta-yüksek teknoloji eserlerden ibaret olduğunu, bugün bu orantının yüzde 40 seviyelerine çıktığını söz etti.
2019-2020 Fiil Planı konusunda yapılan görüşmelerde, yekun 42 aksiyondan 21’inin tamamlandığının öğrenildiğini aktaran Dağlıoğlu, şunları söyledi:
“Yatırımcıların korunmasını esas alan çerçeve kanun taslağı çalışmaları Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile uyum içerisinde yürütülerek son aşamaya getirildi. Öte yandan Yatırım Ofisi olarak finansal yatırımcılara da stratejik yatırımcılar kadar önem vermekteyiz. Bu kapsamda hususî anapara ve teşebbüs anamalı fonlarından ülkemize daha fazla yatırım kazandırmaya çalışıyoruz. Başkaca LP olarak tabir edilen ve fonlara yatırım yapan memleketler arası finans kurumları, emeklilik fonları, varlık fonları, aile ofisleri ve varlıklı bireyler üzere büyük ölçekli yatırımcıları Türkiye’de yatırım yapmak üzere kurulan kişisel anapara ve teşebbüs kapitali fonlarına yatırım yapmaya ikna etmeye çalışıyoruz.”
“Türkiye’de Şubat 2020 itibarıyla 1.236 Ar-Ge merkezi var”
Burak Dağlıoğlu, Türkiye’de Şubat 2020 itibarıyla 187’si milletlerarası olmak üzere yekun 1.236 Ar-Ge merkezi bulunduğundan bahsederek, yekun 60 bin 173 işçi istihdam edilen bu merkezlerin sayısının artmasını istediklerini tabir etti.
Dağlıoğlu, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi’nin bugüne kadar 23 milyar dolarlık 224 yatırım girişimini ülkeye kazandırdığına, bu yatırımlar kapsamında yaklaşık 48 bin istihdam öngörüldüğüne dikkati çekti.
Türkiye’de 2003’ten Nisan 2020’ye kadar 219 milyar dolarlık UDY gerçekleştirildiğini aktaran Dağlıoğlu, gelen UDY’lerin ülke bazlı dağılımının sırasıyla Hollanda, ABD, İngiltere, Avusturya, Luxemburg, Almanya, İspanya, Belçika, Fransa, Yunanistan, Azerbaycan, Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri, İtalya, İsviçre, Katar, Japonya, Suudi Arabistan, Kuveyt olduğunu söyledi.
“Avrupa’ya, Amerika’ya sırtımızı dönmedik”
Yatırımcının coğrafi profilinin belirlenmesi gerektiğine işaret eden Dağlıoğlu, “Türkiye’deki Avrupalı, Amerikalı, Körfezli yahut Asyalı yatırımcıların farklı motivasyon, beklenti ve düşünme tekniği var.” dedi.
Dağlıoğlu, yatırımlar açısından Asya’ya çok önem verdiklerini vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Türkiye’ye 2002-2010 döneminde gelen UDY’nin yüzde 70’ten fazlası Avrupa’dan, yüzde 10’a yakını da Amerika’dan. Asya ülkelerinden gelen ise yalnızca yüzde 12 civarında. 2011’den günümüze kadar olan dönemde ise Asya ülkelerinin behresi yüzde 22’nin üzerine çıkmış. Yani dünyanın ekonomik tartısı Asya’ya kayıyor; bu bir gerçek. Türkiye de bu sahiden bağımsız hareket edemiyor.
Bunun ‘Avrupa’ya, Amerika’ya sırtımızı dönme’ üzere bir şeyle alakası yok. Zaman zaman bu icmalleri da maatteessüf duyuyoruz. Amerikan yatırımları için zati burada çok güçlü bir varlık var. Avrupa’yla da biz çok iç içeyiz lakin Asya yatırımcısının daha az bildiği bir coğrafya ve buradaki iş kültürünü çok bilmiyor. Dolayısıyla Asya’dan yatırım çekmek için var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz.”
“Marttan haziran sonuna kadar 600 içtima gerçekleştirdik”
Ahmet Burak Dağlıoğlu, konuşmasının akabinde basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
Pandemi sürecinde yatırım ofislerinin faaliyetlerini artırdığını ve daha fazla mesai yaptığını vurgulayan Dağlıoğlu, “Burada memleketler arası yatırımcılarımız ve yerli şirketlerimizin faaliyetlerinin devamı bizim için esas oldu. Salgın sürecinde ekonomik faaliyet doğal ki yavaşladı lakin durmaması, çarkların dönmesi, memleketler arası yatırımcıların buradan ihracatlarına devam edebilmesi ve global tedarik zincirindeki varlıklarını devam ettirmeleri için elimizden geleni yaptık.” diye konuştu.
Dağlıoğlu, Türkiye’nin dünyadaki birçok gayrı ülkeye nazaran pandemi sürecini daha başarılı yönettiğini belirterek, bu bağlamda sürecin nasıl ele alındığını milletlerarası yatırımcılara anlattıklarını, marttan haziran sonuna kadar 600 içtima gerçekleştirdiklerini söyledi.
Son iki ayda yekun 16 aktiflik yapıldığına değinen Dağlıoğlu, bu etkinliklerde ABD, İtalya, Singapur ve Körfez ülkeleri özelinde spesifik bahislerin ele alındığını, ayrıyeten yatırımcının sıkıntılarına süratli tahlil için kurum içinde bir “Görev Gücü” oluşturulduğunu anlattı.
“Yeni bir yatırım sürecinin başlayacak”
Dağlıoğlu, gelecek dönemde yeni bir yatırım sürecinin başlayacağını belirterek, “Ben 2021 ve 2022’de bu manada çok hoş haberler geleceğini düşünüyorum.” sözünü kullandı.
Ar-Ge ve teknolojide de gelecek yıllarda daha çok yatırım kazanılacağını düşündüğünü aktaran Dağlıoğlu, şunları kaydetti:
“Tabii burada Türkiye’nin en güçlü kası yetkin mühendisleri. Bundan yaklaşık 7 yıl önce portföyümüze giren otomobil mühendisliği şirketi AVL, yatırım kıymeti olarak 100 bin avro civarındaydı lakin günümüzde geldiğimiz noktada dünyanın en doğusundan en batısına teknoloji ihraç eden bir şirkete dönüştü. Bunların artacağını, Türkiye’de teknolojiyi daha ileri seviyelere götürecek bu yetkin insan gücünün memleketler arası yatırımcılar tarafından anlaşıldığı ve bu bedelin kabul gördüğü bir yatırım gündemi bekliyoruz.”
“Uluslararası direkt yatırım çekmeye devam edeceğiz”
Dağlıoğlu, pandemi sonrası tedarik merkezinin Türkiye’ye kayabileceğine ilişkin söylemleri de kıymetlendirerek, şu tabirleri kullandı:
“Şu anda öncelik şirketlerin en az hasarla faaliyetlerine devam etmesi. Pandemi sürecinde hiç Türkiye’de olmayan şirketlerden, mobilite, dijitalleşme ve lojistik ortamlarında yeni bilgi talepleri evrakları aldık. Portföyümüze yeni girişimler girdi. Bu bağlamda Asya’dan da üreticiler var. Bu süreçte dünyadaki bütün bu raporları ve görüşleri takip ettik. Hakikaten Türkiye için bir fırsat olduğunu gösteriyorlar. İş dünyamızın bunun farkında olması lazım. Bütün tartışma global tedarik zincirleri etrafında dönüyor. ”
Türkiye’nin global tedarik zincirlerine halihazırda entegre bir ekonomi olduğunu vurgulayan Dağlıoğlu, buradan daha fazla behre alınabileceğini dile getirdi.
Dağlıoğlu, ülkelerin korumacılık eğiliminin pandemi sonrası hızlandığına dikkati çekerek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Şöyle de bir gerçeklik var: Bu global tedarik zinciri dediğimiz şey bir şekilde çok güçlü. Saf ki yatırımların, ekonomik faaliyetlerin yahut tedarikin yalnızca maliyet odaklı değil, güvenlik, esneklik ve tahminen daha stoklu olacağına dair birçok şirketin satın alma yöneticisiyle yapılan görüşmeler var lakin yeniden de tedarik zinciri konseptinin değişmeyeceğini görüyoruz. Farklı stratejiler olmakla birlikte bu tedarik zinciri kavramı devam edecek. Tekrar bu bağlamda yalnızca bunların ülke içinde yahut çok dar hudutlar arasında olacağından ziyade bölgeselleşmeden bahsediliyor. Türkiye burada bir avantaj sağlıyor ve olumlu ayrışıyor. Ben milletlerarası direkt yatırım çekmeye devam edeceğimizi düşünüyorum.”
“Volkswagen’in kararı ticari”
Burak Dağlıoğlu, Volkswagen’in Türkiye’deki yatırıma ilişkin son kararına yönelik değerlendirmelerinin sorulması üzerine, “Medyaya yansıyan kadarıyla gördüğümüz dünyadaki yatırım programlarını durdurmaları gerektiği. Volkswagen özelinde de ülke olarak elimizden gelenin en güzelini yaptık ve zati vesair ülkelerden de ayrıştık. Gelinen noktada şirket ticari bir karar verdi.” tabirlerini kullandı.
Dağlıoğlu, dünyada otomotiv kolunun şuan çok dinamik olduğunu, şirket birleşmeleri ve iflasları yaşandığını belirterek, burada yeni yükselen oyuncular gördüklerinde onlara Türkiye’yi anlattıklarını vurguladı.
Türkiye’ye yatırımlarda bölgesel lojistik merkezi olmanın önemine işaret eden Dağlıoğlu, “Burada temel bildiri şu: Bir şirketin burada üretim yapıyor olması bize yetmemeli, zira sahiden bu katma pahası sınırlı bir yerde tutuyor. yatırımın öncesindeki ve sorasındaki süreçleri de buraya kazanırsak, o şirketin ayağına burada bir çivi daha çakmış oluyoruz. Şirketleri buraya ne kadar bağlarsak yatırımın kalıcılığını da o kadar sağlarız.” dedi.
Dağlıoğlu, İstanbul Havalimanı’nın bölgesel kargo merkezi rolüne yönelik de değerlendirmelerde bulunarak, “Türkiye’nin lojistik rolü pandemide hiç aksamadı ve bizim tahminen güçlü kaslarımızdan biri oldu. Şirketlerin Türkiye’de var olmaya devam etmeleri için lojistik rolümüzün gücü en önemli argümanlarımızdan biri. Bu bağlamda hava kargo da bunun bir kesimi ve muvaffakiyetle devam ediyor diye gözlemliyoruz.” halinde konuşmasını tamamladı.
