SWP: Baykar SİHA’ları değişimin görünen yüzü

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Almanya’nın saygın niyet kuruluşu Bilim ve Siyaset Vakfı’nın (SWP), “Türkiye global bir silah ihracatçısı olma yolunda” başlıklı tahlilinde, Türk savunma endüstrisinde yeni bir periyodun kapılarını aralayan değişim ve bunun Batılı hükümetleri karşı karşıya getirdiği yeni sınamalar mercek altına alınıyor.

SWP bünyesindeki Uygulamalı Türkiye Araştırmaları Merkezi (CATS) uzmanlarından Jens Bastian tarafından kaleme alınan tahlilin en dikkat çeken kısmını ise, Türkiye’nin 40 adet Eurofighter Typhoon savaş uçağı satın alma talebine ait değerlendirmeler oluşturuyor.

“SCHOLZ HÜKÜMETİ İÇİN SIKINTI KARAR”

Almanya, İngiltere, İtalya ve İspanya’dan oluşan dörtlü konsorsiyum tarafından üretilen bu uçakların Türkiye’ye satışına Madrid ve Londra’nın yeşil ışık yaktığını, Berlin ve Roma’nın ise şimdi onay vermediğini hatırlatan Jens Bastian, Alman hükümetinin kıymetli bir kararın eşiğinde olduğu görüşünde.

Analizinde Toplumsal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokratlar’ın (FDP) oluşturduğu federal hükümetin Türkiye’ye muharebe silahı satışına onay vermediğini anımsatan Bastian, Eurofighter satışı ile ilgili olarak, “Alman hükümeti iç siyaset mevzuları ile NATO ittifakı içindeki taahhütlerini dengeleme gerekliliğinin yol açtığı sınamayla karşı karşıya.” saptamasında bulundu.

Türkiye’nin satın aldığı Rus S-400 hava savunma sisteminin Ankara-Kremlin ortasındaki yakınlaşmada “münferit bir vaka” olarak görülemeyeceğini vurgulayan CATS uzmanı, “İkili güç iş birliği çerçevesinde Ankara Moskova’ya bağımlı hale gelirken bu bağımlılık yapısal olarak da yerleşik hale gelmiştir.” tespitinin altını çiziyor.

EUROFIGHTER SATIŞI, İHRACAT MUTABAKATINDAN ÇOK DAHA FAZLASI

Analizde ayrıyeten, Türkiye’nin savunma ihracatı siyasetlerinde NATO dışında ittifaklar oluşturmakta olduğu, Ankara’nın Eurofighter tedarik edemediği takdirde Çin-Pakistan ortak üretimi JF-17 Thunder savaş uçaklarını satın almayı değerlendirdiği belirtiliyor.

Türkiye’nin memleketler arası savunma üretimi ve askeri hizmetler arenasında kalıcı bir aktör olacağına, dış siyasette tartısının da artacağına dikkat çeken Jens Bastian, şu sözlere yer verdi:

“Eurofighter Typhoon’ların Türkiye’ye satışı ticari bir silah ihracatı muahedesinden çok daha fazlası olacaktır. Bu, Türkiye’nin Batı’nın askeri-endüstriyel sistemlerine entegre olmasının devamı manasına gelir, böylece dolaylı da olsa, Türkiye’nin uzaklaşıp kendi stratejik özerkliğine yönelmesi de teşvik edilmemiş olur.”

ABD idaresinin Türkiye’nin F-16 talebine onayı, bu savaş uçaklarını NATO gayeleri için kullanma ve Yunan adaları üzerinden uçmama kaidesiyle verdiğini belirten Alman uzman, Eurofighter satışının da Rusya’ya uygulanan yaptırımlara uyulması üzere birtakım şartlara bağlanabileceğine işaret etti. Bastian, bu vesileyle insansız hava araçları üzere Türk savunma teçhizatlarının Alman ordusuna ihraç edilmesi üzere yeni iş birlikleri için de fırsatların ortaya çıkabileceğini kaydetti.

“TÜRKİYE YENİ PAZARLARIN FETHEDİLMESİYLE SİLAH AHRACATINI ARTIRIYOR”

Bu ortada Jens Bastian tarafından kaleme alınan tahlilde, AK Parti’nin Türkiye’nin silahlanma yetkinliğini güçlendirerek dışarıya bağımlılığını azaltma gayesi ve bu maksat doğrultusunda izlenen “tekno-ulus” inşa etme stratejisi ile ilgili bilgiler de aktarılıyor, teknolojik inovasyonda değerli atılımlar gerçekleştirildiği vurgulanıyor.

Türkiye’nin geçen yıl 5 milyar 500 milyon dolar ile yeni bir doruğa ulaşan silah ihracatındaki artışın “yeni pazarların fethedilmesinin bir sonucu olduğuna” vurgu yapılan yazıda, 2023 yılında 185’ten fazla ülkenin Türkiye’den askeri ekipman satın aldığı belirtiliyor. Baykar, TAI, ROKETSAN, STM ve ASELSAN üzere Türk savunma şirketlerinin portföylerindeki eserlerin cazip olduğu ve bu nedenle de bilhassa Afrika kıtasında, Tayvan dahil Asya’da ve son devirde de Latin Amerika’da ilgi gördüğü aktarılıyor.

Yazıda faaliyetleri milletlerarası kamuoyunda büyük ilgiyle takip edilen silahlı insansız hava aracı (SİHA) üreticisi Baykar’a da dikkat çekiliyor.

Bayraktar TB-2 SİHA’larının Suriye’de, Kuzey Irak’ta ve Libya’da kullanıldığına işaret eden CATS uzmanı, bu hava araçlarının ihracatında da büyük artış olduğunu, hem Azerbaycan’ın Ermenistan’a karşı hem de Ukrayna’nın Rusya’ya karşı bunları kullandığını hatırlatıyor.

BAYKAR’IN UKRAYNA HAMLESİ

Bu ortada 2019 yılında Ukrayna devletinin savunma şirketiyle ortak üretim için mutabakat imzalayan Baykar’ın CEO’su Haluk Bayraktar, Çarşamba günü Reuters haber ajansına Ukrayna’daki fabrika inşaatının başladığını açıkladı. Kiev yakınlarındaki fabrikada 500 kişinin istihdam edileceğini ve yılda 120 hava aracının üretilmesinin hedeflendiğini söyleyen Bayraktar’ın, Rusya’nın başlattığı savaşın sürmesi nedeniyle mevcut güvenlik tehditleri için “Hiçbir şey bizi engelleyemez” demesi dikkat çekti.

Bayraktar’ın Ukrayna’ya dayanağı ve inşa edilecek fabrika NATO’da da yankı buldu. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ile Çarşamba günü düzenlediği ortak basın toplantısında, Ukrayna ordusunun modernizasyonunun ehemmiyetine vurgu yaparak, Türkiye’nin bu bağlamda kıymetli bir rol üstlendiğine dikkat çekti.

Türkiye’nin, Bayraktar SİHA’ları ile Ukrayna’ya takviye verdiğini anımsatan Stoltenberg, “Şimdi de insansız hava araçları üretmek için Ukrayna’da yeni bir fabrika, yani bir Türk insansız hava aracı fabrikası kuruyorlar. Ve bu, NATO müttefiklerinin Ukrayna’yı direkt silah ve mühimmat teslimatıyla desteklemelerinin yanı sıra kendi silahlarını üretme kapasitelerine yatırım yaparak ve kapasitelerini artırarak desteklemelerine bir örnek teşkil ediyor.” diye konuştu.

“BAYKAR SİHA’LARI DEĞİŞİMİN GÖRÜNEN YÜZÜ”

Ancak CATS uzmanı Bastian’a nazaran Baykar, Türkiye’nin silahlanma siyasetinde yeni bir periyoda girildiğinin yalnızca görünen kısmı.

SWP tahlilinde, Türk savunma endüstrisinin yerli üretime odaklanmasının yalnızca Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ilişkilendirilemeyeceğine, aslında bu sürecin 1970’lerin ortalarında başladığına ve Türkiye’nin maksat olduğu memleketler arası yaptırım siyasetlerinin gölgesinde savunma siyasetlerini yine düzenlediğine vurgu yapılıyor.

“Batılı hükümetlerin, bilhassa ABD’nin uzun bir vakit evvel Türkiye’ye uygulamaya başladıkları farklı yaptırım ve ambargolar, bu ülkenin askeri endüstrideki dönüşüm ve modernizasyon sürecinin tetikleyicisi olarak görülebilir.” tabirlerine yer verilen yazıda, 1985’te kurulan Savunma Sanayii Başkanlığı’na (SSB) işaret ediliyor.

“DIŞA BAĞIMLILIK HALA VAR”

Analizde Türkiye’nin modernizasyon ataklarının bilhassa askeri havacılık sanayisine odaklandığına vurgu yapılıyor, bu istikamette gerçekleştirilen atılımlar, yapılan yatırımlar hakkında detaylı bilgiler paylaşılıyor.

Ancak kaydedilen ilerlemeye karşın Türkiye’nin ABD, Rusya yahut Çin ile rekabet edebilecek teknolojik olgunluğa sahip olmadığına dikkat çeken CATS uzmanı Bastian, ayrıyeten Türkiye’nin dışa bağımlılığının sürdüğüne de şu tespitle dikkat çekiyor:

“Türk savunma şirketleri, tüm Avrupalılar üzere, hala ithalata bağımlı. Bu durum bilhassa yabancı teknoloji şirketlerinden temin edilmesi gereken yarı iletkenler ve mikroçipler için geçerli. Türk savunma endüstrisinin, hammadde eksikliği nedeniyle bilhassa dış ticarete bağımlı olduğu da göz arkası edilmemeli. Türkiye’nin güç siyasetinin ana ortağı Rusya. Özetle, kendi kendine yetme telaffuzuna rağmen somut dış bağımlılıklar kelam konusu.”

KAYNAK: HABER7