‘Paket çıkmayacaksa destek vadesi uzasın’

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Hüseyin GÖKÇE / ANKARA

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın duyurduğu; kısa çalışma ödeneği ve fiyatsız müsaade desteklerinde mühlet uzatımı, ilave istihdama prim ve fiyat desteği sağlanmasını öngören İstihdam Kalkanı Paketi, aradan iki hafta geçmesine karşın şimdi TBMM gündemine gelmedi.

DÜNYA’nın edindiği haberlere nazaran, paketin gecikmesinde ekonomi idaresini düşündüren iki teknik husus var.

Bunlardan biri iş dünyasının uzun müddettir beklediği kamuya olan borçların yine yapılandırılması… Kaynak ve Maliye Bakanlığı bürokratları, bu mevzuda teknik seviyede çalışmalarını sürdürüyorlar.

Fakat ekonomi idaresi, iş dünyasından her platformda basınç gelmesine karşın, yine yapılandırma konusunda şimdi kesin bir karar vermiş değil. Bilhassa yine yapılandırmanın kapsamı ve başlangıç tarihi bürokratların üzerinde durduğu en önemli husus olarak ön plana çıkıyor.

Daha önce çıkarılan tekrar yapılandırmalar, ekonomik külfetlerin başlangıç tarihi esas alınarak, o zaman diliminden itibaren oluşan kamuya yönelik yükümlülüklerin taksitlendirilmesi suretiyle gerçekleştiriliyordu. Stok affı ve matrah artırımı üzere ögeler ise kahrın başlangıç tarihinden bir önceki vergilendirme periyodunu içeriyordu.

MTV, trafik, emlak vergisi

Şayet ekonomi idaresi yine yapılandırmaya karar verirse en yüklü seçenek, COVID-19’un pandemi (salgın) olarak kabul edildiği Mart ayının esas alınması. Bu tarihten itibaren, borçların ne kadar geriye dönük yapılandırma kapsamında olacağı ise bürokratların yaptığı teknik çalışma sonuçlanınca sunulacak rapora nazaran ekonomi idaresi tarafından belirlenecek. Yapılandırmaya karar verilmesi halinde, vergi, SGK üzere borçlar yanı sıra vatandaşların da MTV, trafik cezası, emlak vergisi üzere borçları da kapsama alınıp alınmamasına karar verilecek.

Hazine’ye nakit dopingi

Bilirkişiler, Hazine’nin önemli manada nakit sıkışıklığı yaşadığı bir devirde, dikkatli hazırlanarak çıkarılacak bir yapılandırmada, önemli mealde Hazine’nin kasasına nakit girişi sağlanabileceğini kaydediyorlar. Bir çok kişinin uzun müddettir “nasıl olsa yapılandırma çıkacak” beklentisiyle yükümlülüklerini bölgesine getirmediği kaydedilirken, cazip koşullar (peşin ödemede indirim ve taksitlendirme) sağlanması halinde, bu imkanı değerlendirebilmek için ödeme yapabileceği öngörülüyor.

İşsizlik sigortası üleşi

Paketin TBMM’ye sevkini geciktiren 2. husus ise İşsizlik Sigortası Fonu için patron hakkının yüzde 2’den yüzde 4’e, personel hakkının ise yüzde 1’den yüzde 2’ye çıkarılması planı.

Bu mevzuda yapılan hazırlık, gazeteniz DÜNYA’da gündeme geldikten sonra iş dünyasından önemli mealde reaksiyon oluşmuştu. Bu noktada ekonomi idaresinin alternatif bir kaynak bulması halinde, İşsizlik Sigortası Fonu hissesinin artırılması fikrinden vazgeçebileceği kaydediliyor.

Vergi affını yasalaştırmak sektörlerin önünü açacak

Aktüel Group Idare Kurulu Başkanı YMM Yılmaz Sezer, bugüne kadar yapılan hiçbir yapılandırma ve vergi affında kamuoyunun hemfikir olmadığını söyledi. Daha önce bu pratiklere karşı çıkan, vergisini tertipli ödeyen mükelleflerin yanı sıra teknisyenlerin de COVID-19 periyodunda bu türlü bir düzenlemeye sıcak baktığını bildiren Sezer, “Ülkenin ekonomisini düzlüğe çıkarmak için vergi affı dışında tüm fedakarlığa katlanan, kısa çalışma ödeneği başta olmak üzere, düşük getirili kredilerle ekonomiyi canlandırmaya çalışan ekonomi idaresinin bence yapması gereken son bir hamle kaldı; bu da vergi affını yasalaştırmak. Bu suretle hem kamuoyunda oluşan beklenti karşılanmış olacak, hem ekonomik anlamada tüm sektörlerin önü açılmış ve desteklenmiş olacak” değerlendirmesinde bulundu.

İstihdam Kalkanı Paketi’nde diğer neler var?

İstihdam Kalkanı Paketi’nde iki kritik bahis dışında çıkarılması gereken temel düzenlemeler şunlar:

■ COVID-19 önlemleri kapsamında hayata geçirilen işten çıkarma yasağı, yeni bir yasal düzenleme yapılmasına gerek olmadan Cumhurbaşkanı kararıyla uzatılabilir. Lakin bu yasal düzenlemeyle öngörülen müddet uzatımı yanı sıra Cumhurbaşkanına yeni bir üç aylık uzatma hakkı verilecek.

■ Hala, prim ve fiyat desteği verilen kısa çalışma ödeneğinde vade uzatılmayacak, desteğin formu değiştirilecek. Yeni tatbikte fiyat desteği kalkacak, prim desteği devam edecek.

■ Yeni devirde, Ocak 2019-Nisan 2020 tarihleri arasında işsiz kalanların tekrar işe dönmelerini sağlamak hedefiyle bunları istihdam edenlere teşvik sağlanacak.

■ Daha önceki istihdam paketlerinde hayata geçirilen, ilave istihdama destek pratiği muayyen bir müddet için tekrar getirilecek.

■ 25 yaş altı ve 50 yaş üstü için yarı zamanlı çalışma sistemi farklı bir teşvik mekanizmasıyla desteklenecek.

■ İşten çıkarılanlar 1-3 ay arasında tekrar bir işe girerse, işsizlik ödeneği aldığı periyot için de uzun vadeli sigortaları ödenecek. Mevcut pratikte, işsizlik ödeneği meydanların sigorta primleri ödenmiyor.

■ İstihdam Kalkanı paketindeki tatbikler 3’er aylık devirler halinde takip edilecek. Devir sona erdiğinde yeni bir durum değerlendirmesi yapılacak. Ortaya çıkan muhtaçlığa nazaran birtakım destek ögeleri kaldırılabilecek yahut yeni destek mekanizmaları hayata geçirilebilecek.

İŞ DÜNYASI NE DÜŞÜNÜYOR?

İstihdamın korunması için çok önemli

Erdal Bahçıvan (İSO Başkanı): Genellikle nakdi teminat istendiği için şirketlerimiz teminat bulmak için yüksek maliyetlere katlanıyor. Artık nitelikli yatırımların tapuya, gayrimenkule bağlı bu tıp eski tip teminat alışkanlıklarından kurtarılması gerekiyor. Bunun noktasına girişim bazlı bir bakış açısıyla, yatırımın ahir ortaya çıkacak paha teminat olarak kabul edilmelidir. Pandemide işin ve istihdamın korunması için uygulanan kısa çalışma ödeneği önemli ekte bulunuyor. Birçok kesim için gerçek mealde toparlanmanın uzun müddet gerçekleşmeyeceği dikkate alındığında, istihdamın korunması için kısa çalışma ödeneğinin en az üç ay ve velev yıl sonuna kadar uzatılmasını mecburî görüyoruz.

Şirketlerimiz bu süreçte gücünü kaybetmemeli

Celalettin Kesikbaş (Eskişehir Sanayi Odası Başkanı): Pandeminin tesiri yavaş yavaş kalkmaya başlamış olmasına karşın önemli kimi sektörlerde geriye dönüş çok süratli olmayacak. İstihdamın korunması ve maliyetlerin yükselmesini önlemek hedefli olarak en az 3 ay daha bu pratiklerin devam etmesi, üretim ekonomisinin güçlenmesi ve tekrar kendine gelmesi açısından çok önemli. Her zaman dediğimiz üzere pandemi sonuna kadar piyasalar açıldığında şirketlerimizin mali olarak sağlıklı olması da çok önemli. Türkiye’yi önemli fırsatlar bekliyor, fakat şirketlerimiz bu süreçte gücünü kaybetmemeli. Devletimizin bugüne kadar kararlılıkla aldığı önlemleri devam ettirmesini çok önemsiyoruz. Toparlanma başladı lakin şimdi istenilen seviyelerde değiliz.

Ekonomide süratli toparlanma için destekler sürmeli

İbrahim Burkay (Bursa TSO Başkanı): Kısa Çalışma Ödeneği, istihdamın korunması noktasında çok yararlı oldu. Bu süreçte Bakanlığımız tarafından Bursa’da 257 bin çalışana 800 milyon lirayı aşkın kısa çalışma ödeneği aktarıldı. Haziran ayı ile başlayan olağanlaşma sürecinde Bursa’da birçok işletmenin faaliyetini artırdığını ve tekrar üretime başladığını görüyoruz. BTSO olarak bizler de bu devirde kentimizde üretimin kesintisiz devamı ve çalışan sıhhatinin korunmasına yönelik COVID-19 önlemlerini süratle hayata geçiriyoruz. Üretimi ayakta tutacak ve yarışma gücümüzü daha da artıracak çalışmalarımızı hızlandırıyoruz. Üç ayı aşkın bir müddettir koronavirüsle uğraş eden patronlarımız gelirlerinin önemli ölçüde azaldığı bu süreçte elindeki tüm finansal imkanları kullanarak çalışanına sahip çıktı. Şu anda sıradanlaşma süreci başlamış olsa da salgının ticaret üzerindeki tesiri devam ediyor. Bursa iş dünyası olarak salgın periyodunda olduğu üzere bu periyotta de birinci önceliğimiz ‘istihdamı korumak’ olacak. Bunun yanında istihdamı artırmaya yönelik de önemli amaçlarımız var. Hasebiyle bu noktada istihdamın korunmasına ve artırılmasına dönük yeni destek mekanizmalarının süratle hayata geçirilmesinde yarar görüyoruz.

Vergi ve SGK prim yapılandırılması çok önemli

Adnan Ünverdi (Gaziantep SO Başkanı): Devletimiz tarafından gerek toplumsal gerekse ekonomiye yönelik çok önemli destekler veriliyor. Her ne kadar olağanlaşma adımları atılmış ve denetimli sıradana geçilmiş olsa da salgının sanayi ve üretim üzerindeki olumsuz tesirleri devam ediyor. Bugün iş dünyası kamu tarafından sağlanan vergi ötelemesi, düşük maliyetli kredi imkanları, kısa çalışma ödeneği, fiyatsız müsaade desteği üzere istihdamdan finansmana kadar verilen desteklerle ayakta durmaya çalışıyor. Doğal sıradanlaşma adımları umut verici lakin endüstride, ihracatta toparlanma ve sürdürülebilir istihdam için zamana gereksinimimiz var. Bu zaman zarfında da daha önce belirtildiği üzere yeni destek paketlerinin ivedi olarak açıklanması ve hayata geçirilmesi büyük önem taşıyor. Münhasıran ertelenmiş, günü yaklaşan vergi ve SGK prim ödemelerinin tekrar yapılandırılması çok önemli. Zira ertelenen ödemeler üst üste gelecek. Bu nedenle biriken borçların ertelenmesi ve tek seferde değil de vadelere yayılması beklentilerimiz arasında nokta alıyor. Baştan beri istihdam konusunda sanayicilerimiz çok hassas davrandılar. Bundan sonra da istihdamın sürdürülebilirliği noktasında, 3 ay personel çıkarmama yasağından ötürü kısa çalışma ödeneğinin devam etmesi büyük önem taşıyor.

Bir taslak üzerinde çalışıldığını biliyoruz

Seçkin Yorgancılar (EBSO Idare Kurulu Başkanı): Kısa çalışma ödeneği sanayi kesimine önemli bir destek sağladı. 3 ay daha uzatılması herkes tarafından bekleniyor. Bu hususta TOBB bünyesinde sanayi odası başkanları, zoom üzerinden yaptığımız içtimada da kısa çalışma ödeneğinin 3 ay daha uzatılması istikametinde görüş bildirdi. Bize gelen haberler bir taslak üzerinde çalışıldığı ve uzatılacağı cephesinde. Şu an en önemli mevzu uzatmanın devam etmesi…

Yılbaşına kadar devamını istiyoruz

Özer Matlı (Bursa Ticaret Borsası YK Başkanı): Pandemi nedeniyle iş kaybı olan işletmelerdeki kısa çalışma ödeneğinin yılbaşına kadar devam etmesini istiyoruz. TOBB’un da bu hususta teşebbüsleri bulunuyor. Devlet bu yere kaynak aktardı ve aktarılan kaynaklar noktasında desteğin devam etmesi iş dünyası ismine pandemi sürecinin geçişi periyodunda önemli bir yarar yaratacaktır.

Talebimiz 3 ay daha uzatılması

Yavuz Uğurdağ (İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı): Endüstriciler ve iş dünyası olarak kısa çalışma ve fiyatlı müsaade desteğinin üç ay daha uzatılmasını talep ediyoruz. Bu konuyla ilgili Maliye Bakanlığı’nın Çalışma Bakanlığı ile birlikte çalıştığını biliyoruz. Şimdi net bir açıklama yapılmamış olsa da iş dünyası olarak talebimiz 3 ay daha uzatılması yanında.