Manisa’nın Sarıgöl Ovasında bulunan dünyaca ünlü sofralık Çekirdeksiz Sultani üzümü, güneşten ve olumsuz hava koşullarından korunması ve hasat döneminin aralık ayına kadar uzaması gayesiyle beyaz örtüyle kaplanmaya başladı. Beyaz örtü sayesinde, olağan kurallarda ağustos ayında hasat edilen üzüm aralık ayında hasat yapılarak dünyada üzümün son hasat edildiği kesim özelliğine sahip olacak.
Manisa’nın Sarıgöl ilçesinde bulunan Sarıgöl Ovası’nda dünyaca meşhur çekirdeksiz Sultani üzümünü beyaz örtüyle kaplanmaya başlandı. Ovanın tamamında gerçekleşecek beyaz örtü kaplama süreciyle birlikte üzümler güneşten ve olumsuz hava kaidelerinden korunarak hasat dönemi uzatılmış olacak. Olağan kurallarda ağustos ve eylül aylarında gerçekleşen üzüm hasadı, bağların beyaz örtüyle kaplanmasıyla birlikte aralık-ocak aylarına kadar uzatılmış olacak. Üzümün kalitesinin de korunduğu bu pratik sayesinde dünyada son üzüm hasadı da Sarıgöl Ovası’nda gerçekleşmiş olacak. Çiftçiler tarafından başlanan pratikle üzüm bağları sıra sıra kanaviçe ismi verilen beyaz bir örtüyle kaplanıyor. Temmuz ayında başlayan beyaz örtü kaplaması süreciyle 110 bin dekar sahada 4 bin 500 üzüm üretici tarafından 15 günde tamamlanacak. Üzümlerin örtülmesiyle birlikte ilaçlama ve sulama süreçleri sonrası üzümlerin kasım, aralık ve ocak aylarında hasat edilmesi planlanıyor. Örtü altında güneşin yakıcı tesirinden ve olumsuz hava kurallarından korunan çekirdeksiz Sultani üzüm, böylelikle kalitesini de arttırarak ihracata iyi hale geliyor.
Sarıgöl’de 110 bin dekar bağ meydanı bulunduğunu belirten Sarıgöl İlçe Tarım ve Orman Müdüriyeti Ziraat Mühendisi Musa Akkaynak, “Sarıgöl ilçemizde takriben 110 bin dekar bağ yerimiz bulunmakta. Bunun 104 bin dekarı Çekirdeksiz Sultani üzümden oluşmakta. 6 bin dekarında da çekirdekli üzüm çeşitleri bulunmaktadır. Temmuz ayı içerisinde 4 bin 500 civarı üreticimiz üzüm bağları üzerine kanaviçe ismi verilen ve ya beyaz örtü sistemleriyle örtmekte. Buradaki amaç üzümü şiddetli sıcaklardan, tozdan, haddinden fazla yağışlardan ve dolu yağışlarından kasım aylarına hasadını uzatmak” dedi.
“Dünyada en son üzümün hasat edildiği mekan olarak tanımlayabiliriz”
Dünyada en son üzüm hasadının Sarıgöl Ovasında yapıldığını belirten Akkaynak, “Sarıgöl’de yetişen üzümün yüzde 80’i ihraç ediliyor. Kalanı da iç piyasada tüketilmekte. Sultani üzümün burada en büyük özelliği dünyada en son üzümün hasat edildiği bölge olarak tanımlayabiliriz. Kasım aralık ayına kadar dünyada üzüm bitmiş oluyor. Dünyada üzüm serisi en son burada bitiyor” diye konuştu.
“Bizim en büyük özelliğimiz kurutmalıktan ziyade ihracat üzümü yetiştiriyoruz”
16 yıldır bağcılık yapan Sarıgöllü üzüm üreticisi Ahmet Tosun, ihracata yönelik üzüm yetiştirdiklerini belirterek, “16 yıldır bağcılıkla uğraşıyorum. Bağlarımızı geçen yıla nazaran 1 ay önce örtülmeye başlandı. Biz bunu yağmurdan, doludan, nemden korumak ve daha kaliteli üzüm yetiştirmek için bu örtüleri uyguluyoruz. 2 yıllık olarak tabir ettiğimiz örtüler var. 4 yıllık olarak tabir ettiğimiz örtüler var. 4 yıllıklarda 2 bin 700 lira ile 3 bin lira arası fiyatları değişiyor. Biraz maliyetli bir pratik. Bizim en büyük maliyetimiz ilaç ve örtü maliyeti. Tabi masraf etmeyince eser almak için çok uğraş ve emek vermemiz gerekiyor. Bu üzümü Avrupa’ya ihraç ediyoruz. Bizim en büyük özelliğimiz kurutmalıktan ziyade ihracat üzümü yetiştiriyoruz” tabirlerini kullandı.
Rekoltenin her geçen yıl düştüğünü belirten Tosun, “Dönümde 2,5 ton civarı rekolte beklentimiz var. Genelde 3-4 yıldır verim düşmeye başladı. Dönümünde 5-6 ton arası üzüm aldığımız konumlardan 2 yıldır genel olarak 2,5 ton velev 1,5 ton üzüm alıyoruz” diye konuştu.
“Üzümün en pahalı yendiği mahal İstanbul”
Sofralık üzüm yetiştirilecekse kesinlikle örtülmesi gerektiğine dikkat çeken Sarıgöllü üzüm üreticisi Hasan Hüseyin Güneş, “Eğer sofralık olarak üzüm yetiştireceksek kesinlikle örtülüyor. Örtülmediği takdirde havadaki biriken ağır metaller, ağır asitleri üzümleri çürütüyor ve ya bozuyor. O yüzden ihracatı da engelliyor. Örtülerin ömrü 2 yıllık, 4 yıllık, 5 yıllık civarı değişiyor. Örtülerin tasarruf müddeti arttıkça fiyatları da artıyor” dedi.
Üretici olarak en büyük pazarlarının Rusya, Almanya ve Arap ülkeleri olduğunu belirten Güneş, “Bizim en büyük pazarımız Rusya, Almanya, Arap ülkeleri, Orta Şark ülkeleri. Bunun yanında üzümün en pahalı yendiği yan İstanbul. Avrupa’dan daha kaliteli üzüm velev fakat parasını da öder. Dolayısıyla da üzümün en sıkını alır” diye konuştu.
“İstenilen zamanda istenilen emekçiye ulaşamıyorsun”
Personel bulmakta güçlük çektiklerini belirten Güneş, “İşçi masrafları, yakıt sarfiyatları, güç masrafları, sulama sarfiyatları, ilaçlama masrafları, gübre masrafları, örtü masrafları yıllara orantıyla baktığımız zaman neredeyse yüzde 100 artmasına karşın üzüm fiyatları derhal hemen birebir gidiyor. Bunlar tıpkı nispette giderse çiftçi bu üretimi severek yapar. Son yıllarda da herkes kente gitmeye başlayınca bağlarda emekçi zahmeti çekiliyor. Gerek yaprak almada, gerek üzümleri işlemede, gerek ilaçlamada personel büyük mesele şu anda. İstenilen zamanda istenilen çalışana ulaşamıyorsun. Dolayısıyla da kaliteyi yakalamakta zorlanıyoruz” tabirlerini kullandı.
“Yılbaşı dolayısıyla son hasat burada yapılacak”
Üzüm fiyatlarını şimdi iddia edemediklerini belirten Güneş, “Geçen sene yaş üzüm fiyatı 1,5 lira ile 4 lira arasında oynayan rakamlar oldu. Bu sene ne olur bilemiyoruz. Pandemi dolayısıyla ihracat nasıl olur, yurt dışından talep nasıl olur bilmiyoruz. Bu işler arz talep meselesi. Yılbaşı dolayısıyla son hasat burada yapılacak. Sarıgöl Emcelli Mahallesi dünyada en son üzümü hasat ediyor. Salkımlar buzlanıyor lakin üzüm de hasat ediliyor” dedi.
