Ödemeler istikrarındaki kriz not indirimi getirdi

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Milletlerarası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’in geçen haftalarda, Türkiye’nin kredi notunu BB- olarak teyit emişti. Görünümünü ise durağandan negatife çekmişti. Artık ise Moody’s Türkiye’nin kredi notuna ilişkin güncelleme yaptığını duyurdu. Açıklamada, Türkiye’nin kredi notunun ‘B1’den ‘B2’ye düşürüldüğü ve not görünümünün ‘negatif’ olarak bırakıldığı kaydedildi. Ülkenin kredi notunun düşürülmesinde 3 temel faktörün rol oynadığı belirtilen açıklamada, münasebet olarak jeopolitik riskler ile ödemeler istikrarı, mali tamponlar ve kredi profiline yönelik riskler gösterildi. Türkiye’nin kredi notuna ilişkin takvim dışı bir değerlendirmeye giden Moody’s, daha önce 5 Haziran olarak açıklanan tarihte Türkiye’nin kredi notu ve not görünümüne ilişkin güncelleme yapılmadığını duyurmuştu. Yapılan not indiriminin karşılığı ise not tablosunda 3 seviye bulunuyor. Bunlar, yatırım yapılabilir, spekülatif seviye ve iflas olarak isimlendirilmiş. Türkiye’nin Moody’s nezdinde B1 olan not seviyesi ‘spekülatif’ seviyede olduğu görülürken, B2 ile ‘önemli derecede spekülatif’ seviyeye düştüğü gözlendi. 

Moody’s’in, kısa mühlet önce Türkiye’nin görünümünü negatife düşüren Fitch üzere Merkez Bankası’nın rezervlerindeki erimeye vurgu yaptığı ortaya çıktı. Moody’s, “Merkez Bankası’nın 2020 başından bu yana sürdürdüğü ve başarısız sonuç veren TL’yi savunma teşebbüsleri, döviz rezervlerinin gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYH) en düşük seviyesine inmesine yol açtı” dedi. Altın hariç net rezervlerin 44.9 milyar dolara indiğine dikkat çeken derecelendirme kuruluşu, bunun yılbaşından bu yana yüzde 40’lık erimeye karşılık geldiğini belirtti. Rezervler içinde Swap’la (Para takası) bankalardan borç alınan dövizin önemli meblağ oluşturmasının tasa kaynağı olduğunu vurgulayan Moody’s, Temmuz sonu prestijiyle Merkez Bankası’nın 53 milyar dolar Swap yükümlülüğü altında bulunduğuna dikkat çekti. Moody’s, rezervler azaldıkça Türkiye’nin ödemeler istikrarı krizi yaşama mümkünlüğünün arttığını savundu.

MERKEZ’İN SONLU ATILIMLARI ETKİSİZ KALIYOR

Karadeniz’de keşfedilen doğalgazın dış finansman yükünü biraz hafifletebileceğini öngören Moody’s, bununla birlikte gazın çıkarılması zaman alacağı için kısa vadede cari istikrara olumlu bir katkıda bulunmayacağını söz etti. Moody’s, kredi notunu kırmanın ikinci münasebeti olarak Türkiye’nin uyguladığı siyasetlerin aktifliği ve itibarındaki aşınmayı gösterdi. Derecelendirme kuruluşu, “An prestijiyle siyasi baskılar ve Merkez Bankası’nın bağımsızlığının sınırlandırılmış olması, para otoritelerinin olaylara geç karşılık vermesi ve uygulanan siyasetlerin öngörülemezliği, döviz kurunda sert düzelme mümkünlüğünü artırıyor” dedi. Moody’s şöyle devam etti: “Politika faizi gerçek olarak negatif seviyede, enflasyon maksadın üzerinde ve enflasyon beklentisi yükseliyor. Bunlara karşın Merkez Bankası para siyasetini sıkılaştırmak için çok sınırlı adımlar attı. Bu şekilde devam ettikçe, döviz kurunda üst yönlü baskı devam edecektir.”

BÜTÇE PERFORMANSI BOZULUYOR

Moody’s, Türkiye’nin kredi notunu kırmanın üçüncü münasebeti olarak bütçe performansındaki bozulmayı gösterdi. Bütçe açığının süratle arttığına dikkat çeken derecelendirme kuruluşu, bir seferlik gelirleri hesaba dahil etmeyen IMF tarifli açığın GSYH’nin yüzde 7.5’ine yükselmesini öngördüğünü belirtti. Kamu borcunun GSYH’ya oranının da bozularak bu yıl yüzde 32.5’ten yüzde 42.9’a yükseleceğini öngören Moody’s, bu oranın önümüzdeki yıllarda yüzde 46’ya yükseleceği iddiasında bulundu. Derecelendirme kuruluşu, iktidarın ekonomiyi daha da körüklemek istemesi yahut kamu-özel işbirliği projelerinden doğan yükümlülüklerin devlet tarafından üstlenilmesi durumunda kamu borcu/GSYH oranının daha da yükseleceği ihtarında da bulundu. Moody’s, başkanlık sisteminin 2018 yılı ortasında devreye girmesinden bu yana Türkiye’nin notunu birkaç seviye kırdıklarına dikkat çekti. 

TARIHI OLARAK EN DÜŞÜK SEVİYE

Ekonomist Uğur Gürses “Moody’s Türkiye’nin kredi notunu B2’ye düşürdü. Bu seviye, iktidar partisinin 2003’te devraldığı kredi notunun altında. Hem de tarihi olarak en düşük seviye” dedi. TÜSİAD Başekonomisti Zümrüt İmamoğlu da şunları söyledi: “Moody’s kredi notumuzu B1’den B2’ye indirdi. B2 notlu öbür birtakım ülkeler: Mısır, Tunus, Tanzania, Rwanda, Kamboçya, Kenya, Kamerun, Benin, Nijerya, Etiyopya, Uganda, Jamaica, Kırgızistan.” Tıpkı zamanda ekonomistler “Kredi notu yatırım yapılabilir seviyenin 5 basamak altına indi. Görünüm ise negatif olarak korundu. Bu Moody’s’in şu ana kadar Türkiye’ye verdiği en düşük not” açıklamasını yaptı. 

‘ASPİRİNLE VAKİT KAYBETMEYİN’

Gelecek Partisi Hazine ve Maliye Siyasetleri Başkanı Serkan Özcan ise “Ülkenin kredi notunu 25 yıl önceki seviyenin altına düşürenler yerli ve milli, bu siyasetlerle ‘Türkiye’yi dönüşü olmayan bir yere sürüklüyorsunuz yapmayın’ diyenler ‘Battık, bittik lobisi’ o denli mi? Önümüzdeki ilk seçimde millet anlatacak size yerli ve milli olmayı” dedi. CHP Ekonomi Siyasetleri Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak da şu değerlendirmeyi yaptı: “Ekonomik kırılganlıklarımız devlet sırrı değil. Aspirinle, pansumanla daha fazla vakit kaybetmeyin. Ekonomik buhrandan çıkış için dengeli bir stratejiyi unsur madde derhal açıklayın. Dışarıya en güçlü ve kararlı cevap lakin bu şekilde verilir.”

TÜRKİYE VE KENYA TIPKI SEVİYEDE

Analist Atilla Çifter, kredi notuyla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: “Moody’s Türkiye’nin kredi notunu B2 Negatif’e çekti. Böylelikle Moody’s’e göre Türkiye ve Kenya’nın kredi notu tıpkı seviyeye geldi: B2 Negatif. 5 yıllık CDS’ler ise Türkiye: 506.85, Kenya: 519.26.” İktisatçıların yaptığı tahlillerde şu ayrıntılara değinildi: “Döviz rezervi çok düşük. Ödemeler istikrarı krizi riski yüksek. Para siyaseti duyarsız. Kurlar “serbest dalgalı” demekten uzak. Geçmiş bütçe disiplini yok olmuş. Birkaç yıla borç/GSMH oranını yüzde 46 bekliyoruz. Görünüm negatif daha en kötüyü görmedik.” Analist Fatih Sezer ise Moody’s raporuyla ilgili 8 kere ödemeler istikrarı krizi lafını kullandıklarını söyledi.

4 YILDIR DÜŞÜŞ SÜRÜYOR

Ekonomist Gizem Öztok Altınsaç ise hatırlatma yaparak “Moody’s TR’nin kredi notunu Mayıs 2013’te yatırım yapılabilir seviyeye yükseltmişti. Eylül 2016’da yatırım yapılabilir seviyenin tekrar altına çekti. Son 4 yıldır da not düşüşü sürmekte. Önceki günkü rating aksiyonu ile yatırım yapılabilir seviyeden 5 kademe aşağı indik” diye konuştu” açıklamasını yaptı.