Konya’da ailelerin ‘çıtır tarhana’ yapma mesaisi sürüyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Konya’nın Beyşehir ilçesinde, yaz döneminin gelmesi ile birlikte ailelerin geçmişte “Beyşehir bisküviti” olarak da isimlendirdiği “çıtır tarhana” yapma mesaisi sürüyor.

Beyşehir ilçesinde, yöre halkının kış sofralarında “olmazsa olmazı” olan tarhana üretimi için aileler konutlarının önünde, bahçede ya da müsait açık alanlarda bir ortaya gelerek imece adabı yardımlaşıyor. Yoğurdun ezilip ayrana dönüştürülmesi sonrasında kurulan kazanlara dökülüp kaynatılarak içerisine bırakılan yarma bulgur ve tereyağıyla pişirilmesiyle elde edilen bulamaç daha sonra bir süre dinlendirildikten sonra ellerde top hamur haline dönüştürülüyor. Top hamur, daha sonra özel makinelerin ortasında ayak basılarak “tarhana” ismi verilen son biçimi olan yuvarlak hale getiriliyor. Akabinde hasır çitler üzerine serilerek güneşte kurutulmaya bırakılıyor. Yaklaşık iki gün kurutulan tarhananın başında aileler, sokak hayvanları ve kuşların ziyan vermesine engel olmak için saatlerce nöbet de tutuyor. Yapılan tarhanalar, konutların önünde, bahçelerde, damlarda, yol kenarlarında, okul bahçelerinde ve müsait açık alanlarda kurutularak toplanıyor. Kışın ise sofralara konularak ceviz ve badem üzere kuruyemişlerle birlikte çayla tüketiliyor, konuklara ikram ediliyor.

“Anadolu cipsi dediğimiz cipsi de yapılıyor”

Beyşehir Hacıakif Mahallesinde yapılan tarhana mesaisinde ailesine yardım eden Zafer Poyraz, tarhananın günümüzde Beyşehir’le özdeşleşmiş bir besin olduğunu vurgulayarak, eskilerin ise “Beyşehir bisküviti” olarak isimlendirdiğini söyledi. Zafer Poyraz, “Konya’da Beyşehir’e has diye düşünülür. Lakin birçok ilçesinde de yapıldığını biliyoruz. Lakin Beyşehir’e özgür bir olaydır bu eser. Şimdilerde daha incesi olan Anadolu cipsi dediğimiz cipsi de yapılıyor. Çocuklar bunu çok seviyor” diye konuştu.

Tarhananın Selçuklular döneminden bu yana günümüze kadar gelerek hala yörede üretiminin devam ettirildiğini belirten Poyraz, doyurucu özelliği nedeniyle tarihte de Türk ordusunca azık olarak kullanıldığını anlatarak, “Beyşehir’de yalnızca tarhana değil, yaz döneminde erişte, bulgur yapma adeti de devam ediyor. Yani bu besinlerle kışa hazırlanan bir ilçe Beyşehir Tarhananın ben tüm Türkiye’ye yayılması gereken bir adet ve hoşluk olarak görüyorum. Zira bereketli, hesaplı, besleyici, hem de beşerler kendisi yapıyor imece metodu. Eski atalarımızdan gelen imece de böylelikle burada canlı tutulmuş oluyor. Gündüz yoğrulup bulanıyor, kazanlarda kaynatılıyor, dinlendiriliyor. Gece de makinede basılıp yapılıyor. Yahut tam aksisi de olabiliyor, şafak ve namaz vakti ile birlikte aileler günün ilk ışıklarıyla tarhana üretimine başlıyor” sözlerini kullandı.

“İki gün boyunca tarhananın başında nöbet beklemek gerekiyor”

Müftü Mahallesinde yapılan tarhanasının başında nöbet bekleyen 67 yaşındaki Şerife Hoş de, 14-15 yaşından bu yana tarhana yaptıklarını anlattı. Tarhananın tek bir bireyle yapılmasının mümkün olmadığını, aile fertleriyle, komşuların da sırayla birbirine yardım ederek imece yolu yapıldığını vurgulayan Hoş, “Aslında meşakkatli, sıkıntı bir zanaat. Yapılmasıyla bitmiyor, kurutmak için de başında nöbet beklemek gerekiyor iki gün boyunca. Zira, kuşlardan, hayvanlardan korumak gerekiyor. Kışın ise sofralarımızın vazgeçilmez bir besini haline geliyor” dedi.

Tarhana üretimi için kazanda kaynatılan ayranı karıştıran Nazmi Tamar da, kendisinin de bu iş için ailesine yardım ettiğini belirterek, tarhananın yemeyenlerin kesinlikle tadına bakması gereken, tüketilmesi gereken çok yararlı yöresel bir eser olduğunu kelamlarına ekledi.