12-13-14 Şubat tarihlerinde evvel birinci iki gün BAE, akabinde 12 yıl sonra birinci kez Mısır’ı ziyaret eden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dönüş yolunda uçakta ortalarında Ülke TV Genel Yayın Direktörü Hasan Öztürk’ün de olduğu gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Gazze’ye “kısıtlı” yardımlar
Soru: Mısır’da Refah bölgesindeki sivillerin durumunu konuştuğunuzu söylediniz. İsrail’in oraya atak planı var. Çin’den Birleşik Krallık’a kadar, AB ve ABD’ye kadar ikazlar geliyor lakin İsrail dinlemiyor. Sanki ikili görüşmenizde bu husus ele alındı mı? Bunun haricinde Gazze’ye ulaştırılabilen yardımlar da çok kısıtlı. Yardımlar konusunda nasıl bir adım atılacak?
Erdoğan: İnsani yardımların Gazze’ye ulaştırılması ile ilgili birtakım olumlu gelişmeler kelam konusu. Bu gelişmeleri bilhassa Mısır Cumhurbaşkanı Sayın Abdulfettah es-Sisi ile de görüştük. İsrail’i bu bahiste sıkıştırmaya devam edeceklerini söylediler. Dışişleri Bakanımız Hakan Fidan da gerekli görüşmelerini sürdürüyor. Bizler de yüklü olarak gerek Sayın Sisi’yle gerek Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’le görüşmeler yapacağız. Amerika Birleşik Devletleri yetkilileri de bu hususta İsrail’e baskı yapmaya devam edeceklerini söylüyorlar. Gazze’ye ulaşan yardım tırı sayısı 200-250’ye kadar çıktı lakin bu yetersiz. Su sayının 500-600 tır seviyesine çıkacağı söyleniyor. Bu sayıya ulaşabilirsek gereksinimler noktasında fakat tahlilden kelam edebiliriz. Öbür taraftan İsrail’in Refah bölgesine taarruzları her zamanki vicdansızlıkları. Mevzuyu sayın Sisi ile de görüştük. “Oradaki insanların güvenliğinden taviz vermemiz mümkün değil” sözünü kullandık. Düşünün, sivillere “şu bölgeye gidin orası güvenli” deyip oraya bomba yağdırmanın insani pahalarla, savaş hukukuyla, memleketler arası hukuk ve insan hakları ile bağdaşır bir istikameti var mı? İnsanlık, bu çığlığı bir an evvel duymak zorundadır. Bu soykırıma sessiz kalmanın vebali de hesabı da çok büyük. Tarih, o insanların göz nazaran göre katledilmesine göz yumanları yargılayacaktır. Bu soykırıma imza atanlar ise aslında şimdiden tarih önünde hatalı ilan edilmiştir.
Türkiye’nin “Gazze politikası”
Soru: Gazze’de ateşkes ve kalıcı barış için Türkiye’nin ortaya koyduğu yaklaşım ve perspektifi Birleşmiş Milletler başta olmak üzere çok sayıda kurum, kuruluş ve ülke biliyor. Global çapta Türkiye siyasetinin nasıl yankılandığını sormak istiyorum.
Erdoğan: Birleşmiş Milletler Genel Şurası’nda İsrail’in yalnızlığını gerek bizim, gerek dostlarımızın, gerekse dünyanın çeşitli yerlerindeki halkların yansıları sağladı. Lakin gelinen etapta akan kan durmuş değil. Hala İsrail’in yırtıcı taarruzları devam ediyor. Bizim bu taarruzların başladığı günlerde kurmaya başladığımız ve daima tekrarladığımız cümleleri, bilhassa Batılı birtakım ülkelerin yetkilileri yeni yeni lisanlandırma noktasına geldiler. Barış davetleri ne yazık ki Amerika Birleşik Devletleri’nin olumsuz yaklaşımları sebebiyle sonuçsuz kalıyor. Amerika kimi üst seviye yetkililerini güya bu işi çözmek üzere bölgeye gönderdiğini söylüyor lakin sonuç alınamıyor. Durum her ne kadar bu türlü olsa da biz yeniden ateşkesi ve barışı sağlamak için çalışmaya devam ediyoruz. Zira diğer çıkış yolumuz yok. Batı’dan da birileri bizimle irtibat kurduğu vakit onlara da bu bahisleri bilhassa söz ediyoruz. Onlara da “bazı teşebbüslerde bulunalım, tahminen oralardan kimi sonuçlar alırız” diyoruz. Sürecin başında İsrail’in yanında yer almış kimi ülkelerin artık nasıl bir nedamet içerisinde olduklarını da görüyoruz. Biz kalıcı barış için uğraşlarımızı sürdürüyoruz. Tahlilin 1967 hudutları temelinde, bağımsız, hâkim, coğrafik bütünlüğe haiz ve başşehri Doğu Kudüs olan Filistin devletinin kurulması olduğu gerçeğini, dünya artık görmezden gelemez. Türkiye yalnızca Filistinli kardeşlerini değil, insan haklarını, barışı, milletlerarası hukuku da müdafaa etmektedir. Türkiye, bu bahisteki samimiyetini en net biçimde ortaya koymuştur. Artık global sistemin yeni katliamların önünü açan bu çarpık yapısı değiştirilmeli ve aktif kontrol düzenekleri kurulmalıdır.
Mısır ile “yeni dönem”
Soru: Mısır ziyaretinizde Devlet Lideri Sisi ile görüşmeniz dünyada ilgiyle takip edildi. Artık Türkiye-Mısır bağlarında yeni bir periyot başladı diyebilir miyiz?
Erdoğan: Türkiye ve Mısır bölgenin iki değerli ülkesidir. 12 yıldan bu yana irtibatlarımız kesilmişti. Dünya Kupasında Sayın Katar Buyruğu Pir Temim’in devreye girmesiyle orada bir ortaya geldik ve olağanlaşma sürecini başlatmış olduk. Mısır’a bu ziyaretimiz Sayın Sisi’nin çok ısrarlı davetiyle gerçekleşti. Ben de kendilerine Yüksek Seviyeli Stratejik Kurul Toplantımızın gerçekleştirilmesini, bu adımın atılmasını teklif ettim. Kendileri de bunu kabul ettiler. Dışişleri Bakanlarımız irtibatlarını devam ettirecekler. Büyük ihtimalle Sayın Sisi Nisan yahut Mayıs’ta Ankara’ya gelerek iade-i ziyareti gerçekleştirmiş olacak. Mısır ile hem kültürel hem tarihî manada birlikteliğimiz, esaslı bağlarımız bulunuyor. Biz Mısır ile yalnızca tıpkı tarihi değil, birebir denizi de paylaşıyoruz ve o denizin global denklemdeki değeri her geçen gün daha da artıyor. Öbür yandan dış siyaset, karşılıklı çıkar eksenli inşa edilir ve o yerde yönetilir. Münasebetiyle iki ülkenin birlikte ve birebir istikamette senkronize adımları kuşkusuz çıkarınadır. Bizler de, Mısır tarafı da bu gerçekliğin farkında ve yeni devir bu sağlam yer üzerine bina ediliyor. Önümüzde çok kritik sınamalar var ve gelecekte dünyayı hangi öngörülemeyen güçlü süreçler bekliyor bilmiyoruz. Bu nedenle bugünden hem bölgemizde hem dünyada barışı ve huzuru korumak için bir ortada olmak zorundayız. Önümüzde iki ülkeyi de kalkındıracak iş birliği alanları mevcuttur ve sırası geldikçe adımlar atılacaktır.
Barzani, KYB ve Irak
Soru: Kuzey Irak Bölgesel İdaresi Başbakanı Mesrur Barzani ile görüştüğünüzü söz ettiniz. Biz de merak ediyoruz zira Ankara bir müddettir Süleymaniye’yi PKK/YPG terör örgütü konusunda uyarıyor. Ama hem Süleymaniye hem Bafel Talabani terör örgütüne takviyesini sürdürüyor. Süleymaniye’nin bu tavrına Türkiye nasıl karşılık verecek? Son periyotta Sayın Hakan Fidan, Sayın İbrahim Kalın ve Sayın Yaşar Güler’in peş peşe ziyaretleri oldu. Bu ziyaretlerin perde ardını merak ediyoruz. Barzani ile görüşmeniz çerçevesinde Irak’la birlikte terör örgütüyle ortak bir uğraş kelam konusu olacak mı?
Erdoğan: Türkiye dosta dosttur. Dışişleri Bakanımız Hakan Fidan, Ulusal Savunma Bakanımız Yaşar Güler, MİT Liderimiz İbrahim Kalın art geriye seri bir biçimde Irak’a ziyaret gerçekleştirdiler. Bu ziyaretler Irak’taki bu olumsuz gelişmelerin oluşturduğu havayı yumuşattı ve Türkiye-Irak ortasında gerek merkezi idare gerekse Kuzey Irak’la ilgili adımların atılması noktasında hoş gelişmeler oldu. Dürüstlük ve mertlikten taviz vermedikten sonra, bilhassa sonlarımızın tabanında bir teröristan kurulmasına müsaade edilmedikten sonra, biz bu bölgede her türlü adımı komşularımızla bir arada atarız. Irak ve Suriye’nin toprak bütünlüğü noktasında bizim göstereceğimiz saygıyı kimse göstermez. Süleymaniye’nin bu olumsuz yaklaşımı ile ilgili tekraren ihtarlar yaptık. ‘Burada yeni yeni, farklı birtakım oluşumlar görüyoruz, bunlara fırsat vermeyin, yoksa yalnız kalırsınız.’ dedik. Çünkü Süleymaniye her an her vakit elimizin üzerinde olduğu, soydaşlarımızın bulunduğu bir yer. Erbil idaresiyle terörle gayret konusunda yakaladığımız ivme olumlu bir istikamette ilerliyor. Fakat Süleymaniye, yani KYB idaresi tekraren uyarmamıza karşın terör örgütü PKK/YPG/PYD’ye kol kanat germeye maalesef devam ediyor. Artık yaptığımız görüşmede biz bu mevzuyu da gündeme getirdik ve ikazımızı yaptık. Kimse bizden farklı bir duruş beklemesin, gereken yansıyı veririz. Bu sıkıntıyı es geçemeyiz. Elimizden gelen adımları atıyoruz, atacağız. Birçok bahse tahammülümüz olabilir lakin husus bekamız ve ulusal güvenliğimiz ise müsamaha kapılarını sonuna kadar kapatır, gereği neyse yaparız. Emel bize düşmanlık beslemek ise ona da verecek reaksiyonumuz, alacağımız önlemler vardır, daha sıkı adımlar atmaktan da çekinmeyiz.
Putin’in “barış” açıklaması
Soru: Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin iki yıl ortadan sonra birinci kez Batılı bir gazeteciye röportaj verdi. Röportajda Türkiye’nin arabuluculuğunda Ukrayna ile yaşananları anlatırken “tam mutabakata varıyorduk İngiltere Başbakanı Boris Johnson girdi devreye Ukrayna’yı yanlış yönlendirdi ve barış olmadı” dedi. Türkiye’deki barış görüşmelerinin ehemmiyetini ne kadar kritik olduğunu anlattı. Bu bahiste Türkiye’den beklentiler ve bir teşebbüs var mı?
Erdoğan: Sayın Putin’in bu açıklamalarında açık söylemem gerekirse samimiyet var. İstanbul süreci diye değerlendireceğimiz bu görüşmelerde bizler, her türlü samimi adımları attık. Bu hususta ilgili bakan arkadaşlarım Rusya tarafıyla görüşmelerini yaptılar. Biz sonuç odaklı çalıştık lakin barış bir halde tesis edilemedi. Ama biz, buradan sonuç alamadık diye bırakıp gidemeyiz. Barış arayışının peşini bırakmayacağız. Barışın sağlanması için elimizden ne geliyorsa bunu yapmaya devam edeceğiz. İngiltere’nin eski Başbakanı Boris Johnson barış gayretlerinden elini çekmeden evvel birlikte çalışmalar yaptık, gayretlerimize devam ettik, olmadı. Geçenlerde İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron ziyaretimize geldi, onunla da bu sıkıntıları ele aldık. Sayın Putin’in bu süreç içerisinde bizimle birebir görüş alışverişi olur yahut Rusya’nın ilgili bakanları burada ayrıyeten devreye girerlerse onlarla da bu süreci takip eder, sonuç almaya çalışırız. Şu ana kadar Ukrayna-Rusya savaşında barışa hizmet eden somut sonuçları biz sağladık. Esir takasından tahıl koridoruna kadar birçok kıymetli gelişme yaşandı. Hatta tarafları Türkiye’de birden fazla defa buluşturduk. Bunu tekrar yapabilir ve dış tesirlerden arındırılmış, tahlil odaklı bir süreç idaresi ile barışın kapısını aralayabiliriz. Hem Sayın Putin, hem Sayın Zelenski ile görüşmelerimizde bu arayışlarımızı sürdürüyoruz. Biz en başından itibaren adil barışın savaştan daha uygun olduğunu savunuyor ve bütün adımlarımızı bu anlayışla atmaya çaba ediyoruz. Kâfi ki barışı isteyelim, oraya ulaşan bir yolu kesinlikle buluruz.
İsveç’in NATO üyeliği, F-35 ve F16 süreçleri
Soru: Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğine onay vermesinin akabinde ABD’nin F-16 tedarik sürecinde adım atmasıyla birlikte Türkiye-ABD münasebetlerinde uzun bir mühletten sonra olumlu hava yakalandığı yorumları yapılıyor. Hakikaten de Ankara-Washington ortasında olumlu bir atmosferden kelam edebilir miyiz? Şayet öyleyse bu olumlu havanın FETÖ, PKK/YPG, S-400, F-35 üzere ihtilaflı sıkıntılara de müspet bir yansıması olur mu?
Erdoğan: ABD ile ortamızda bu son attığımız adımlar sonucunda olumlu birtakım gelişmelerden kelam edebiliriz. Şu anda Kongre’deki hava olumlu. Birebir biçimde Senato’dan da olumlu sesler geliyor. ABD ile benzeri düşündüğümüz ya da üzerinde uzlaştığımız mevzuların sayısı artıyor diyebiliriz. Şu anda olumsuz bir gidiş yok, tam bilakis olumlu bir gelişme var. Bu hususla ilgili olarak ilgili bakanlar da bizdeki muhataplarına olumlu gelişmelerin olduğunu söylüyorlar. Gerek Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’a, gerek MİT Lideri İbrahim Kalın’a, gerek Dış Siyaset ve Güvenlik Başdanışmanımız Akif Çağatay Kılıç’a bu mevzularda bu bilgileri veriyorlar. ‘Biz elimizden geleni yapıyoruz. Sayın Biden’ın ıslak imzalı mektubunu burada gördünüz’ diyorlar. Biz de ‘Bizim de ıslak imzalı onay dokümanını gördünüz. Hepsinden öte parlamentomuzdan çıkan kararı duydunuz ve bize de teşekkür üstüne teşekkürler ettiniz. Biz bundan sonrasını sizden bekliyoruz’ dedik ve yola devam ediyoruz. Tıpkı halde İsveç Başbakanı’nın bizi arayarak bu bahisteki teşekkürü, attığımız adımın olumlu istikamette gittiğinin işaretidir.
News
Dünya
Dünya
Dünya
Dünya
Dünya
Dünya
DÜNYA
DÜNYA
DÜNYA
DÜNYA