Covid-19 haberlerindeki görsellerin etkileri araştırıldı

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Yaşar Üniversitesi Irtibat Fakültesi akademisyenleri Dr. Dilek Melike Uluçay, Dr. Gizem Melek ve Deniz Özyurda Ergen, Covid-19 pandemisinin ilk dönemindeki haberlerde kullanılan salgınla ilgili bilgi görsellerinin vatandaşlar üzerindeki tesirini araştırdı. Görsellerin neden olabileceği; tasa, dehşet ve panik hisleri ile inandırıcılığı ve güvenirliğinin incelendiği araştırma, memleketler arası bir bilimsel derginin “Covid-19 Krizinde İletişim” başlıklı özel sayısında yer aldı.

Yaşar Üniversitesi Bağlantı Fakültesi akademisyenleri Dr. Öğretim Üyesi Dilek Melike Uluçay, Dr. Öğretim Üyesi Gizem Melek ve Araştırma Görevlisi Deniz Özyurda Ergen, Covid-19 salgınının ilk döneminde medyada yer alan data görsellerinin halkın risk algılarına nasıl tesir ettiğini ortaya çıkarmak için bir araştırma yaptı. Bu amaç doğrultusunda, farklı sosyo-demografik kümelerden oluşan 191 bireye çevrimiçi bir anket uygulandı. Anket içerisinde farklı haber kaynaklarının Facebook ve Twitter üzerinde paylaştığı ve en çok etkileşim alan 24 data görseline yer verildi. Iştirakçilerden, her bir görsel için görselin neden olabileceği tasa, endişe ve panik hisleri için farklı, inandırıcılığı ve güvenirliği için başka, geri dönülemez sonuçlar için farklı olmak üzere toplam 8 maddeyi “Kesinlikle katılmıyorum” ve “Kesinlikle katılıyorum” aralığında kalacak şekilde derecelendirmeleri istendi.

Birinci dönemdeki görseller korku vericiydi

Akademisyenler, Dilek Melike Uluçay ve Gizem Melek, “Çalışmanın öne çıkan sonuçlarına baktığımızda, 191 kişinin sorulara verdiği ortalama kıymetlere göre; haber kaynağının sunduğu data görsellerinin güvenilir ve inandırıcı bulunduğunu görüyoruz. Bu durumun, haber kaynaklarının verileri çoğunlukla Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü üzere üst seviye otoritelerden almasıyla ilişkili olduğu düşünülmekte. Fakat araştırmaya katılan 191 kişinin sorulara verdiği ortalama pahalar incelendiğinde, bilgi görsellerinin telaş verici, endişe verici, panik uyandırıcı, yıkıcı sonuçları olduğu ve ölümcül bir virüsü işaret eden görseller olduğu biçiminde kıymetlendirme yaptıkları ortaya çıktı. Bu yönüyle bakıldığında, bu görseller iştirakçilerin risk algısı üzerinde önemli bir tesire sahiptir, denilebilir. Araştırmanın öteki önemli bir sonucu ise data görsellerinin risk algısı üzerinde muhakkak noktalarda tesiri olmasına karşın, iştirakçilerin bu görsellerden yola çıkarak geri dönülemez sonuçlar yaşanacağını ya da hayatın eskisi üzere olmayacağını düşünmemeleri. Örneğin, 17 Nisan tarihine ilişkin Türkiye’deki korona virüs tablosunun anlattığı görseli pahalandıran iştirakçilerin yüzde 75,4’ü telaş verici, yüzde 63,3’ü ise korkutucu, yüzde 54,5’i ise panik uyandırıcı bulurken tekrar birebir görsel yüzde 58,7 oranında inandırıcı ve yüzde 57 oranında da güvenilir bulunmuş” diye konuştu.

Bilimsel dergide yer aldı

“Haberlerde Paylaşılan Covid-19 ile İlişkili Data Görselleri ve Risk Algısı” başlıklı makale, İspanya Barselona kentinde bulunan Ramon Llull Üniversitesi Blanquerna Irtibat ve Milletlerarası İlişkiler Okulu tarafından çıkarılan bilimsel akademik dergi Tripodos’un “Covid-19 Krizinde İletişim” başlıklı özel sayısında da yer aldı. Uluçay ve Melek, araştırmalarında inceledikleri görsellerin pandeminin ilk döneminde yayınlanan bilgi görselleri olduğunu da hatırlatarak, “Bu görselleri insanların güvenilir bulduğu zaman pandeminin başıydı, şu anda insanların bilgi görsellerini güvenilir ve inandırıcı bulma oranlarında farklılıklar olabilir. Elimizde bilgi olmadan bilemiyoruz, lakin ortadan geçen zamandaki değişimi karşılaştırma için bu yönde de bir çalışma yapmak gerekir” dedi.