Dünyanın en kalabalık ülkesi olan Çin, bir müddettir bu unvanı Hindistan’la paylaşıyor. Lakin bu durumun beraberinde getirdiği birçok handikap da var.
Çin’in nüfusu 2023 yılında ikinci defa azalarak 1 milyar 409 milyona geriledi. Ülkede doğumların azaldığı ve ölümlerin arttığı gözlemleniyor.
Çin, bu eğilimi durdurmak için tek çocuk siyasetini bile revize etti, lakin istenen ivme şimdi yakalanamadı. Bu demografik değişim, Çin’in ekonomik gücünü etkileyecek olsa da ABD ile devam eden büyük güç rekabetinin tesirlerini uzun vadeli olarak varsayım etmek gerektiği de bir gerçek. Çünkü, iki ülke iki büyük güç olarak hem ekonomik hem siyasi alanda rekabet içinde…
ÇİN YAŞLANIYOR
Çin’in nüfusu gitgide düşerken aslında yaşlı sayısı da artmış oluyor. Bu durum Çin için yeni maliyet artışları da demek.
Yaşlanan nüfusun bakım maliyetlerini artırması bekleniyor. Aslında iktisada dolaylı bir yük manasına geliyor.
Çin’deki genç işsizlik sorunu ve mevcut iş gücünün azalması da değerli zorluklara işaret ediyor. Lakin, Çin’in demografik eğilimlerini tahlil ederken, öbür devletlerin demografik güçleriyle karşılaştırmak değerli bir ölçek.
Zira, bu demografik değişim, güç istikrarlarını etkileyebilir lakin teknolojik gelişmeler, ekonomik yapı ve askeri stratejiler üzere faktörler de göz önüne alınması gerekenler ortasında. Uzmanlar, demografik değişimlerin kısa vadeli tesirlerinin besbelli olmayabileceği görüşünde. Lakin uzun vadede Çin’in demografik eğilimlerinin güç istikrarları üzerinde tesirli olacağı düşünülüyor.
Peki, Çin nüfusunu kaybettikçe global güç olarak da zayıflıyor mu? ABD ve Çin ortasındaki soğuk savaş bu değişimden nasıl etkilenir? Ayrıntıları Memleketler arası Güvenlik Uzmanı Dr. Hüseyin Korkmaz ile konuştuk.
“ÇİN’İN İKTİSADINA TESİRLERİ UZUN VADEDE OLACAKTIR”
Çin nüfusundaki düşüş eğiliminin şimdi korkulacak seviyede olmadığını belirten Dr. Korkmaz, bahse husus olan yıllık azalışın yüzde 0,15’e denk geldiği bilgisini veriyor ve şöyle devam ediyor:
“Çin bu eğilimi durdurmak için meşhur tek çocuk siyasetinde revizyona gitmiş ve 2016 yılından itibaren iki, 2021 yılından itibaren ise üç çocuğa müsaade vermesine karşın bilhassa çocuk büyütmenin maliyetinden ötürü şimdi istenen ivmenin yakalanamadığı görülüyor. 1980’den 2015’e kadar uygulanan tek çocuk siyaseti ve bu devirdeki süratli kentleşme sonucunda ülkede bilhassa doğum artış suratında bir düşüş görülüyor.
Aslında bu biçim bir demografik dinamik uzun vakittir kelam konusuydu ve beklenen bir çizgide ilerliyor. Bu eğilimin Çin’in ekonomik gücüne tesirleri kesinlikle olacaktır fakat ABD ile devam eden büyük güç rekabeti ya da stratejik vizyonunu etkilemesi için daha uzun vadeli tesirler beklenmeli.”
TEDARİK ZİNCİRLERİ TAŞINABİLİR Mİ?
Korkmaz, mevcut müşahedelere nazaran Çin’in nüfusunun 2080 yılına kadar 1 milyarın altına düşmesinin beklendiğini belirtiyor. “BM’nin iddialarına nazaran Hindistan geçen yıl dünyanın en kalabalık ülkesi olarak Çin’i geride bıraktı” diyor ve bu yüzden tedarik zincirlerinin diğer pazarlara taşınmasının faydaları konusunda daha fazla tartışmanın olduğunu söylüyor.
“Hindistan’ın yüzyılın sonunda 1.5 milyarlık bir nüfusa sahip olması bekleniyor. Lakin çalışma çağındaki nüfus ve bu nüfusun kalitesi ve hayat şartları üzere ögeler dikkate alınmalı. Tedarik zincirlerinin başta Hindistan ve Vietnam olmak üzere yer değiştirmesi beklenebilir fakat büyük şirketler bu bahse hala aralı. Bundaki en büyük etken de işgücünün kalitesi sorunu.”
“ÇİN NÜFUSU ARTIK DAHA KALİFİYE”
Her ne kadar Çin’in nüfusu azalıyor olsa da rakiplerine kıyasla hala epey kalabalık. Bunun yanında artık Çin nüfusu eskisi üzere emekçi sınıfından ibaret değil. Korkmaz, “Çin’in çalışma çağındaki nüfusu bilhassa 2011’de 900 milyonu aşarak inanılmaz bir noktaya ulaşmıştı. Yüzyılın sonlarına hakikat bu sayının 700 milyon olması bekleniyor” bilgisini hatırlatarak, şöyle devam ediyor:
“Azalma eğilimi besbelli lakin 700 milyon sayısı da ekonomik bir güç için son derece büyük bir ölçek. Münasebetiyle Çin’in demografik eğilimlerini tahlil ederken rakipleri ve başkalarının demografik güçleri ile karşılaştırmak mantıklı olacaktır. Ortada önemli bir asimetri kelam konusu. Ayrıyeten Çin’deki iş gücünün giderek daha fazla nitelikli olduğu ve önümüzdeki periyotta belirleyici olan birçok kesimde ağır bir formda yer aldıklarını görmeliyiz.
Asimetri konusunda örnek vermek gerekirse yüzyılın sonunda ABD’nin nüfusunun 400 milyon olması bekleniyor ki bu sayı mevcut projeksiyonlara bakıldığında Çin’in çalışma çağındaki nüfusunun çok gerisinde.”
“GENÇ İŞSİZLİK DE ARTIYOR”
Korkmaz, Çin’de son vakitlerde artan “genç işsizlik” sorununa de dikkati çekiyor. Bu oranın da yüzde 15-21 ortasında olduğunu paylaşıyor. İşsizlik meselesini şu sözlerle açıklıyor:
“Emlak krizi ile birlikte değerlendirildiğinde Çin’in önümüzdeki devirde çözmesi gereken yakıcı sıkıntılar ortasında yer alıyor. Lakin bu işsizliğin artmasında iktisadın yapısal olarak değişimi ve teknolojik faktörler de kıymetli bir yer tutuyor.
Diğer yandan Çin’de mevcut iş gücünün 2023 yılında yaklaşık 6.5 milyon azaldığı iddia ediliyor. Ayrıyeten yatırımların da GSYH’nin yüzde 43’üne ulaşması Çin’in yatırım bağımlılığına yanlışsız dönüşen bir çok kapasite durumuna gerçek sürüklendiğini de gösteriyor.”
“ÇİN DEVLETİNDE PANİK YOK”
Öte yandan, Korkmaz, Çin’in üst seviye önderlerinin iktisadın hakikat yolda olduğunu ve panik yaratacak teşvik tedbirlerine gerek olmadığını düşündüğünü de aktarıyor.
“Çin Başbakanı Li Qiang Davos’ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nda ülke iktisadının geçen yıl beklentilerin de üzerinde yüzde 5.2 büyüdüğünü belirtti. Li bir öbür değerli bahse da değinerek Çin’in orta sınıfının 10 yıl içinde iki katına çıkmasını beklediklerini söyledi.
Şunu unutmamak gerekir ki Çin’in mevcut 1.409 milyarlık nüfusu Avrupa, Amerika ya da Afrika kıtasının tek tek toplam nüfuslarından daha fazla. Ayrıyeten Avrupa kıtasındaki demografik düşüş de bilinen bir vakıa. Yani dünyanın geri kalanında da nüfus artış suratı konusunda olumlu bir manzara şu anlık görünmüyor.”
“ÇİN’DEKİ NÜFUS AZALIŞI ABD’YLE REKABETİ ŞİMDİ ETKİLEMEZ”
Batı ve Çin ortasında nüfus kıyaslaması yapıldığında Çin’in bir kaybı olmadığına değinen Korkmaz, ABD-Çin rekabetini de şimdi etkileyecek bir azalışın olmadığını söylüyor:
“NATO ve Doğu Asya’daki müttefikler de hesaba katıldığında Batı diyebileceğimiz ittifak sisteminde günümüzde bir milyar insan yaşadığı görülüyor. Bu sayı Çin’in toplam nüfusunun yüzde 70’i. Dolayısı ile bu sayılar üzerinden ABD-Çin rekabeti ya da yeni devirde cereyan edebilecek daha geniş çaplı rekabetlere yönelik sağlıklı bir öngörüde bulunmak güç.
Kaldı ki çalışma çağındaki nüfusun azalması ve iş gücü dinamiklerindeki yapısal değişimler, otomasyon ve robotikten dijitalleşme ve hatta yapay zekaya kadar teknolojinin iş gücü muhtaçlığının yerine geçmesi ve maliyeti azaltmak istikametindeki uğraşlarının daha süratli bir halde benimsenmesini sağlıyor ve şimdi bu gelişmelerin mevcut sayılara nasıl yansıyacağı noktasında elimizde kâfi datalar yok.”
Sonuç olarak, Korkmaz, kısa vadede bu demografik eğilimin Çin’in güç hesaplamalarında ya da büyüme maksatlarında gözle görülür bir tesirde bulunmayacağının altını çiziyor. Lakin yüzyılın sonuna hakikat bunun tesirlerinin görülebileceğini de belirterek, “80 yıllık bir vakit tarihî ve siyasal olarak son derece uzun bir süredir” diye de ekliyor.
News
Dünya
Dünya
Dünya
Dünya
Dünya
Dünya
DÜNYA
DÜNYA
DÜNYA
DÜNYA