Cihat Yaycı: Doğu Akdeniz’de ivedilikle MEB ilan edilmelidir

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Kurmay Başkanlığı misyonundan alınıp Genelkurmay Başkanlığı buyruğuna verilen Tümamiral Cihat Yaycı, Doğu Akdeniz’de yaşanan gelişmeleri kıymetlendirdi.

Milli Gazete’den Gökçen Göksal’a konuşan Yaycı, “Doğu Akdeniz’de ivedilikle MEB ilan edilmelidir” mesajını vererek, Yunanistan’ın ‘asla Megalo idea gayesinden vazgeçmeyeceğini’ belirtti.

Yaycı’nın gazeteci Göksal’a verdiği röportaj şu şekilde:

Yunanistan, Meis Adası’nın kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge hakkı bulunduğunu sav ediyor. Bu savdan hareketle, kendisine 4 bin kat büyük denizalanı oluşturuyor. Bu argüman ne kadar gerçekçi Yunanistan bu hali öbür adalar içinde geçerli kılabilir mi?

Esasen herkes Yunanista’ın Mesi, Rodos, Kerpe, Kaşot ve Girit adalarının ortasındaki yüzlerce millik deniz alanlarını da güya bir kara kesimi varmış ve Meis’den Girit’e kadar snal bir kesinrtisiz kıyı sınırı varmış üzere kabul ettirmeye çalışmaktadır. Tüm hak iddalarını büyük çoğunluğu deniz olan bu sanal kıyıya dayandırmaktadır. Bu saçmalığın farkında olmayan ve maalesef bizde dahi güya Yunanistan’ın Doğu Akdeniz’de uzun kıyıları varmış üzere düşünenler olabiliyor.

Halbuki memleketler arası Deniz Hukuku, denize kıyısı olan devletlere fakat kıyı topoğrafyasının 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Mukavelesi 7. unsur temellerine uygun olması şartıyla “Düz Temel Hat” çizilebileceğini saptamaktadır. Kaldı ki “Normal Temel Hat” ve “Düz Temel Hat” çizimlerinin dışında, özel bir şart olarak, BMDHS 47. husus “Takımada Temel Hat” belirleme metotlarına yönelik metotları da içermektedir lakin bu özel metot, BMDHS 46. unsurdaki “Archipelago State” (Adalar Devleti/Takımada Devleti) olarak tanınan devletler için kullanılabilmektedir. Yunanistan’ın bir Adalar Devleti veyahut Takımada Devleti olmaması sebebiyle BMDHS 47. unsurdaki özel kararlardan faydalanamayacağı açıktır. Çünkü Yunanistan ana karası olan bir devlettir, yalnızca adalardan oluşan Endonezya üzere bir devlet değildir.

Üstelik Yunanistan adalarının Doğu Akdeniz’e bakan yüzleri 167 kilometre toplam kıyı uzunluğuna sahiptir ve 1870 kilometrelik Anadolu kıyıları karşısında bir deniz yetki alanı talep etmesi gayri hukuksal bir durumdur. Ayrıyeten anakaradan 200 milden daha az uzaklıktaki adalar MEB üretmezler, yani bir öbür deyişle anakaranın MEB alanına dâhillerdir, üzerinde MEB oluşturamazlar. Sonuç olarak Yunanistan’ın Girit ve Rodos adaları ortasında deniz yokmuşçasına düz temel çizgi çizerek karasuları sonu oluşturması ve bu çizgiden itibaren MEB belirlemesi Türkiye’nin deniz hak ve menfaatleri bakımından asla kabul edilebilir

Meis adasının çabucak arkasında ve kıta sahanlığına oturduğu Anadolu kıyılarını yok sayarak münhasır ekonomik bölgesi olduğu ise başlı başına hukuk tanımamazlıktır. Buna bir örnek gösterecek olursak; İspanya’nın Fas sahilinde adaları bulunmaktadır. Aşağıdaki haritanın üst kısmında İspanya’nın gerçek MEB’i, alt kısmında ise İspanya’nın Yunanistan üzere hukuksuz taleplerde bulunsaydı sahip olacağını MEB’inin ne olabileceğini görüyorsunuz. İspanya ve Fas deniz hukukuna uygun davranarak, sonlandırmada ana karaları temel almakta, coğrafyanın üstünlüğü, kapatmama ve orantılılık ilkelerine riayet etmekte, aksi tarafta kalan İspanyol adalarına (Fas ana karası önünde) karasuları dışında bir deniz yetki alanı tanımamaktadır. Dolayısıyla Yunanistan’ın Meis ve öbür adalarının MEB’i olduğu argümanı hukukî ve fiili gerçeklerle örtüşmemektedir ve katiyetle milletlerarası hukuk açısından kabul edilebilir bir durum değildir. olmadığı üzere, memleketler arası deniz hukukuna da karşıttır ve hukukun ihlalidir.

Türkiye ve Yunanistan ortasında deniz hududu şimdi bir anlaşmayla belirlenmiş değil. Bu nedenle hem Türkiye hem de Yunanistan kara sularının Ege Denizi’ndeki genişliği 6 deniz mil kabul ediliyor, ama Yunanistan bunu 12 mile çıkartmak istiyor, yaşanan bu süreçte atılacak adımlar, bu durumu Türkiye’nin lehine çevirebilir mi?

1936’da Lozan istikrarını bozarak, karasularının genişliğini 6 mile çıkaran Yunanistan, artık de 12 mile çıkarmak ve Adalar Denizini (Adalar Denizi’yi) bir Yunan gölü haline dönüştürmek istemektedir. Malumları olduğu üzere TBMM, Yunanistan’ın karasularını genişletmesi durumunda, ülkemizin hayati hak ve menfaatlerinin korunacağına dair kararlılığını 08 Haziran 1995 tarihinde dünya kamuoyuna duyurmuştur. Yunanistan uygun şartlar bulur ve karasularını 12 mile çıkarırsa; EGAYDAAK’lar dikkate alınmaksızın, Adalar Denizi’deki açık deniz alanları oranı yaklaşık yüzde 20’ye inecek ve Türkiye’nin karasuları kaplama oranı yüzde 8.7’ye, Yunanistan’ın ise yüzde 62’ye çıkacaktır. Bu suretle kıta sahanlığı paylaşımı açısından önemli olan doğu Adalar Denizi’de ise, Türk karasuları yüzde 17, yunan karasuları yüzde 60 artacak, açık deniz alanları ise yüzde 64 azalarak, yüzde ’9’a düşecektir. EGAYDAAK’ların Yunanistan’ın egemenliğinde kabul edilmesi halinde ise, Yunanistan’ın karasuları kaplama oranı tüm Adalar Denizi’nde yüzde 72’ye, doğu Adalar Denizi’de yüzde 68’e çıkacak ve. durum daha da vahim hale gelecektir. Böylelikle, Adalar Denizi’nin iki farklı bölgesinde, etrafı Yunan karasuları ile çevrili iki küçük açık deniz bölümü hariç, Adalar Denizi bir Yunan iç denizine dönüşecektir. Bu türlü bir durumda, Türkiye’nin ülkesel bütünlüğü bozulacak; Adalar Denizi kıta sahanlığının ve münhasır ekonomik bölgesinin yaklaşık yüzde 90’ı Yunanistan’a ilişkin olacak; Türkiye’nin Adalar( Adalar Denizi) Denizi’ne yönelik doğal kaynakların çıkarılması ve işletilmesi ile, balıkçılık, turizm ve bilimsel araştırma üzere ekonomik faaliyetleri çok büyük ölçüde kısıtlanacaktır. Üstelik askeri gemilerimiz eğitim ve tatbikat yapamayacak hale geleceklerdir. Kısaca, Yunanistan karasularını 12 mile genişletmekle kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge ile hava alanı başta olmak üzere, tüm meseleleri bütünü ile kendi lehine hallederek Adalar Denizi’de mutlak hakimiyet tesis edecektir.

Hakikaten, Yunan medyasında çıkan haberler ve yorumlar da bu beklenti ile paralellik arz etmektedir Esasen 6 mil rejimine nazaran karasularında bir millik bir artış dahi, Adalar Denizi’de açık deniz alanlarının yaklaşık yüzde 12 azalmasına neden olacaktır.

Mesele türel açıdan irdelendiğinde ise; 1982 BMDHS’nin 3’üncü hususu devletlere 12 mile kadar kara suyu genişliği belirleme hakkı tanırken; karasularının genişliğini mutlak şekilde 12 mil olarak dikte etmemekte, karar, kendi içinde karasularının 12 milden az olması gereken hallerin de varlığını ortaya koymaktadır. Öteki yandan 1982 BMDHS; 123’üncü hususu ile yarı kapalı bir deniz statüsünde olan Adalar Denizi denizi için de genel kuralların işletilemeyeceğini dikte etmektedir.

300’üncü unsuru ise, “taraf devletler iş bu mukavele kararları uyarınca üstlendikleri yükümlülükleri düzgün niyetle yerine getirmeli ve işbu mukavelede tanınan hakları, yetkileri ve serbestileri hakkın berbata kullanılmasını oluşturmayacak biçimde kullanmalıdırlar” kararına amir olup, Yunanistan’ın tek taraflı olarak karasularını genişletmesine engel oluşturmaktadır.

Bu tüzel durum muvacehesinde, sorun esasen Yunanistan’ın karasularını tek taraflı ve hukuk dışı genişletme siyasetinden kaynaklanmaktadır.

Bu noktada talep edilmesi gereken konu Lozan istikrarına dönülmesi ve karasularının 3 mile indirilmesi olmalıdır diye düşünüyorum. Tekrar tesis edilecek Lozan Antlaşmasına uygun 3 millik karasuları sonucunda Adalar Denizi (Ege) ‘nde tekrar barış, istikarar ve güvenlik tesis edilebilecektir.

12 Ada 1947’de Paris Antlaşması ile İtalya tarafından silah bulundurmamak şartıyla Yunanistan’a devredildi, ama artık Yunanistan bu ön şartı çiğniyor. Bu anlaşmanın ihlali manasına gelmiyor mu?

1923 Lozan ve 1947 Paris Barış Andlaşmalarının ilgili kararları gereği, Taşoz, İpsara, Bozbaba, Semadirek, Limni, Midilli, Sakız, Sisam, Ahikerya, Batnoz, Lipso, İleryöz, Kelemez, İstanköy, İncirli, Sömbeki, İleki, Herke, Rodos, Kerpe, Çoban Adası, İstanbulya ve Meis Adası gayrı askeri statüdedir.

– Bu gayrı askeri statü; kesin bir biçimde bunlar üzerinde Kara, Deniz ve Hava Kuvvetlerine ilişkin tahkimat/istihkam/üs tesis ile iç güvenlik kuvvetlerininkiler hariç olmak üzere, her türlü silah konuşlanmasını, tatbikat/eğitim dâhil askeri uçakların değişik amaçlı her türlü uçuşunu, transit geçişini, daimi/geçici konuşlanmasını yasaklamaktadır.

– Adaların, “Gayrı Askeri Statüsü” karasal kısımlarının yanı sıra karasuları ve hava alanını da içermektedir.

– Adaların gayri askeri statü altına konulmuş olmasının temelinde, bu adaların Türkiye’ye yakınlıkları ve dolayısıyla Türkiye’nin güvenliği bakımından arz ettikleri önem yatmaktadır. Türkiye’nin güvenliği temeldir.

– Adalar üzerindeki Yunan egemenliği ile Türkiye’nin güvenlik kaygıları fakat adaların gayri askeri statü altına konulmaları ile dengelenmiştir.

– 1923 Lozan Barış Antlaşması konferans tutanak ve belgeleri incelendiğinde; adaların Türkiye’ye karşı yöneltilecek akınlarda kara, deniz ve hava üssü olarak kullanılmayacak biçimde askerden arındırılacağına ilişkin kesin kararların anlaşma metnine de dahil edildiği söz edilmiştir.

Bilhassa gayri askeri statüde olmak kaydıyla Yunanistan’a devredilen lakin Yunanistan tarafından askerileştirilerek ve silahlandırılarak dönem kaidesinin şahsen Yunanistan tarafından ortadan kaldırıldığı adalara ve çabucak Anadolu kıyılarımız yakınındaki konumlarına dikkat çekmek isterim.

Bu durumda bu adaların egemenlik zaman kaidesinin gayri askeri statüde olmak olduğu açıktır. Bu gayri askeri statüde olması gerekirken bu statüyü bozan Yunanistan, esasen bu adaların egemenliğinin kendine bölüm kuralını da kendi eliyle ortadan kaldırmıştır. Türkiye ivedilikle bu adaların askerden ve silahtan arınıdırlmasını talep etmeli ve her türlü hukuksal ve diplomatik teşebbüslerde bulunmalıdır diye düşünüyorum.

2002’de çizilen ‘Sevilla Haritası’ büsbütün Türkiye’nin aleyhine olan bir harita. Bu haritayı kim ya da kimler neden çizdiler? Harita üzerinden yapılan bu piar çalışmasının emeli neydi?

Avrupa Birliği’nin Sevilla Üniversitesi’ne yaptırdığı ve Türkiye’nin haklarını yok sayan haritaya nazaran bize verilen alan 41 bin kilometrekare, aslında sahip olmamız gereken alan ise 189 bin kilometrekare. Yani 148 bin kilometrekare vatan toprağını bizden almak istediler. Bu harita başta güç ajansı olmak üzere AB’nin bir çok kurum ve kuurluşu tatrfında kullanılmış ve kullanılmaktadır. Esasen AB’nin Türkiye’yi eleştirdiği ve itirazda bulunduğu konu ve noktalar da dikkate alındığında bu haritayı siyasi olarak temel aldığı anlaşılmaktadır. Amaç çok varlıklı hidrokarbon yataklarına sahip olduğu bilinen Doğu Akdeniz’i Türkiye’yi dışlayarak paylaşmaktır.

Türkiye’nin NAVTEX (Denizcilere Duyuru) ilanı ne manaya geliyor? Bunu bir savaş tehdidi olarak mı anlayalım?

NAVTEX (Navigational Telex), memleketler arası orta frekansta gemilere mümkün tehlike, emniyet ve hava raporları ve ihtarlarını otomatik olarak yazılı bir şekilde veren haberleşme sistemidir. Navtex, esasen Memleketler arası Denizcilik Organizasyonu’nun (IMO) ve Global Denizde Tehlike ve Emniyet Sistemi’nin (GMDSS) bir kesimidir. Navtex ilanı, Navtex aygıtı üzerinden yapılan bildirimleri söz eder. Türk karasularında Navtex bildiri ve seyir duyuruları ise, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı tarafından Antalya, Samsun, İstanbul ve İzmir yayın istasyonlarından yayınlanmaktadır. Duyuru ve ikazlar sivil yahut askeri farketmeksizin tüm gemi ve tekneler için bağlayıcı niteliktedir. Bu duyurular tıpkı zamanda Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’nün internet sitesinde halka açık bir şekilde yayınlanmaktadır. Ülkelerin Deniz Kuvvetleri, eğitim ve tatbikatların bilgisini önceden duyurarak bu alanlara girilmemesi konusunda ikazlarda bulunmaktadır. Oruçreis’in sismik araştırma yapacağı saha da bu şekilde metoduna uygun olarak yapılmıştır. Üstelik bu saha 2011 yılında TPAO’ya ruhsatlandırılan sahadır. Kendi deniz yetki alanımız içinde olduğu şüphesizdir. Kendi alanımızda yapacağımız bir araştırmayı savaş ilanı görmek ya da algılamak mantık dışıdır.

Türkiye’de bir dönem sıkça konuşuldu ve tartışıldı…2004 yılından bu yana Yunanistan’ın Adalar Denizi’nde 18 ada ve 1 kayalığı işgal ettiği yazılıp çizildi. Bunun gerçeklik hissesi var mı? Varsa neden sessiz kalındı?

Öncelikle Egemenliği Yunanistan’a Andlaşmalarla Deverdilmemiş Ada, Adacık ve Kayalıklar (EGAYDAAK) 152 ada ve adacık kümesidir. Yani sayıyı 18 ile sınırlamak çok yanlıştır. Başka yandan sorun 1914 Altı Büyük Devlet Kararı, 1923 Lozan Andlaşması ve 1947 Paris Andlaşmasına dayanmaktadır. Maalesef biz EGAYDAAK konusunu hukuksal ve siyasi olarak lakin 1996 Kardak krizi esnasında ayrıntılıca fark edebildik. Yani sorun bugünlerin değil, 106 yıl öncesinden bugüne dek olan sürecin bir kesimidir. Türel ve diplomatic olarak bu bahsin çabasını vermeliyiz. Bir kısmında köyler, kasabalar olan bu adaların aidiyeti konusu Adalar Denizinin temel problemidir.

Ancak hiçbir oldubittiye fırsat vermeyecek, gerektiğinde mevzuyu ulusal ve milletlerarası gündeme taşıyacak şekilde reaksiyon ve uygulamalarımız yapılmış ve yapılmaktadır. Bu bağlamda; Yunanistan’ın gayri türel olarak Ege’de Aidiyeti Anlaşmalarla Yunanistan’a Devredilmemiş Ada, Adacık ve Kayalıklar (EGAYDAAK) üzerinde yaptığı kışkırtmalar asla karşılıksız bırakılmadığını da biliyorum.

Yunanistan ve Mısır donanmalarını Türk donanmasıyla kıyasladığımızda nasıl bir tablo çıkıyor karşımıza?

Malum, Mısır donanması Rusların yaptırdığı ancak AB’nin Kırım nedeniyle yaptırım uygulaması sonucunda alamadığı 2 adet Mistral sınıfı helikopter amfibi hamle gemisini aldı. Mistral sınıfı gemiler bizim gelecek yıl hizmete girecek TCG Anadolu amfibi hamle gemimizin benzeridir. Ayrıyeten Mısır yeni firkateyn ve denizaltı gemileri de almıştır. Yunanistan ile Mısır donanmasını birlikte dikkate alınca kuvvet mukayesesi onların lehinedir. Fakat nicelik bakımından ikisi bir ortaya geldiğinde fazla olması başlı başına üstünlük mana tabir etmez. Önemli olan nitelik yani eğitim ve harp etme yeteneğidir. Bu da bizde ziyadesiyle vardır. Türk Silahlı Kuvvetleri savaşan bir ordudur. Zafer bizim karakterimizdir.