Kız Kulesi’nin 2 bin 500 yıllık geçmişi antik dönemde başlar. Eski Yunan, Bizans ve Osmanlı yaşantılarına tanıklık eden kule; savunma kalesi, gümrük istasyonu, deniz feneri, mezar abidesi, şov ortamı, hastane, konut, zindan, radar olarak kullanılmış. İstanbullu bir Rum araştırmacı olan Evripidis’e nazaran Asya kıtasında bir çıkıntıyken zamanla kara modülü sahilden kopar. İstanbul Boğazı’nın Marmara Denizi’ne açılan noktasında bugün üzerinde Kız Kulesi olan adacık, o kopan kara modülüdür.
Roma dönemi: MÖ 410’da Boğaz’dan geçen gemileri denetlemek ve vergi almak için ada üzerine Atinalı kumandan Alkibiades bir kule yaptırır. O dönemde adeta gümrük istasyonu olan bu kuleden nasıl mı sağlanır denetim? Sarayburnu’ndan kuleye zincirler gerilir ve ödeme yapılınca zincir denize indirilir. MÖ 341’de mermer sütunlar üzerine Yunanlı Kumandan Chares ölen çok sevdiği eşi için bir anıt mezar yaptırır.
Bizans dönemi: MS 1110 yılında yani Roma İmparatorluğu zamanında İmparator Manuel Comnenos kentin düşman gemilerine karşı savunması ve ticari gemilerden gümrük vergisi almak için Topkapı Sarayı’nın sahiline ve Kız Kulesi’ne iki kule yaptırarak kuleler arasına zincir bağlatır. İstanbul’un Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethi sırasında Venedikliler burayı üs olarak kullanır.
Osmanlı dönemi: Fatih Sultan Mehmet fetihten sonra kuleyi yıktırarak etrafı mazgallarla çevrili ve içinde toplar olan küçük bir kale yaptırır. Osmanlı döneminde savunma kalesinden ziyade mehteranın top atışı eşliğinde ‘nevbet’ ismi verilen davulun çalındığı bir şov yeri olur. Bugünkü kulenin temeli ve alt kat Fatih döneminden kalır. 1510’da küçük kıyamet diye tarihe geçen zelzelede nispeten hasar alır. Hasar Yavuz Sultan Selim tarafından onartılır.
17. yüzyılda etrafı sığ olan kuleye fener eklenir. Artık bir deniz feneri olan kuledeki toplar da korunma için değil, merasimlerde selamlama atışı için kullanılır. Birinci defa Şehzade Selim’in tahta çıkışında, sonra da tahta çıkan her padişah için top atışlarıyla adeta halka müjde verilir. 1719’da içi ahşap olan kule yağ kandilinden çıkan ateşin rüzgârla büyümesiyle yanar. 1725’te Nevşehirli Damat İbrahim Paşa tarafından onartılır. Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküş döneminde yeniden savunma kalesi olur. Artık toplar kutlamalar için değil kenti savunmak için ateşlenir. 1830’da kolera salgınında karantina hastanesi olarak kullanılır. 1837’de yaklaşık 30 bin kişinin öldüğü veba salgınında hastaların bir kısmı burada tecrit edilir. II. Mahmut döneminde büyük onarımdan makbul. 1833’teki tadilat sonrası Sultan II. Mahmut’un tuğrasını taşıyan bir kitabe konur. 1857’de bir Fransız şirketi tarafından yeni bir fener yaptırılır.
Cumhuriyet dönemi: II. Dünya Savaşı döneminde ahşap olan birtakım bölümleri yıkılarak betonarme yapılır. 1943’te kulenin oturduğu kayanın etrafında ve rıhtımdaki ambar ve gaz depoları kaldırılarak kulenin denize kaymasını önlemek maksadıyla etrafına kayalar yerleştirilir. 1959’da Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na bağlı, Boğaz’ın deniz ve hava trafiğinin denetlenmesini sağlayan Mayın Gözetleme ve Radar İstasyonu olur. 1983’te Denizcilik İşletmeleri’ne devredilerek 1992 yılına kadar ara istasyon olur. 2000’de Hamoğlu Holding tarafından beş yıl süren restorasyonun akabinde gündüzleri kafe-restoran, akşamları kişisel restoran olarak kullanılır.
2 bin 500 yıllık kuleye dair efsaneler
YILANLA GELEN MEVT
Antikçağda Arkla yani ‘küçük kale’ ve Damialis yani ‘yavru dana’ olarak isimlendirilir. Leandros’un Kulesi ve Kız Kulesi isimlerini de alır. Bizans hükümdarlarından birinin kızı olur ve doğumuyla birlikte kız hakkında 18 yaşında bir yılan tarafından sokularak öleceğiyle ilgili bir kehanet dilden dile dolaşır. Bunu duyan kral, müneccimden aldığı akılla yılan suyu geçemeyeceği için denizin ortasındaki bu kuleyi prensesin yaşayabileceği bir meskene dönüştürür. Prenses 18 yaşına gelince bir rivayete nazaran hizmetçilerin getirdiği bir üzüm sepetinin, gayrı bir rivayete nazaran de prensese âşık olan genç bir subayın getirdiği çiçek sepetinin içindeki yılan adaya ulaşır ve prensesi sokarak öldürür.
Battal Gazi’nin aşkı
Sair bir efsaneye nazaran Battal Gazi, Selçuklu döneminde Üsküdar tekfurunun kızına âşık olur. Bunu istemeyen tekfur, kızını Kız Kulesi’ne hapseder fakat Battal Gazi’yi kim tutabilir? Bir kurtarma macerasından sonra âşıkların kavuştuğu söylenir.
Nasıl gidilir?
Üsküdar ve Kabataş’tan tekne seferleriyle ulaşabilirsiniz. Üsküdar kalkışlı Kız Kulesi seferleri 09.15-18.30 saatleri arasında her 15 dakikada bir; Kabataş-Kız Kulesi arasında hafta sonu 10.00-10.30 ve 11.00’de gidiş, 12.00 ve 13.00’te dönüş seferleri düzenleniyor. Akşam yemeği rezervasyonu olanlar için gidiş ve dönüş ulaşımı başkaca organize ediliyor.
News
Magazin
Magazin
Magazin
Magazin
Magazin
Magazin
MAGAZIN
MAGAZIN
MAGAZIN
MAGAZIN