Corona virüs sürecinde araba fabrikaları üretime ara verdi. Bundan ötürü sıfır araç tedariğinde ıstıraplar yaşandı. Kredi getirilerinin düşmesiyle de sıfır araca olan talep arttı. Spot piyasasına yönelik araştırmalar yapan EBS Danışmanlık Umumî Yöneticisi Erol Şahin, talebin yüksek, arzın az olduğu devirlerde piyasaya çıkan yeni modelleri bayilerden toplayarak, daha yüksek fiyatlara ‘2. el sıfır’ olarak satanlara, ‘spotçu’ dediklerini söyleyerek, kimi galeriler bayilerden sıfır aracı alıp plaka takarak çok yüksek fiyata sıfır üzere sattığını lisana getirdi.
“ARACA PLAKA TAKIP YÜKSEK FİYATTAN SATIYORLAR”
Plaka takılan aracın 2. el statüsünde olduğunu lisana getiren Şahin, “Sıfır satılan bir aracın çok kısa müddet içinde yine satılmasına ‘yeni aracın 2. ele düşme döngüsü’ ya da spot, yapanlara da spotçu diyoruz. Araç sıfır lakin yapılan süreç 2. el, zira plakası takılmış bir araç artık 2. el statüsünde oluyor. 2020 yılının birinci 4 ayında yeni araç pazarında satışların yüzde 9’u spottan yapıldı. Yani 2020 model 87 bin arabanın 8 bine yakını 2. elde yine satıldı. Geçen yıl bu orantı yüzde 2, bir evvelki yıl ise yüzde 1,5’tu” dedi.
“ORGANİZE BİR YAPI VAR”
Şahin, “Şaşırtıcı olan arz sorunu olurken spotun yükselmesidir. Spotu tek kişi yapmıyor, organize bir yapı var. Bu şahıslar bayiden aracı alıp, plaka takarak çok yüksek fiyata sıfır üzere satıyor. Bu araçlar aslında 2. el, kişiler sırada araç beklerken bu türlü bir şey oluyorsa büyük bir sorun vardır” diye konuştu.
“İKİNCİ ELDE SATILAN SIFIR ARAÇTAN UZAK DURUN”
Bayilerin araç satarken insanlara dikkat etmesi gerektiğini vurgulayan Şahin, “Pandemi sürecinde araba fabrikaları üretime ara verdi, araç tedariği düşüncesi oluştu ve 2. el piyasasında fiyatlar arttı. Kimi sıfır araç satan yapılar, kısa devir karına aldanıp, spotçulara araç tedarik etmektedir. Vatandaş muhakkak 2. elde satılan sıfır araçlardan uzak durmalıdır. Markaların ve bayilerin de araç sattıkları insanlara dikkat etmesi gerekiyor” tabirlerini kullandı.
“MÜŞTERİ SIFIR ARAÇ İÇİN BEKLEMEK İSTEMİYOR”
İstanbul Gelişim Üniversitesi’nden yüksek otomotiv mühendisi Öğr. Gör. Mahmut Nedim Tansu da “2020 yılında münhasıran corona virüsün tesiriyle araba üreticileri filolarda nakliye sorunu yaşadı. Üretim sorunuyla sıfır araçlar Türkiye’ye gelemedi. Bu türlü olunca 2020 öncesi yahut başında spotçuların almış olduğu araçlar piyasaya sürüldü. Sıfır araba almak isteyenler bayilere gittiği devir, satış için ileri bir tarih veriliyor. Müşteri, beklemek istemediği için spotçuya yöneliyor ve spotçu aracı satıyor. Olağanda, sıfır araçlara nazaran 2. el araç piyasasında fiyatların daha düşük olması lazım. Müşteri bayide sıfır aracı bulamayınca spotçuya yöneliyor, spotçu bayideki satış rakamının daha üstünden satış yapıyor. Müşteriye, aracı temin edemeyeceğini, fiyatların daha da artacağını söylüyorlar. Müşteri de mecbur alıyor zira bayide araç yok” dedi.
“OTOMOBİL FİYATLARI UÇTU”
Araba satıcısı Hasan Varlıklı ise, “İnternette 2019 model sıfır araçlar, plakalı, bayideki 2020 model sıfır aracın fiyatının en az 15-20 bin lira üzerinde satılıyor. Vatandaş bayide sıfır araç bulamıyor yahut 1 ay aracın gelmesini beklemek istemiyor, gidip plakalı aracı alıyor. Araçların fiyatları uçtu, biz bile sattığımız fiyattan tıpkı araçları alamıyoruz. Son 15 günde ÖTV söylentileri yüzünden biraz durgunluk var lakin fiyatlar oynak” diye konuştu.
“İKİNCİ EL ARACIN FİYATI SIFIRI GEÇTİ”
2. el araç baktığını ancak fiyatların yüksek olduğunu söyleyen araba alıcısı Mesut Öztürk de “Bayilerde sıfır araç kalmadı. 2. ele talep artınca da fiyatlar yükseldi. Bir aracın sıfırı 210 bin lirayken 2. eli 230 bini buldu. Stokta olmadığı için sıfır araç bakmıyorum. İsim yazdırıp, beklemen lazım. Şu anda bayiler sıfır aracın fiyatını bile söyleyemiyor. Araba fiyatlarına 30-40 bin lira koydular. 70 liraya aldığımız bir araç artık 130 bin lira oldu. 150-200 bin liralık bir araç bakıyorum, bütçeme nazaran olursa alacağım” dedi.
