Washington’daki Çin Büyükelçiliği’nden yapılan açıklamada, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun ABD’nin Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki faaliyetlerine yönelik açıklamasının, Pekin yönetiminin ve oburlarının, Güney Çin Denizi’nde barış ve istikrar sağlama eforlarını göz gerisi ettiği ve gerçekleri çarpıttığı belirtildi.
Açıklamada, “ABD, anlaşmazlıkların direkt içinde bir ülke değil fakat mevzuya müdahale etmeye devam ediyor. İstikrarı müdafaa bahanesiyle güç gösterisinde bulunuyor, gerginliği artırıyor ve ortamda karşılıklı cepheleşmeleri körüklüyor” sözleri kullanıldı.
Pompeo, dün yaptığı açıklamada, ABD’nin, Çin’in milletlerarası kabul görmüş suları dışındaki argümanlarının neredeyse tamamını gayrimeşru gördüğünü belirtmişti. Pompeo, Çin’in Güney Çin Denizi’nin birden fazla kısmındaki deniz şiddetli kaynaklara ilişkin savlarının “tamamen yasa dışı” olduğunu ve tek taraflı olarak iradesini ortama dayatacak yasal dayanağı bulunmadığını savunmuştu.
ABD Dışişleri Bakanı Pompeo, 3 Temmuz’da Twitter hesabından yaptığı açıklamada da Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki askeri tatbikatlarını “son aşama kışkırtıcı” olarak kıymetlendirmiş ve ABD’nin Pekin yönetiminin Güney Çin Denizi’ndeki “yasa dışı iddialarına” karşı olduğunu belirtmişti.
Öte yandan, Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, 9 Temmuz’da yaptığı açıklamada, Çin- ABD ilişkilerinin, tesis edilmesinden bu yana en önemli sınamalarla yüzleştiğini belirterek, Washington yönetiminin Çin’e karşı “daha tarafsız ve soğukkanlı” bir anlayış oluşturması gerektiğini söylemişti.
GÜNEY ÇİN DENİZİ ANLAŞMAZLIĞI
Çin, 1947’de yayımladığı haritayla egemenlik ihtilaflarının yaşandığı Güney Çin Denizi’nin yüzde 80’i üzerinde hak savında bulunurken, taraf altı kaynakları açısından varlıklı yerde başta Filipinler olmak üzere aralarında Vietnam, Brunei ve Malezya’nın da bulunduğu komşu ülkelerle egemenlik tartışmaları yaşıyor.
Pekin yönetiminin Güney Çin Denizi’ndeki adalara üs inşa ederek egemenlik hakkı argümanına, yer ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor.
Memleketler arası kamuoyunda “Paracel” ve “Spratly” olarak bilinen takımadalar, Vietnam tarafından “Hoang Sa” ve “Truong Sa”, Çin tarafından ise “Şişa” ve “Nanşa Çündao” olarak isimlendiriliyor.
Milletlerarası Tahkim Duruşması, 2016’da Filipinler’in müracaatıyla Çin’in, Güney Çin Denizi’nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal yeri olmadığına karar vermişti.
