MERSİN (İHA) – Uzmanlar, nükleer gücün, global ısınma ile çabada hayati önem taşıdığını vurguluyorlar. Eski bir nükleer aksisi olan Çevresel Gelişim Örgütü Birleşik Krallık Yöneticisi Zion Lights, iklim değişikliğine yönelik tahlillerden birinin de nükleer güç olduğunu söylerken, NÜKAD Başkanı Gül Göktepe de nükleer güç ve çevrecilik kavramlarının birbirine zıt değil, olumlu manada uyumlu olduğunun altını çizdi.
Dünyada Covid-19’un neden olduğu negatif sonuçların iyileştirilmesi için çaba ediliyor. Etraf ve güç siyasetlerinin da bu çabanın bir kesimi olması tartışılıyor ve tarihinde ilk defa, World Economic Forum’un Global Risk Algısı Raporu’nda çevresel tasalar ilk sıralarda yer alıyor. Global risklerin başında iklim değişikliği, biyoçeşitlilik kaybı ve insan kaynaklı etraf felaketleri geliyor. Bu risklerin pandemiden çok daha büyük toplumsal, çevresel ve ekonomik ziyanlara sebep olacağı değerlendiriliyor.
Ekolojik krizlerin büyümesi ve iklim değişikliği tüm dünyada etraf hareketlerinin tekrar ivme kazanmasının önemli sebepleri ortasında. Etraf aktivistleri, etrafın korunması için karbon-nötr güç seçeneklerinin desteklenmesi için çaba veriyor. Nükleer güç de çevrecilerin üzerinde bu dönemde tartıştığı önemli hususlardan biri. Çevresel Gelişim Örgütü (Environmental Progress) Birleşik Krallık Yöneticisi Zion Lights da bu isimlerden biri. “İklim değişikliğine yönelik bilimsel olarak değerlendirilmiş tahliller var ve güç arenasında bu tahlillerden biri de nükleer güç” diyen Lights’ın, Yok Oluş İsyanı (Extinction Rebellion) Örgütü’nün İngiltere eski sözcüsü ve yıllarca nükleer zıddı bir aktivist olarak gayret eden bir isim olması ise epey dikkat alımlı.
“Çevrecilerin önündeki engel, önyargılar”
Çevrecilerin nükleer güç ile ilgili bilimsel gerçekleri kabul etmesinin önündeki engelin önyargılar olduğuna dikkat çeken Lights, İngiltere’de bir internet sitesinde paylaştığı değerlendirmede, “Aynı zamanda hem çevreci hem de nükleer yanlısı olamayacağınız zihniyeti zorlayıcıdır. Ne kadar çok araştırma yaptıysam, o kadar çok nükleer gücün iklim değişikliğiyle gayrette nasıl önemli bir araç olduğuna dair bilgiye ulaştım. Artık tahlillere odaklanma zamanı. Etraf aktivistlerinin önyargı ve endişelerden kurtularak, nükleer güç hakkındaki gerçeği anlatmaları çok önemlidir. Çevreci dostlarımı nükleer güç lehine konuşmaya davet ediyorum. Bu, uzmanlara nazaran, global ısınmayla uğraşta hayati önem taşıyan teşebbüslerimizin önemli bir kesimi. İngiltere’de ve dünyada nükleer güce muhtaçlığımız var” sözlerini kullandı.
“Temiz güç kaynaklarına gereksinimimiz var”
Yok Oluş İsyanı Örgütü’nden nükleer güç lehine kampanya yürütücülüğü misyonunu kabul ederek ayrılan Lights, yıllarca nükleer güce kuşkuyla yaklaştığını itiraf ediyor. Zion Lights, nükleer güç ile ilgili geçmişte hissettiklerini ve geldiği noktayı şu sözlerle aktarıyor:
“Nükleer aykırısı eylemcilerle birlikte olduğumdan radyasyon, nükleer atık ve kitle imha silahlarıyla ilgili kaygıların bilinçaltıma girmesine müsaade verdim. Bir arkadaşım bana nükleer santrallerin gerçek etkileri hakkında bilimsel bir makale gönderdiğinde, tüm bu müddet boyunca anti-bilim fikrinin oyununa geldiğimi fark ettim. Hava kirliliği, her türlü kaza ya da sera gazı emisyonları göz önüne alındığında bile bilimsel araştırmalar, nükleer gücün fosil yakıtlardan daha inançlı olduğunu gösteriyor. Yenilenebilir güç alternatiflere baktığımızda ise aktivist arkadaşlarımın yanında, yıllarca yenilenebilir güce methiyeler dizdim. Yenilenebilir güç kaynakları Birleşik Krallık’ın güç tedarikindeki karışımın bir kesimi olabilir ve olmalıdır. Lakin bu teknoloji ülkemize 7/24 güç sağlamak için kâfi değildir. İklimsel manada acil durum halindeyiz ve şu anda yenilenebilir güç kaynakları, nükleer ve karbon tutma ve depolama üzere inşa edebileceğimiz tüm pak güç kaynaklarına gereksinimimiz var. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin 1.5 Derece Isınma Raporu’nda -dünyanın dikkatini iklim değişikliğinin gerçeklerine çeken raporun aynısı- nükleer gücün önemli bir faktör olarak ele alındığı güçle ilgili bir bölümü bulunuyor. Bunu inkar etmek, insan kaynaklı iklim değişikliğinin gerçek olduğunu inkar etmekten farklı değildir.”
Bilimin gerçekleriyle değiştiler
Lights, fikirlerini gerçeklere dayanarak değiştirmek isteyenlerin onu cesaretlendirdiğini kaydederek, kendisi üzere birçok çevreci aktivistin nükleer yanlısı olduğunu hatırlattı. Lights, “Mark Lynas’ın GDO teknolojisine ve nükleer güce hayranlık uyandırıcı ‘U’ dönüşünü izledim. Çevreci George Monbiot’un nükleer güç yanlısı konuşmasını dinledim. Amerika’daki Environmental Progress’in (Çevresel İlerleme) kurucusu olan Michael Shellenberger ile yeni kitabı için yaptığımız röportaj sırasında nükleer güç konusuna değindik ve ortak bir noktamız olduğunu gördük. Michael da bu bahisteki fikrini değiştirmişti. Bana Environmental Progress UK’yi (Çevresel İlerleme – Birleşik Krallık) yönetme teklifinde bulundu. Bu, insanları nükleer gücün arkasındaki bilim hakkında eğitmek ve İngiltere’nin nükleer güce yatırım yapmasını sağlamak için yürüteceğimiz bir kampanya olacak” diyor.
“İklim değişikliği ile çabada nükleer güç, pak güç stratejisinin önemli bir parçasıdır”
İngiltere’de devlet burslusu olarak Atom Mühendisliği eğitimi alan Nükleer Alanda Kadınlar Platformu (NÜKAD) Başkanı Bahire Gül Göktepe de ‘çevreci ve nükleerci’ olarak seyahatine sayısız muvaffakiyet sığdırmış bir uzman. Hayatını etrafın korunması ve Türkiye’de nükleer teknolojinin hak ettiği yere gelmesi için yürütülen çalışmalara adayan Göktepe, Çevresel Gelişim Örgütü Birleşik Krallık Yöneticisi Zion Lights’a, “Nükleer güç ve çevrecilik kavramları birbirine zıt değil, müspet manada uyumludur. İklim değişikliği ile çabada nükleer güç, pak güç stratejisinin önemli bir parçasıdır” kelamlarıyla dayanak verdi.
“Bizler ülkemizin kalkınması, güçlenmesi için yıllardır Türkiye’de Akkuyu Nükleer Güç Santrali dahil nükleer santrallerin kurulmasını öngördük” diyen Göktepe, şöyle devam etti:
“Nükleer gücün, ülkemizin karma güç modeli içinde pak elektrik üretimi seçeneği olarak kesinlikle yer alması gerektiğini söyledik. Nükleer tekniklerin yalnızca iklim değişikliği ile gayret için değil, tıp, tarım, sanayi, etraf araştırmaları da dahil olmak üzere pek çok alanda uygulanması için de çalıştık. Her fırsatta kamuoyunda nükleer güç konusunda yanlış algılamaların karşısında durduk. Nükleer teknolojinin barışçıl uygulamalarını savunduk. Görüşlerimizi ısrarcı argümanlarla değil bilimsel araştırmalarımızla ve dünyadaki teknolojik gelişmelerin verileriyle ortaya koyduk. Bizim nükleer eğitimimiz, tabiat tutkumuz, bilimsel hassasiyetimiz ve güvenlik disiplinimiz bir ortaya geldiğinde, global ısınma ile çaba konusunda nükleer gücün çevresel kazanımlarına sahip çıkma sorumluluğumuzu arttırıyor. Bu sorumluluğun tüm yüküyle daha mavi-yeşil bir etraf, daha sağlıklı bir ömür, daha düzgün bir dünya için herkese çevreyi müdafaa davetinde bulunuyorum.”
“İklim krizi olmasa tüm bu felaketler yaşanmayabilirdi”
“Fosil yakıtları yerin tabanında tutmalıyız. Pak güç için düşük karbonlu güç kaynaklarına yönelmeliyiz” diyen Ohio State Üniversitesi Araştırma Vazifelisi Gülçin Sarıcı Türkmen’e nazaran ise 2015 yılında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Kontratı Taraflar Konferansı’nda 195 ülkenin onayıyla kabul edilen ve iklim değişikliğine karşı global çapta verilen gayrette tarihi bir dönüm noktası olarak kabul edilen Paris Anlaşması’nda kabul edilen 1,5 derecelik kritik eşiğin hakikaten ne manaya geldiği hala bilinmiyor. Kısa ve orta vadede Covid-19 ile birlikte iklimde iyileşmeye odaklanılması gerektiğinin altını çizen Türkmen, şunları söyledi:
“Çevresel felaketler, dünya global bir pandeminin sonuçlarıyla çaba ederken de yaşanmaya devam ediyor. Amazonlar’dan Endonezya’ya, Kuzey Kutbu’ndan Avustralya’ya, Türkiye’ye kadar en makûs yangın dönemini yaşadık. Çanakkale’den İzmir’e, Urfa’ya kadar çıkan orman yangınlarını üzülerek izliyoruz. Karadeniz’de yaşanan sellerin sayısı artıyor. Doğu Afrika’da ve Batı Hindistan’da tarım arazilerine ve besin kaynaklarına beklenmeyen bir tehdit oluşturan çekirge istilasının iklim krizi nedeniyle şiddetlendiğini görüyoruz. İklim krizi olmasa tüm bu felaketler yaşanmayabilirdi. Güç tercihlerimizin bu krizde oynadığı rolü göz arkası edemeyiz. Nükleer gücün de çok önemli bir kesimi olduğu, rüzgarlı, güneşli, sıfır emisyonlu bir güç sistemi inşa etmeliyiz. Unutmayalım, sıcaklıkta ‘bir derece’ büyük bir artış üzere gözükmeyebilir fakat aslında sıcaklıktaki bu türlü bir değişiklik milyonlarca insanın ömür şartlarını etkileyecek. Zira global sıcaklıkların doğal düzeyinde önemsiz görünen rastgele bir değişiklik bile iklim istikrarında değişikliğe ve birçok tehlikeli sonuca yol açabilir.”
