Kamu bankaları, sıradanlaşma sürecine geçiş ve toplumsal hayatın canlanması için vatandaşların finansman gereksinimlerini münâsib koşullarda sağlayabilmek gayesiyle yeni kredi paketlerini haziran ayı başında devreye soktu.
Konut kredi getirileri aylık yüzde 0,64 ile tarihin en düşük seviyesine indirilirken, bu kararın akabinde kamu iştirak finans kurumları konut finansman orantısını yüzde 0,64’e düşürdü. Hususî bankalar da konut kredilerini yüzde 0,70-0,90 aralığına çekti.
AA muhabirinin Bankacılık Düzenleme ve Denetleme (BDDK) olgularından derlediği habere nazaran, konut kredi bakiyesi, mayıs ayı ahir 211 milyar 264 milyon lira seviyesinde bulunuyordu. Kamu bankaları öncülüğündeki tarihi kampanyanın akabinde haziran ayında konut kredi tasarrufunda önemli artış yaşandı.
Konut kredi bakiyesi, 1-19 Haziran’da 222 milyar 733 milyon liraya ulaştı. Böylelikle 19 günlük devirde konut kredileri yaklaşık 11,5 milyar liralık artış gösterdi.
Kelam konusu rakam, geçen yılın başında 188 milyar 109 milyon lira seviyesindeyken, yıl ahir 198 milyar 703 milyon liraya yükselmişti. Böylelikle bir yılda konut kredi bakiyesi 10 milyar 594 milyon lira artış kaydetmişti.
Kampanyanın tesiriyle 1-19 Haziran’da kullanılan konut kredisi fiyatı, geçen yılın tamamında gerçekleşen rakamın yüzde 8,5 üzerine çıktı.
Yüksek nemaların tesiriyle önceki yıl konut kredi bakiyesi 191,5 milyar liradan 188,5 milyar liraya gerilemişti. 2017’de ise orantıların yüzde 1’in altında olması nedeniyle en yüksek yıllık rakam görülmüş ve konut kredi bakiyesi 27,9 milyar lira artmıştı. Kredi bakiyesi, bu yılın 1 Ocak-19 Haziran periyodunda ise 23 milyar liranın üzerinde artış gösterdi.
“DÜŞÜK NEMA NISPETLERININ KIYMETI BİR KERE DAHA ORTAYA ÇIKTI”
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Idare Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, konuya ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, dernek olarak yıllardır mortgage nema orantılarının olması gerektiğinin altını çizdiklerini söyledi.
Kişilerin konut sahibi olurken ilave yük altına girmek istemediğini, kira öder üzere konut sahibi olmak istediğini lisana getiren Durbakayım, gelişmiş ülkelerde tıpkı kaidelerde konut sahibi olunduğunu anlattı.
Durbakayım, 19 günde bir yıllık meblağdan daha fazla kredi tahsis edilmesinin düşük nemaların önemini bir defa daha ortaya koyduğunu vurgulayarak, “Rakamlar, inşaat dalı ile bankacılık sisteminin birbiriyle ayrılmaz bir kesim olduğunu gösteriyor.” dedi.
Kişisel bankaların da birebir nema nispetleriyle konut sahibi olacaklara kredi vermesi gerektiğini belirten Durbakayım, “Bu kurallar gerçekleşirse yıllık 1,5 milyon adedin üzerine rahatlıkla çıkarız. Bundan daha da önemlisi orta ve alt gelir kümesinin konut sahibi olmasına yer hazırlarız.” diye konuştu.
“GÜÇLENDİRME KONUSUNDA DA DÜŞÜK GETIRILI KREDİ VERİLMELİ”
Zelzele Güçlendirme Derneği (DEGÜDER) Başkanı Sinan Türkkan da kamu bankaları öncülüğünde başlatılan konut kredi kampanyasının tarihi bir hareketliliği beraberinde getirdiğini söyledi.
Haziranın ilk 19 gününde 11,5 milyar liralık kredi hacmi oluştuğunu söz eden Türkkan, bu hacmin 2018 ve 2019’un tamamından fazla olduğunu bildirdi.
Bu hareketliliğin, konut muhtaçlığının her zaman sürdüğünü gösterdiğini vurgulayan Türkkan, şunları kaydetti:
“Ancak yeni konut alamayan ve yaşlı binalarda oturan büyük bir bölümün olduğu da unutulmamalı. Ortalama konut yaşımız 15-16 civarında. Yalnızca İstanbul’da 2000 öncesi yapılmış 554 bin bina bulunuyor. Bunlarda milyonlarca insan yaşıyor. Bu gerçek için de bir seferberlik başlatılmalı. Son günlerde sıkça yaşadığımız sarsıntı gerçeği göz gerisi edilmemeli ve acilen düşük oranlı konut güçlendirme kredisi çıkarılmalı. Bu bahiste da bir kampanya başlatılmalı.”
“HAZİRAN, BİRÇOK MEYDANDA REKORLARIN KIRILDIĞI AY OLARAK TARİHE GEÇECEK”
Coldwell Banker Türkiye Ülke Başkanı Gökhan Taş ise konut kredi bakiyesinin ilk 6 ayda 30 milyar liraya yakın artmasını beklediklerini söz ederek, 1 Ocak-19 Haziran periyodunda 23 milyar liraya ulaşıldığını söyledi.
Böylesi bir hacmin daha önce yalnızca 2017’de yaşandığını aktaran Taş, “İlk 6 ayda hem 2017 hem de daha önceki tüm yılların rekoru kırılmış olacak. Bunu ofislerimizden de hissediyoruz. Yoğunluk önemli halde artmış durumda.” dedi.
Konut kredi kampanyası sayesinde haziranda ipotekli satış adedinin 100 bini bulacağını belirten Taş, “En fazla gerçekleşen ipotekli satışın iki katına yakın… Ayrıyeten, tüm zamanların haziran konut satış rekorunun da kırılması yüksek ihtimal. Yani haziran, birçok yerde rekorların kırıldığı ay olarak tarihe geçecek.” halinde konuştu.
“İPOTEKLİ SATIŞ 27 GÜNDE 14 KAT ARTTI”
Demand Küme İnşaat Idare Kurulu Başkanı Atalay Demirbaş, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdüriyeti’nin rakamlarına nazaran, 1-27 Haziran’da ülke genelinde 93 bin 704 kredili satış süreci gerçekleştiğini bildirdi.
Geçen yılın birebir devrinde 6 bin 658 adet kredili konut satışı gerçekleştirildiğini anımsatan Demirbaş, “Söz konusu rakam, 2020’de tam 14 kat artarak 94 bin adede yaklaşmış durumda. Doneler, bize düşük konut kredisinin hem alıcı hem satıcı hem de üretici açısından hayati önem arz ettiğini gösteriyor. Konut satışlarının artması 200’den fazla dalı olumlu etkiliyor. Yani ekonomiye can suyu oluyor.” dedi.
