ŞEBNEM TURHAN
Kamu bankalarının mayıs ahir başlattığı kampanya konut kredisi nemalarına olumlu yansıdı. Kamu bankaları aylık yüzde 0,64 getiri 12 ay ödemesiz periyotlu 15 yıl vade ile konut kredisi kullandırımına 27 Mayıs’tan itibaren başladı. Merkez Bankası olguları kampanya ile bir arada konut kredisi getirilerinde sert bir düşüşe işaret ediyor. Kampanya duyurulduğunda yüzde 11,13 seviyesinde olan yıllık konut kredisi nemaları 19 Haziran haftasında yüzde 9,06’ya düştü. 3 haftada 2.07 puanlık düşüş ile birlikte konut kredisi getirileri tarihinin 2. en düşük seviyesini görmüş oldu. 14 Haziran 2013 haftasında konut kredisi getirileri yıllık yüzde 8,29 ile en düşük seviyesini görmüştü.
Merkez Bankası datalarına nazaran 19 Haziran haftasında konut kredisi neması yüzde 9,06’ya geriledi. Bir önceki hafta yüzde 9,16, 5 Haziran haftasında ise yüzde 9,98 seviyesindeydi. 29 Haziran’da ise yüzde 11,13 ile çift haneli yıllık konut kredisi getirileri bulunuyordu. Geçen yıl haziranda ise yıllık konut kredisi neması yüzde 21,92 seviyesindeydi.
Kamu bankalarının kampanyalarının akabinde kimi bankalar da getirilerde indirim yaptı. Yüzde 0,64 kamu bankalarının kampanyasındaki nema orantısı olurken, başka bankaların da kampanyalı getiri nispeti yüzde 0,79-0,84 arasında değişti. Geçen hafta TÜİK’in açıkladığı tüketici inanç endeksi verisi de vatandaşın konut alımına ilişkin beklentilerinin nispeten güzelleştiğini ortaya koymuştu. Itimat endeksi haziranda mayısa nazaran yüzde 5,2 artarken endeks kıymeti 62.6’ya yükseldi. Endeksi oluşturan ankette mahal alan gelecek 12 aylık periyotta konut satın alma yahut inşa ettirme ihtimali sorusuna olumlu cevap verenlerin sayısı mayısa nazaran yüzde 48,7 arttı. Bu endeks sorularında en optimist cevabı da oluşturdu.
Taşıtta ve gereksinimde yükseliyor
Konut kredisi nemalarında sert düşüş sürerken, gereksinim kredisi getirilerinde ise yükseliş var. 27 Mart haftasında yüzde 15,35’e kadar yükselen ve geçen yıl haziranda 29,1 seviyesinde olan gereksinim kredisi nema orantısı 19 Haziran haftasında yüzde 12,93 oldu. 12 Haziran haftasında ise yüzde 12,65 seviyesindeydi.
Tıpkı formda taşıt kredisi nemaları de yükseliyor. Yıllık taşıt kredisi neması 12 Haziran haftasında yüzde 11,2 iken 19 Haziran haftasında yüzde 11,22’ye çıktı. Aslında kamu bankalarının destek paketinin bir ayağı da taşıt alımlarına yönelikti. Taşıt kredisi için de iki farklı paket hazırlayan kamu bankaları yerli üretime özel anlaşmalı firmalarda tasdikli olmak üzere aylık yüzde 0,49-0,69 nema oranları ile kredi kullandırımına 5 Haziran’da başlamıştı. Ama şimdi taşıt kredisi nemalarında istenilen düşüş yaşanmadı. Geçen yıl haziranda taşıt neması yüzde 27,92 seviyesindeydi.
Ticari kredi getirisi tek hanede
Merkez Bankası olgularına nazaran ticari kredi neması de yüzde 9,99 ile tek haneye geriledi. 12 Haziran haftasında ticari kredi yıllık getiri orantısı yüzde 10,12 seviyesindeydi. Dolar bazlı ticari kredilerin getiri orantısı tıpkı haftada 50 baz puan artışla yüzde 2,98 olurken Euro bazlı ticari kredilerin nema nispeti 38 baz puan yükselerek yüzde 2,23 oldu. Kredi/mevduat spreadi bankaların kredilere uyguladıkları nema orantının mevduat getiri orantısıyla farkını gösteriyor. Ticari kredilere uygulanan mevduat spreadi TL için yüzde 2,58 olurken dolar ve Euro için sırasıyla yüzde 2,24 ve yüzde 2,01 oldu. TL ticari kredilerdeki mevduat spreadi dolar ve Euro kredilere uygulanan spreadin üstünde. Bu bankaların getiri artışını mevduattan önce krediye uyguladıklarını da gösteriyor.
Mevduat getirisinde yatay seyir
Merkez Bankası olgularına nazaran bankaların Türk Lirası mevduatı için uyguladıkları nema nispeti 19 Haziran haftasında bir önceki haftaya nazaran 1 baz puan artışla yüzde 7,41 oldu. 12 Haziran haftasında mevduat neması yüzde 7,40 seviyesindeydi. Mart sonundan itibaren mevduat getirilerinde düşüş sürüyor. Neredeyse 2.5 puanlık düşüş yaşandı. Bu düşüşte bankaların faal rasyosu hesabı da tesirli oluyor. Dolar mevduat getirisi de 19 Haziran haftasında 2 baz puan azalışla yüzde 0,74 ve Euro mevduat neması 1 baz puan düşüşle yüzde 0,22 oldu.
