Ağızda yahut dil yüzeyinde oluşan bir mantar enfeksiyonu olan pamukçuk, Candida Albicans isimli mantarın neden olduğu bir hastalıktır. Ağızda oluşması durumunda oral kandidiyazis, boğaza ilerlemesi durumunda ise orofaringeal kandidiyazis olarak da adlandırılabilir. Bebeklerde ve küçük çocuklarda çok sık görülmesine karşılık ender de olsa yetişkin bireylerde de görülebilmektedir.
Pamukçuk, yanakların iç yüzeylerinde ve dilin üst yüzeyinde beyaz renkli tabakalanmalar ile kendini aşikâr eder. Hafif şiddette bir hastalık olup genellikle önemli komplikasyonlara neden olmaz. Bu nedenle küçük çocuklarda ve bebeklerde hastalığın fark edilmesi zorlaşabilir. Ama bağışıklık sistemi güçsüz olan kişilerde hastalık daha şiddetli seyredebilir. Bebeklerde pamukçuk oluşumunun gözlenmesinin akabinde derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Emziren annelerin bebeklerinde pamukçuk oluşması durumunda göğüste de mantarlara bağlı olarak enfeksiyon söz konusu olabileceğinden annenin de tedavi görmesi gerekir.
PAMUKÇUK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Oral pamukçuk, ilk oluştuğu basamaklarda çok hafif seyreder ve çocuklarda rastgele bir belirtiye yol açmadığından fark edilmesi de mümkün olmayabilir. Ama hastalığın fark edilmemesi, kendiliğinden iyileşmemesi ve tedavi edilmemesi durumunda enfeksiyon ilerleyerek birtakım belirtilerle kendini göstermeye başlayabilir.
Ağızda pamukçuk oluşumunun en yaygın belirtileri şunlardır:
-Yanakların iç yüzeyleri, dilin üst yüzeyi, diş etleri, boğaz ve bademciklerin üzerinde oluşan beyaz renkli katmanlar
-Beyaz lezyonların kazınması ile birlikte oluşan hafif kan sızıntıları
-Ağızda kötü tat
-Beyaz katmanların ağır olduğu bölgelerde ağrı ve hassasiyet
-Yutma güçlüğü
Hastalığın bebeklerde oluşması, ağız içi denetimini yapmayan ebeveynler için pamukçuğun fark edilmesini daha da güç hale getirir. Bu nedenle ilerleyerek bebeklerde emme zahmeti ve açlığa karşın beslenmeyi reddetme, huysuzluk ve daima ağlama üzere aksiliklere neden olur.
Bebeklerde pamukçuk çok sık görülen bir hastalık olduğundan erken evrede tespit edilebilmesi açısından anne ve babalar tertipli olarak bebeğin ağız içini gözle denetim etmeli, rastgele bir pamukçuk belirtisi fark etmeleri durumunda ise sağlık kuruluşlarına başvurmalıdır.
BEBEKLERDE PAMUKÇUK NEDEN OLUR?
– Anne hamilelik esnasında, doğumdan az bir zaman önce ya da doğum anında vajinal mantar enfeksiyonu geçirmiş ve olağan doğum yapmışsa, doğan bebeklerde pamukçuk görülme ihtimali yüksektir. Bunun sebebi doğum anında enfeksiyonun anneden bebeğe geçmesidir.
– Annenin antibiyotik kullanımı fazla ise ve doğumdan sonra bebek antibiyotik almışsa,
– Annenin çok tatlı tüketmesi ya da şeker hastası olması,
– Bebeğini anne sütüyle besleyen annenin göğüs ucu pak değilse,
– Anne, sütünün fazla olmasından dolayı, sütün çamaşırına bulaşmaması için göğüs pedi kullanıyorsa, süt aktığında nemli olan göğüs pedi sıcak ve nemli ortamları seven mantarların çoğalmasına sebep olur.
– Bebeğinizi biberonla besliyorsanız biberon ve biberon ucunun pak olmasına çok dikkat edin. Bunun için muhakkak aralıklarla biberon ve uçlarını kaynatılmış sıcak su ile temizlemeli ve biberon uçlarını muhakkak dönemlerde yenilemenizde yarar vardır.
– Bebek emzik kullanıyorsa, tekrar birebir şekilde kaynatılmış sıcak su ile emziği sık sık temizleyin.
PAMUKÇUK NASIL GEÇER?
-Ağız içindeki beyazlığın pamukçuk olduğundan emin olmanız gerekir. Bunun için pak bir bezle bebeğin ağız içini silin. Lekeler çıkmıyor ve bastırıldığında acı veriyorsa büyük ihtimalle pamukçuktur.
-Pamukçuğun ağız içinde fazlaca yayılması nedeniyle bebeğinizde yutkunma zahmeti ve isteksizlik oluşursa yenmesi kola yiyecekler verin. Mayalı ve şekerli yiyecekleri asla vermeyin.
-Eğer bebeğinizi emziriyorsanız göğüs uçlarınızı yalnızca suyla temizleyin.
-Emzikleri, şişe ağızlarını ve tüm göğüs pompası aparatını; yarım ölçü su ve yarım ölçü sirke ile hazırladığınız solüsyonunda durulayın. Eşyaların iyice kurumasına müsaade verin. Bunları bulaşık makinesinde sıcak suda yıkayabilir ve güneşte kurumaya bırakabilirsiniz.
-Mantarın giysiye yayılmasını önlemek için göğüs pedleri kullanın.
