Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında Pompaj Sulama Projesi ile suya kavuşan Şanlıurfa’nın Suruç ilçesinde, hem eser çeşitliliği hem de randımanın artması çiftçileri alternatif eser yetiştirmeye yönlendirdi. Suruç Ovası’nda bu yıl ilk kere fasulye ve pirinç ekimi gerçekleştirildi.
GAP’ın başşehri Şanlıurfa’da her yıl 240 bin ton fıstık, 1 milyon 27 bin ton pamuk, 860 bin ton buğday, 340 bin ton arpa,72 bin ton mercimek ve ikinci eser 219 bin ton mısır üretimi yapılıyor. Buğday, mercimek ve arpada hasadından sonra son yıllarda ikinci eser olarak ekilen mısırın yerine Şanlıurfa’nın Suruç ilçesinde alternatif eser olarak fasulye ve pirinç ekimine başlandı. Dünyanın en uzun 5’inci tüneliyle 560 bin dekar tarım yeri, basınçlı borulu sulama şebekesi, yağmurlama ve damlama sistemiyle sulanıyor. Daha önce bozkırı andıran Suruç Ovasında sulu tarım sayesinde eser çeşitliliği ve randıman arttı. Bölgede sırf buğday, arpa ve mercimek üzere eserleri yetiştiren çiftçi, su meselesinin giderilmesiyle patlıcan, biber, domates, sarımsak, nane ve yeşil fasulye üzere tarım eserlerine de yöneldi.
Tohumu Karadeniz’den getiriliyor
Fasulye ve pirinci alternatif eser olarak yetiştiren çiftçi Mehmet Akkuş, “Bu bölgeye GAP’la birlikte su geldi. Bizim çiftçi arkadaşlarımız genelde mısır, pamuk, buğday ekiyorlar. Ben de bir fikir ürettim, hem ülke ekonomisine katkıda bulundum hem de çiftçi arkadaşlara katkıda bulundum. Pirinç ve fasulye ektim. Pirincin tohumunu Samsun’dan getirdim. Bölgemiz çok sıcak olduğu için araştırmalar yaptık. Samsun’daki pirinç bizim tarlalarımıza uyuyordu. Bunun ekimini ziraat mühendisi arkadaşlarla bir arada gerçekleştirdik. Hasadı 90 ile 100 gündür. Ben Türkiye’de geziyorum, iş icabı fasulyeye merak sardım. Başka eserimiz de fasulye. Kuru fasulye ikinci eser olarak ekiliyor. 30 dünüm de fasulye ektik. Şuanda çok iyi ve güzel. Bunu yapmamızın manası hem ülke ekonomisine katkıda bulunmak hem de çiftçi arkadaşlarımızı değişik eserlere yönlendirmek” dedi.
Alternatif eser olarak ekiliyor
İlçede tarım müdürlüğü ve ziraat odalarıyla görüştüğünü anlatan çiftçi Akkuş, “Kaymakamla birlikte herkes takviye oldu. Mühendis arkadaşlarla, başka yerlerdeki mühendislerle iletişime geçtiler. Samsun, Bitlis, Konya’daki mühendislerle görüştüler. Nasıl ekildiğini, nasıl gübreler, ilaçlar kullanıldığı hakkında bilgi aldılar. Şuanda iyi gidiyor. Çiftçilerimiz soruyor, merak ediyorlar. Alternatif eser olduğu için herkes alternatif eseri merak ediyor. Bu eserler ikinci eser, birinci eserin hasadını gerçekleştirdik, ikinci eser olarak yerine pirinç ve fasulye ektik. Beklediğimiz rekolteyi alamasak bile bu eserleri ekmeye devam edeceğiz. Hem ülkenin, çiftçinin yararına olacak hem de ülkenin dışa yönelmemesini sağlamak için ekmeye devam edeceğiz” formunda konuştu.
Fazla su pirinci kurutuyor
Bölgenin çok sıcak bir bölge olduğunu kaydeden Akkuş, “Türkiye’nin en sıcak bölgelerinden biri ve su çok verildiğinde pirinç kuruyor. Pirincin istediği nemin olması gerekiyor. Bu nemden de pirinç kendiliğinden yetişiyor. Bir de yırtıcı sulanmaya karşıyız. Yani pamuğa verilen suyun yalnızca 3’te biri kadar su harcanıyor” sözlerini kullandı.
İlerleyen yıllarda daha iyi sonuç elde edilecek
Ziraat Mühendisi Müslüm Ülgen ise bölgede ekilen mısır, buğday, pamuk üzere eserlerin dışında alternatif eserler arayışına girdiklerini belirterek, “Bu eserler artık çiftçiye bir şey kazandırmadığı yada az bir ölçüde bir gelir elde ettiği için Mehmet Akkuş ile bizim bölgemizde ikinci eser yada birinci eser olarak ekebileceğimiz alternatif eserler arayışına girdik. Bunun sonucunda buğday, arpa, mercimekten sonra ekilecek ikinci eser olarak pirinç, fasulye ektik. Yaklaşık yetiştirme müddeti olarak 90 ile 100 gündür. Fasulyede beklediğimiz randımanın ortalama öbür illere göre biraz düşük olacağını düşünüyoruz zira bu bölge sıcak bir bölgedir ve adaptasyonu epey azdır. Bunun devamını ilerleyen yıllarda devam ettirip daha iyi sonuçlar elde edebileceğimizi düşünüyoruz” dedi.
Damlama sistemi kullanılıyor
Pirincin Türkiye’nin kimi bölgelerinde yaygın olarak ekildiğini ve damlama yöntemiyle sulandığını söyleyen Ülgen, “Aşırı göllenme dediğimiz şeyi artık büsbütün atmamız lazım. Pirinci şuanda yağmurlama sulama yöntemiyle yada ilerleyen yıllarda damlama yöntemiyle daha az su kullanarak yetiştirebiliriz. Yani o dediğimiz tavlara çok su doldurma algısını başımızdan atmamız lazım. Onun dışında şu anda yaptığımız yağmurlama yöntemiyle pirincimiz 45 günlük güzel derecede de yetişiyor. Bunun sonucunda bizim kendi ziraat mühendisi arkadaşlarımız, çiftçiler olsun gelip soruyorlar, şu anda ne durumda, yetişiyor mu, yetişmiyor mu? Bunlar daima bir merak konusu. Bunun sonucunda daima toplumsal medyada olsun, arkadaşlara, çiftçilerimize bilgi aktarmaya çalışıyoruz. Soranlara bilgi veriyoruz. Yani iyi bir ilgi olduğunu görüyoruz. Bunun sonucunda iyi bir sonuçla çiftçimizi mutlu edecek bir sonuç elde edebileceğimize inanıyoruz” diye konuştu.
