Kamu bankaları öncülüğünde başlatılan düşük oranlı kredi kampanyası sayesinde son iki ayda 420 bin adet konut satılırken, bölüm temsilcileri bu satışlar sayesinde yaklaşık 90 milyar liralık yastıkaltı tasarrufun gerçek dala aktarıldığını kestirim ediyor.
Kamu bankalarının düşük oranlı kredi kampanyasıyla haziran ve temmuz aylarında konut bölümünde ikili rekor yaşanırken, bankacılık dalının konut kredi bakiyesi 2 ayda 47,5 milyar lira artışla 261,8 milyar liraya yükseldi.
Yeni tip corona virüs (Covid-19) salgınının dünya ekonomilerini ve global ticareti olumsuz etkilemesiyle hükümetler, merkez bankaları, regülatörler ve bankacılık bölümü hızlı adımlar atarak, pandeminin yıkıcı sosyo-ekonomik etkilerini sınırlama yoluna gitti.
Alınan genişleyici maliye ve para siyasetleri ile hem gerçek kesime hem hane halkına hem de finansal piyasalara önemli imkanlar sağlandı. Trilyonlarca dolarlık takviye paketlerinin açıklandığı global ekonomilerde tabandan dönülme işaretleri alınsa da piyasalarda temkinli duruş devam ediyor.
Türkiye, pandemi döneminde hükümetiyle, kurum ve kuruluşlarıyla ve bankacılık kesimiyle bireylere, KOBİ’lere, ihracatçılara, firmalara önemli dayanak paketlerini devreye soktu. Salgının olumsuz etkilerini en aza indirmek için kredi kanallarının açık tutulmasına, faiz indirimlerine, kredi ötelemesi ve yapılandırmasına kadar çok sayıda imkan sağlandı.
Yurt içinde iktisadi faaliyette kademeli olağanlaşma adımlarıyla birlikte mayıs ayında başlayan toparlanma haziran ve temmuz aylarında besbelli şekilde verilere yansıdı.
Bilhassa kamu bankaları, olağanlaşma sürecine geçiş ve toplumsal hayatın canlanması için vatandaşların finansman muhtaçlıklarını uygun koşullarda sağlayabilmesi emeliyle haziran ayı başında önemli paketleri devreye aldı. Böylelikle kamu bankaları konuttan taşıta, beyaz eşyadan mobilyaya kadar geniş yelpazede hem ferdi tüketicileri hem de firmaları rahatlatacak düşük faizli kredi kampanyalarını açıkladı.
Konut kredi faiz oranları aylık seviyede tarihin en düşük düzeyi olan yüzde 0,64 düzeyine indirilirken, 250 alt dalı harekete geçiren inşaat dalının canlanmasına ve ertelenen taleplerin de gerçekleşmesine büyük katkı sağlandı.
İKİ AYLIK KONUT SATIŞI 400 BİNİ AŞTI
Kamu banklarının tarihi düşük konut kredi kampanyaları haziran ve temmuz aylarında konut satışlarında rekorları da beraberinde getirdi. Haziran ayında 192 bin 12 adetle en yüksek haziran ayı konut satış sayısı görüldü. Geçen ayda da 229 bin 357 adetle tüm zamanların en yüksek aylık konut satış sayısı elde edildi. Böylelikle iki aylık dönemde toplam 419 bin 369 adet konut satılmış oldu.
2019’da satılan 1,35 milyon adetlik konutun 3’te birinin yalnızca iki ayda satılması da önemli bir muvaffakiyet alarak kayıtlara geçti.
Kesim temsilcileri, ekonomi yönetiminin ve kamu bankalarının dayanağı ile inşaat kesiminin tekrar eski güçlü günlerine dönüş sinyalleri verdiğini ve yeni projeler için şimdiden çalışmalara başlandığını tabir etti.
İpotekli konut satışlarında da haziran ve temmuz aylarında tarihi rekorlar kırıldı. Son iki ayda sırasıyla 101 bin 504 adet ve 130 bin 721 adet olmak üzere toplam 232 bin 225 adet ipotekli konut satışı yapıldı.
KONUT KREDİLERİ 7 AYDA 63,1 MİLYAR LİRA ARTTI
Kamu bankalarının düşük maliyetli dayanakları tesirini göstermeye devam ederken, ülke genelinde haziran ve temmuz aylarında kullanılan konut kredi meblağında rekor kırıldı.
1 Haziran-31 Temmuz prestijiyle konut kredi bakiyesinde 47,5 milyar lirayla tüm zamanların en yüksek artışı görüldü. Konut kredi bakiyesi 31 Temmuz prestijiyle 261 milyar 763 milyon liraya ulaştı. Geçen yıl sonundan bu yana ise konut kredi bakiyesi 63,1 milyar lira artışla rekor tazeledi.
“Konut ödemelerinin büyük kısmı alternatif yatırım araçlarından geldi”
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, düşük faiz kampanyasında satılan konutlardan ipotekli olanların yüzde 85’inin, ipoteksiz olanların ise tamamının gerçek bölüme kaynak olarak aktarıldığını söyledi.
Durbakayım, bu açıdan bakıldığında satışların gerçek bölüm için çok önemli bir can suyu olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Nakit olarak banka kredisi kullanılmadan satılan konutların büyük bir kısmının ödemesinin alternatif yatırım araçlarından geldiğini düşünüyoruz. Aslında döviz ve altın bozdurarak alınan konutlara cazip oranlı indirim, vergi muafiyeti üzere özel bir teşvik getirilirse kelam konusu tasarrufların ekonomiye kazandırılması hızlanabilir.”
“SON İKİ AYDA 140 MİLYAR LİRALIK KONUT SATILDI”
Demand Küme Yönetim Konseyi Başkanı Atalay Demirbaş da son iki ayda 420 bin civarında konut satıldığını belirterek, bu sayede gerçek kesime önemli bir kaynak girdiğini söyledi.
Gayrimenkul data tahlil platformu Endeksa verilerine göre temmuz sonu prestijiyle Türkiye genelinde ortalama konut fiyatlarının 327 bin lira olduğunu dile getiren Demirbaş, şöyle devam etti:
“Son 2 ayda 420 bin adet konut satıldığını göz önüne aldığımızda gerçek dala yaklaşık 140 milyar liralık kaynak girdiğini görüyoruz. Bu sayı, yalnızca inşaat kesimini değil betondan demire, mobilyadan perdeye kadar 200’den fazla kesimi direkt etkiliyor. Hükümetin başlattığı kampanyanın gerçek dala nasıl bir katkı sağladığını net bir şekilde görebiliyoruz.”
“YASTIKALTINDAKİ PARA IKTISADA KAZANDIRILDI”
Atalay Demirbaş, yaklaşık 140 milyar liranın 47,5 milyar lirasının bankalardan çekilen kredi olduğunu belirterek, geri kalan meblağın vatandaşların kendi parası olduğunu söyledi.
Bu dönemde bilhassa altın ve dolar bozdurarak konut alanlara sık rastladıklarını dile getiren Demirbaş, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Kampanyayı fırsat bilen vatandaşların bir kısmı kredi çekerken, öteki kesim de yastık altındaki parasını çıkardı. Altın ve doların tarihi dorukları görmesi de vatandaşları konuta yönlendirdi. Beşerler bu dönemde konut almanın avantajlı olduğunu düşündü. Sonuç olarak hükümetin başlattığı kampanya sayesinde yastık altındaki altın ve döviz üzere tasarruflar ekonomiye kazandırılmış oldu.”
“SEKTÖRDEKİ HAREKETLİLİK YATIRIMLARA YANSIYACAK”
Coldwell Banker Türkiye Ülke Başkanı Gökhan Taş, haziranda başlayan kampanyanın mesken sahibi olmak isteyenler için önemli olduğunu belirterek, beklemede kalan önemli bir kısmın harekete geçtiğini ve mesken alım talebi oluşturduğunu söyledi.
Bunun kesimde önemli bir hareketlilik oluşturduğunu yalnızca çekilen konut kredi fiyatından görmediklerini dile getiren Taş, tıpkı zamanda satışta hem birinci elde, hem ikinci elde hem de ipotekli konutta rekor kırıldığını tabir etti.
Taş, fırsatı görenlerin dövizini bozdurduğunu ve pazara çok önemli manada para girdiğini dile getirerek, şunları kaydetti.
“700 bin liraya konut alan en az yarısını peşin ödedi. Ortalama konut kredi meblağı da 170 binlerden 220 binlere çıktı. Yalnızca mayısta inşaat dalında istihdam 92 bin arttı. Haziran sayıları açıklandığında artış eğilimi net görülecek. Oluşan hareketlilik yatırımlara da yansıyacak. Eylül prestijiyle yeni proje tanıtımları göreceğiz.”
