2. el araç fiyatlarının hararetinin arttığı şu günlerde Yargıtay’dan milyonlarca araç sahibini ilgilendiren emsal nitelikte bir karar geldi. Yüksek Duruşma; piyasa bedelinden ucuz alınan aracın ’pert olduğunun’ bilindiği kanaatinin yanlış olduğuna, ağır hasarlı aracı rastgele bir bilgilendirme yapmadan vatandaşa satmanın yasal olmadığına hükmetti. Bursa Tüketiciler Derneği Genel Başkanı Sıtkı Yılmaz da, “6502 Sayılı Tüketici Kanunu tüm satışlarda tüketicinin gerçek bir şekilde bilgilendirilmesini esas kılmıştır” dedi.
Aldığı maaşından tasarruf ederek yıllarca hayalini kurduğu aracı satın alan vatandaş, aracın sigortasını yaptırmak için gittiği acentada hayatının şokunu yaşadı. Aracın pert olduğunu öğrenen mağdur vatandaş, noter kanalıyla araçta saklı ayıp olduğunu satıcıya bildirdi. Buna karşın taleplerine yanıt alamayan mağdur tüketici, Asliye Hukuk Mahkemesi’nin yolunu tutttu. Aracın sigorta ve kasko süreçlerini yaptırmak için başvurduğu sırada pert kayıtlı olduğunu öğrendiğini, davalının satış öncesinde bu bahiste kendisine bilgi vermediğini öne sürdü. Aracın pert kayıtlı olmasının zımnî ayıp olarak değerlendirilmesi gerektiğini ileri sürerek, saklı ayıplı aracın iadesine ve 14 bin 900 TL satış bedeli ile araç için yapmış olduğu 327 TL masraf dahil olmak üzere zararının davalıdan tahsiline karar verilmesini istedi. Davalı, davanın reddini diledi.
“Aracı piyasanın altında aldı, pert kaydını bilmesi gerekirdi”
Mağdur vatandaş, 2. şoku duruşma kararıyla yaşadı. Aracın piyasadan 6 bin lira daha düşük bir bedelle satın alınmasının pert kaydı olma ihtimalinin güçlendirdiğine dikkat çeken Duruşma; aradaki bu farkın aracın ağır hasara uğramasından kaynaklanan bedel kaybından kaynaklandığı ve davacının araçtaki ağır hasar durumunu bildiği yahut bilebilecek durumda olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verdi. Davacı, kararı temyiz edince devreye Yargıtay 13. Hukuk Dairesi girdi. Emsal nitelikte bir karara imza atan Daire; “Borçlar Kanununun 223. hususu kararına nazaran, alıcı satılanın durumunu işlerin olağan akışına nazaran imkân bulunur bulunmaz gözden geçirmek ve satılan da satıcının sorumluluğunu gerektiren bir ayıp görürse, bunu elverişli bir mühlet içinde ona bildirmek zorundadır. Alıcı gözden geçirmeyi ve bildirim yapmayı ihmal ederse satılanı kabul etmiş sayılır. Ismi bir muayene ile meydana çıkarılamayacak bir ayıp sonradan çıkarsa bunu da derhal satıcıya haber vermelidir. Aksi takdirde satılanı bu ayıplı hali ile kabul etmiş sayılır. Davacı öğrendiği kapalı ayıbı noterden düzenlenen ihtarname ile davalıya bildirmiştir. Davacı saklı ayıp nedeniyle derhal satıcılara ihbarda bulunmakla satılanı, açıklanan kanun kararı mucibince ayıplı haliyle kabul etmemiştir.” tabirlerine konum verdi.
Mahkemece, alınan bilirkişi raporu doğrultusunda aracın piyasa bedelinden düşük satın alınması nedeniyle davacının ayıbı bildiğine kanaat getirilmiş ise de aracın piyasa bedelinden düşük satın alınması davacının ayıbı bildiğine karine teşkil etmeyeceği vurgulandı. Dava konusu araçta bulanan ayıbın davacıdan gizlenmediğinin ispat yükü davalı tarafta olduğu hatırlatıldı.
Kararda; “Hal bu türlü olunca; mahkemece, açıklanan hususlar göz önünde tutularak sonucuna nazaran bir karar verilmesi gerekirken, aksi mülahazalarla yazılı şekilde karar tesisi yöntem ve yasaya muhalif olup, bozmayı gerektirir. Kararının bozulmasına oy birliği ile hükmedilmiştir.” denildi.
“Kanunda tüketicinin hakikat bilgilendirilmesi esas alınmıştır”
Bursa Tüketiciler Derneği Genel Başkanı Sıtkı Yılmaz da mevzu ile ilgili kısa bir açıklama yaparak, “Araç satışları ile ilgili derneğimize önemli şikayetler gelmektedir. Mahsusen son dönemde getirilerin aşağı çekilmesiyle birlikte ağır bir alım satım gerçekleşiyor. Bu süreçlerde de tüketici mağduriyetine yol açan birtakım satışlar olmaktadır. Burada her şeyden önce altını çizmek istediğim husus, 6502 Sayılı Tüketici Kanunu tüm satışlarda tüketicinin akıllıca bir şekilde bilgilendirilmesini esas kılmıştır. Başkaca Uygar Kanunumuzun 2. unsuru de satıcıların dürüst bir satış yapmakla hükümlü olduklarına işaret etmektedir. Bu nedenle gerek sıfır, gerekse 2. el satışlarda olsun satıcıların araçları ile ilgili tüketiciyi yanlışsız bilgilendirmeleri gerekiyor. Aksi takdirde bu aracın iadesi ve kullandıkları paranın yasal getirisi ile birlikte ödenmesini gerektiren süreç işletebilir” dedi.
“Kişiden kimseye satışlara dikkat”
Tüketicinin dikkat etmesi gereken noktaları da anlatan Yılmaz, “Kişiden insana satış olup olmadığına bakılması gerekiyor. Her ne kadar tüketici galeri üzerinden araç alıyor ise de notere gittiğinde şahıstan şahısa yapılıyor. Bu tıp satışlarda tüketici, tüketici haklarından yararlanamamaktadır. Tüketici bu alım satımlarda bir tarafın kesinlikle satıcı kimliğine sahip olması gerekmektedir. Aracı alırken, aracın trafiğe girdiği günden sattığı güne kadar olan sürecini, satıcı tarafından alıcı akıllıca bilgilendirilmesi gerekmektedir. Bu tüketicini kanunun bir hükmüdür” diye konuştu.
Alıcının bir şeyi biliyor olma ihtimali üzerinden değil, satanın sorumluluğu açısından ayıbın söylenmesi gerektiğine vurgu yapan Yılmaz, “Satıcı eserin ayıbını söyleyerek satması gerekmektedir. Bu şekilde yapmadığı takdirde fiyat üzerinden tüketici sorumlu tutması kabul edilemez. Orada eserin tüketicinin idrakine bırakması da kanuni açıdan da hakikat sonuç getirmez. Kendisinin bildiğini karşı taraftan saklamak iade için yerinde bir sebeptir” dedi.
