AYSEL YÜCEL
İş dünyasının salgında ikinci dalga telaşı büyüyor. Bilhassa sanayiciler, tatil döneminde olan çalışanlarının dönüşte fabrikalarda ve işyerlerinde salgın riskini artıracağından korkuyor. Endüstride en büyük tedirginliği ise bakım molası nedeniyle yüzbinlerce çalışanı tatile gönderen otomotivciler yaşıyor. İş dünyası temsilcileri, kamu yetkilileri ve çalışanlara salgına karşı önlemleri artırma daveti yapıyor.
Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği’nin (TAYSAD) Yönetim Şurası Başkanı Alper Kanca, her yıl bu zamanlarda fabrikalardaki bakım-onarım molası nedeniyle çabucak hemen tüm otomotiv firmalarının tatile çıktığını hatırlatarak, COVID-19 salgını nedeniyle bu defa büyük telaş duyduklarını dile getirdi. Bilindiği üzere, otomotivde hem ana sanayi hem de yan sanayi firmaları fabrikalarındaki bakım-onarım çalışmaları nedeniyle temmuzun son haftasından başlayarak 17 Ağustos’a kadar 15 ila 20 gün ortasında değişen üretim molası verdi.
İşçilerin yüzde 70’i tatile çıkacak
Kanca, nisan ayından bu yana bir şekilde devlet denetiminde olan ya da şirketlerin denetiminde olan çalışanların ilk kez büsbütün bağımsız olarak hareket edeceğini dile getirdi. Yan endüstride 200 bin ana endüstride ise yaklaşık 60 bin çalışan olduğu bilgisini veren Kanca, “Çalışanlarımızın yüzde 70’e yakını tatilde kent dışına çıkmayı planlıyor. Birçok salgından sonra ilk defa İstanbul, Kocaeli, İzmir, Bursa üzere yaşadıkları kentlerin dışına çıkacak. Gittikleri yerlerde bu beşerler öbür yerlerden gelmiş beşerlerle karşılaşacak. Bu beşerler tatil sonunda Türkiye’nin dört bir yanından işlerine döndüklerinde büyük risk oluşturacak” dedi.
“İşler ağır, kapanamayız”
“Eğer bu durum nisan ya da mayıs ayında olsaydı çok da büyük bir sorun sayılmazdı. Zira düşük kapasite ile çalışıyorduk. Fakat, tatil dönüşü işler çok ağır. Kapasiteler yüzde 80’in üzerine çıkacak” diyen Kanca, “Dolaysıyla şirketlerin çalışanlarına gereğince karantina imkanı sağlaması ya da hadise artışlarında fabrikaları kapatması mümkün olmayacak. Bu türlü bakıldığında bana nazaran nisan ayındaki kurallara nazaran çabucak hemen ayını külfetli dönem geçireceğiz” formunda konuştu. Kanca, “Gerçekten kritik bir döneme giriyoruz. Tatilde herkes bu ıstırapları unuttu. Devletin önlemleri tekrar üst düzeye çıkarması lazım. Fakat onların da koyacağı diğer bir yasak yok. Bizim kendi kendimize koymamız gereken kurallar var” açıklamalarını yaptı.
Şirketinde 2 hafta sıkıyönetim
Kanca, kendi şirketinde tatil öncesi tüm çalışanları uyardığını belirterek, “Çalışanlara 17 Ağustos’ta geri geldiklerinde salgına karşı alınacak önlemlerin nisan ayından daha şiddetli olacağını söyledik. Çok daha önemli bir şekilde maske yasağı uygulayacağız. Ateş ölçüm sürecini gün içerisinde çok daha sık yapacağız. Ofiste tek kişi çalışsa bile maske mecburiliği olacak. Dolayısıyla 17 Ağustos’ta geri döndüğümüzde iki hafta sıkıyönetim uygulayacağız” vurgusunu yaptı.
Başkanlar toplumsal hayattaki tedbirsizlikten şikayetçi
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç:
AŞI BULUNANA KADAR ÖNLEMI BIRAKMAMALIYIZ
Pandemide dünyayı etkileyecek ikinci bir dalganın olup olmayacağını yakından takip ediyoruz. Aşı bulunana kadar gerekli tüm önlemleri almaya devam etmek gerek. İkinci dalganın olup olmayacağını, olursa ne kadar sertlikte geçeceğini de kimse bilmiyor. Yalnızca kimi öngörüler var. Türkiye, pandemi sürecinde hem üretim sınırlarını açık tutmanın hem de anında aldığı önlemlerin olumlu karşılığını gördü. İkinci dalga yalnızca Türkiye’nin değil, dünyanın bir risk sürecidir. Muhtemel bir ikinci dalgada mart-haziran döneminde olduğu üzere en üst seviye önlemle denetimi şekilde üretim sınırlarımızı açık tutmalıyız. Tüm kurumlar, fabrikalar ve işletmeler azamî önlemle, hayatın akışını akamete uğratmadan faaliyetlerine devam etmeli. Bununla birlikte unutmamak gerek ki, hükümetimizin aldığı önlemler ve vatandaşın pandemi ile yaşama tecrübesi, olağanlaşma döneminde virüsün muhtemel ikinci dalgasına karşı da gücümüzü artırdı. Pandemi ile yaşama tecrübemiz, dünyada yaşanacak muhtemel bir ikinci dalgada üretimin çarklarının dönmesi, hayatın sürmesi için gücümüzü artıracak. Lakin salgında mümkün ikinci dalgayı asıl önleyecek olan hepimizin davranışlarının değişmesi. Bu sebeple önlemli davranmaya sürat kesmeden devam etmeli ve ikazlara riayet etmeliyiz. COVID-19 hala etkili bir şekilde ortamızda dolaşıyor. Aşısı bulunana kadar çabayı bırakmamamız gerek.
Konya Sanayi Odası Başkanı Memiş Kütükçü:
TEDBİRSİZLİK KAYGI YARATIYOR
Son dönemde bakanlığın yaptığı ikazlar dikkatlerimizi salgına çevirdi. Önlemler de artırılıyor. Biz de muazzam bir kontrol var. Valilikle birlikte kurulan 15 takım sanayi kuruluşlarının kurallara uyup uymadığını denetledi. Bu gruplar üç tıp kontrol yaptılar. Fabrikalarda ikazlara uyuduğu görüldü. Temel dert ve dehşete toplumsal alanlardaki tedbirsizlik neden oluyor.
KAYSO Başkanı Mehmet Büyüksimitçi:
KAYSERİ’DE KAPANAN FİRMA YOK EKSİK ÇALIŞMA VAR
Şu anda Kayseri’deki OSB’de kapanan firma yok ancak eksik çalışma var. Salgın nedeniyle hastalananlar, önlem amaçlı düzenlemeler, filasyon uygulaması nedeniyle üretim yüzde 70-80 dolayında. Filasyonla ilgili, sağlıklı olan kişilerin 7 günlük takip süreci kâfi olur.
KAYSO Meclis Başkanı Abidin Özkaya:
TEMASLI OLANLAR 14 DEĞİL, 8 GÜN BEKLESİN
OSB’lerimizde pandemi nedeniyle üretim yüzde 70-75 seviyesinde. Temmuz ayındaki elektrik ve doğalgaz tüketimi bir önceki aydan fazla. Lakin bu sayılar kimseyi yanıltmasın. Filasyon uygulaması nedeniyle, hasta kişilerle temas ettikleri varsayılarak filasyon takibine takılan COVID-19 açısından hiçbir semptom görülmeyen ve hasta olmayan çalışanlar 14 günlük karantina sürecini beklememeli. Bu çalışanlar 8 günde işbaşı yapmalı. Çünkü, üretimin de aksamaması lazım.
Dardanel’den ‘kapalı devre çalışma’ eleştirilerine cevap
Türkiye’nin önemli besin şirketlerinden Dardanel, bir müddettir yürüttüğü ‘kapalı devre’ çalışma sistemine sendikalardan gelen eleştirilere ilişkin bir açıklama yaptı. 27 Temmuz tarihinde başlatılan kapalı devre çalışma sistemi öncesi Çanakkale tesislerindeki bin 200 çalışanına bilgilendirme yaptıklarını ve uygulamayla ilgili onaylarını aldıklarını kaydeden Dardanel Yönetim Konseyi Başkanı Niyazi Önen, “Çalışanlarımızın yüzde 80 kadarı çalışma yönünde karar aldılar ve bize bildirdiler. Her türlü sağlık önlemleri alınarak mesai yürütüldü. Mesainin akabinde da aileleri ile birlikte bakanlıktan kiraladığımız öğrenci yurtlarında, içinde banyo ve tuvaleti bulunan iki kişilik özel odalarda konforlu şekilde konaklamaları sağlandı” dedi. Önen, çalışma yürüten işçilerin mevcut maaşlarının dışında bin TL ikramiye aldığını ayrıyeten, yıllık müsaadelerine 5 gün ekleme yapıldığını kaydetti. Önen, “Bugün prestijiyle tesislerimizde rastgele bir COVID-19 olayı bulunmadığı üzere üretim süreçlerimiz son derece sağlıklı bir şekilde devam ediyor. Bu hafta sona erdireceğimiz sistem, bu harikulâde süreçte çalışanlarımızın ve ailelerinin sıhhatinin korunması için en etkili yöntem olduğu için uygulandı. Konutta kalmayı tercih eden çalışanlarımız fiyatsız müsaadeli sayıldı. Meskende kalmayı tercih eden çalışanlarımızdan 14 günlük süreyi tamamlayanlar, sağlık denetimlerinin akabinde işlerinin başına dönmeye başladı” dedi.
OSB’ler üretime odaklanmak istiyor
• Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi (NOSAB) Başkanı Erol Gülmez: Ana endüstride yaşanacak bakım molası nedeniyle bölgede otomotive üretim yapan firmalar ağustos ayının ortasına kadar duruş yaşayacak. Pandemi döneminde yaşanan duruş nedeniyle bilhassa otomotiv bölümünde bir talep patlaması oldu. Ne tedarik sanayi ne de ana sanayiler bakımla ilgili bu zarurî duruşun dışında üretime orta vermek istemiyor. Temennimiz ikinci bir dalga yaşanmadan sürecin atlatılması. Sanayicilerimiz üretime odaklanmak istiyor. NOSAB’da yüklü otomotiv sanayisine üretim yapan 282 aktif firma var.
• Hasanağa Organize Sanayi Bölgesi (HOSAB) Başkanı Ömer Faruk Korun:
Genelde bakım için tatile giren ana sanayilere üretim yapan yan sanayilerde de üretimin ilgili kısmı tatile gönderilip, fabrikalar bakıma alınıyor. Bölgemizde de ana endüstriye üretim yapan firmalarda bu durum kelam konusu. Lakin fabrikaların büsbütün üretimi durdurması kelam konusu değil.
Türek: Manisa’da üretime orta veren firma yok
Yüzlerce firmada on binlerce kişinin istihdam edildiği Manisa Organize Sanayi Bölgesi’nde COVID-19 tedirginliği had safhaya ulaştı. OSB’de büyük bir üreticide birçok personelin testinin müspet çıktığı savı gündeme gelirken, Manisa OSB Başkanı Sait Türek, OSB’de hadise artışı nedeniyle üretime orta veren firma olmadığını söyledi. Ülke genelindeki hadise artışına değinen Türek, “Manisa OSB’de değil, kent genelinde COVID-19 olaylarında artış var” dedi. Öte yandan yoğunluk nedeniyle Pandemi Hastanesinde yer kalmadığı için hadiselerin Manisa Kent Hastanesi ile İzmir’e yönlendirildiği yönünde açıklama yapan Manisa Tabip Odası Başkanı Şahut Duran, Manisa OSB’de faaliyet gösteren işyeri tabipleri ile yaptıkları temaslarda COVID-19 olaylarında büyük artış yaşandığı bilgisini paylaştı. Büyük bir fabrikada çok sayıda COVID-19 hadisesi tespit edildiğini, 5 de ölüm yaşandığını öne süren Duran, “Artan olay sayısı ve yaşanan genç ölümleri kent genelinde panik havası yarattı. Şu an Manisa’da hadise sayısı olağanlaşma adımlarının başladığı haziran ayına nazaran çok ileride” dedi. (NİHAT DELİBAŞI/İZMİR)
