Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Hakan Turan Çift, yaptığı yazılı açıklamada, yeni olağan tertibin başlamasıyla birçok kişinin hem hareketlenmek hem de fazla kilolardan kurtulmak için spora başladığını söz ederek, aşikâr kurallara uymak koşuluyla spor yapmak gerektiğini vurguladı.
Bilhassa, uzun aralı yürüyüş yapanlar, koşucular ve zıplamalı spor yapanlarda ayak tarak kemiklerinde ve bacak kaval (tibia) kemiğinde sıklıkla gerilim kırıklarına rastlanabildiğini aktaran Çift, şu bilgileri verdi:
“Stres kırığı, kemiğe tekrarlayıcı olan hafif orta şiddetli yüklenmeler ile oluşan çatlaklar biçimindedir. Ani yüklenmelerle orta yahut yüksek güçle oluşan kırıklardan farklıdır. Genellikle atletlerde görülür. Kadınlar bu kırıktan daha çok etkilenir. Gerilim kırıklarında kemik uçlarında devamlılıkta bir değişiklik deplasman (kayma) genellikle olmaz.”
Çift, gerilim kırığı oluşumunda çevresel ve hastaya ilişkin faktörlerin de etkili olabileceğine işaret ederek, spor yapılan taban, aktivite tipi ve yoğunluğu, antreman sıklığı, kullanılan ekipman hatta beslenme biçiminin yanı sıra hastanın anatomisi, yaşı, cinsiyeti, kemik kalitesi, osteoporoz olup olmadığı, ayak yapısındaki bozukluklar, alt ekstremitede dizilim kusurları ve bilhassa kadınlarda hormonal bozuklukların gerilim kırığının oluşumunda rol oynayabildiğini kaydetti.
“ERKEN DÖNEMDE RÖNTGENDE GÖRÜLMEZ”
Gerilim kırıklı hastaların rastgele bir aktivite sırasında artan kemik ağrısı şikayetiyle tabibe başvurduğunu belirten Çift, şöyle devam etti:
“Hastayı rahatsız eden bu ağrı istirahatle azalır. Lakin kimi durumlarda ağrıya şişlik de eşlik edebilir. Bununla birlikte gerilim kırıkları erken dönemde röntgende görülmez. Bu nedenle erken teşhis için MR ile görüntüleme gerekir. MR görüntülemede kemik içinde ödem ve bazen yumuşak dokuda şişlik görülebilir.”
Çift, gerilim kırıklarında tedavinin, genellikle ameliyatsız yapıldığını, bazen profosyonel atletlerde ve ameliyatsız tedaviden yarar görmemiş hastalarda cerrahi tedavi gerekebildiğini aktardı.
“DÜZENLİ BESLENME ÖNEMLİ”
Doç. Dr. Hakan Turan Çift, tedavi yaklaşımı konusunda şunları kaydetti:
“Tedavide öncelikle aktivite modifikasyonu ve kısa dönem immobilizasyon yapılır. İmmobizasyon gerilim kırığı derecesine nazaran breys yahut alçı ile yapılır. Lokal soğuk uygulama da kemikteki ödemin azalmasında etkilidir. Bazen oral D vitamini ve kalsiyum desteği yapılır. İleri derecede kemikte ödem olan hastalara alçı tedavisi ile birlikte oral bifosfanat tedavisi de verilebilir.”
Gerilim kırığından korunmak için kalsiyum ve D vitamininden varlıklı yiyeceklerin tüketilmesi gerektiğini vurgulayan Çift, korunma için yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
“Düzenli beslenme de son derece önem taşıyor. Ayrıyeten spor yaparken uygun spor ayakkabı ve ekipmana sahip olunmalı, koşularda sürat, uzaklık ve mühlet haftalık tedrici olarak artırılmalı, spora başlamadan önce ısınma idmanları uygun olarak yapılmalı. Spor sonrası dinlenmekle ağrılarınızda azalmıyorsa kesinlikle bir ortopedi uzmanına başvurulmalı.”
