
Uluslararası Adalet Divanının (UAD) İsrail aleyhine açılan soykırım davasında aldığı ihtiyati önlem kararları sonrası İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve İsrail ordu kumandanlarının kendi ülkelerinin iç hukukuna nazaran yargılanması ve tutuklanmasının önünün açıldığı belirtiliyor.
Uluslararası Ceza Mahkemesinde (UCM) misyon yapmış Müslüman ülkelerden birinci avukat Hassan Aslam Shad ve The Palestine Chronicle editörü Dr. Ramzy Baroud,, UAD’nin İsrail’e yönelik ihtiyati önlem kararları hakkında değerlendirmede bulundu.
Shad, UAD’nin İsrail’e karşı açılan davayı “makul bir dava” olarak nitelendirmesinin kıymetine işaret ederek, şunları söyledi:
TUTUKLAMA HABERLERİNİ GÖREBİLİRZ
“Bu (karar) İsrail’in hepsi olmasa da birtakım soykırım aksiyonlarından sorumlu tutulmasına yönelik birinci adım. Münasebetiyle bu tespit, İsrail’in sorumluluğunun yasal desteğini da ortaya koydu. Burada çok fazla siyasi ivme oluştuğunu görüyorum. Tüm ülkeleri bağlayan kozmik yargı kavramına sahibiz. Ülkeler, savaş hatalarından, insanlığa karşı hatalardan ve soykırımdan sorumlu şahısları, kendi iç hukuklarında yargılamak için gerekli adımları atmak zorunda. Çok yakın bir gelecekte (İsrail Başbakanı) Binyamin Netanyahu’ya yahut İsrail ordusu kumandanlarına ve askeri kampanyaya katılan bireylere karşı tutuklama buyruklarının çıkarıldığı haberlerini görmemiz hakikaten mümkün. Bunun bir defa gerçekleştiği gün, İsrail’in Gazze’deki hareketlerinden pişmanlık duyacağı gün olacak.”
Tarihi boyunca memleketler arası hukuka hürmet göstermeyen İsrail’e karşı baskının arttığını kaydeden Shad, UAD’nin kararı sonrası temele ait kararın uygulanması için mantıklı olanın Birleşmiş Milletler Güvenlik Kuruluna (BMGK) götürülmesi olduğunu söyledi.
Shad, BMGK daimi üyesi olan ABD’nin buradan çıkacak kararları veto etmesinin mümkün olduğunu hatırlatarak, şu sözleri kullandı:
NETANYAHU’YA BASKI ARTACAK
“UAD’nin kararları, İsrail’le omuz omuza duran ve İsrail’e bu soykırım kampanyasını yürütmesi için silah, araç ve sistemler sağlayan ülkeleri de etkiledi. Şartlar göz önüne alındığında ABD’nin bunu veto etmek istemesi durumunda bunun çok fakat çok sıkıntı bir karar olacağını düşünüyorum. UAD kararı sonrası iç politik açıdan Netanyahu üzerindeki baskı artacak. İsrail’e bir ülke olarak bakıldığında birçok siyasi çalkantıdan geçtiği görülüyor. İsrail’de ülkenin yarattığı uygun niyetli ne varsa sağ kanat ve yaşanan iç hengameler nedeniyle kaybedildi.”
ZIMNİ ATEŞKES NİTELİĞİ TAŞIYOR
UAD kararı öncesi “ateşkes” yapılması istikametinde karar alınacağı konusunda fazla optimist olduğunu lisana getiren Shad, UAD’de her ne kadar direkt ateşkes kararı alınmamış olsa da sivillerin korunması buyruğunun sivilleri amaç alan İsrail’i kısıtladığı için zımni bir ateşkes niteliği taşıdığı görüşünü paylaştı.
Shad, UAD kararı sonrası İsrail’in savaşın yasal müdafaa olduğu tarafındaki anlatısının çöktüğünü bildirerek, “İsrail, ister orantılı ister orantısız, hiçbir milletlerarası hukuk kuralına uymadan bir askeri harekat yürütüyor. Sözün tam manasıyla sivilleri amaç alıyor ve öldürüyor. Bu karar Filistinliler için bir zafer. İhtiyati önlemlere 17 kişilik heyetin 15-16 üzere bir çoğunluğu tarafından karar verilmesi UAD’de temsil edilen global toplumun İsrail’i soykırım yapan bir devlet olarak gördüğünü gösteriyor.” sözünü kullandı.
FİLİSTİN DİRENİŞİ MEŞRUTİYET KAZANDI
Ramzy Baroud, Netanyahu’nun UAD kararlarını “nesilleri etkileyecek utanç verici kararlar” olarak nitelediğini aktararak, şöyle konuştu:
“İsrail, Holokost’u referans aldı ve varlığını haklı çıkarmak, yıllar boyunca Gazze’de Araplara ve Filistinlilere yönelik şiddet aksiyonlarını açıklamak için birçok formda kullandı. Kendisini eleştirenleri ve düşmanlarını antisemitizmle suçlamak için de kullandı. UAD’nin kararının çok kıymetli ve tarihi bir karar olduğunu düşünüyorum. İsrail hükümeti bunun tarihi bir emsal karar olduğunu çok âlâ biliyor. İsrail’in soykırıma yönelik aksiyonlarını inceleyecek bir davanın açılmasına müsaade verilmesi 75 yıl evvel başlayan tarihi bir sürecin aksine çevrilmesi. Bu, Filistin direnişine büyük bir meşruiyet kazandırıyor zira artık az çok resmi olarak soykırımla uğraş ediyorlar.”
UAD’nin ihtiyati önlem kararları büsbütün tatmin edici olmadığını zira güçlü bir ateşkes daveti yapılmamasının, İsrail ve destekçileri tarafından kararların yanlış yorumlanmasına imkan sağlayabileceğinin altını çizen Baroud, buna karşın Güney Afrika Dışişleri Bakanının belirttiği üzere kararların uygulanması halinde efektif bir ateşkes niteliği taşıyacağından bahsetti.
Baroud, UAD kararları sonrası İsrail’in Batı’dan aldığı dayanağın zayıflayacağı görüşünü paylaşarak, şunları söyledi:
“UAD, Hamas’tan yahut başka Filistinli kümelerden terörist olarak bahsetmedi ve Filistinli kümeler olarak isimlendirdi. Almanya karar alınmadan evvel karar ne olursa olsun hürmet duyacağını esasen söylemişti. ABD’de, Kanada’da, İngiltere ve Fransa’da, bilhassa Almanya’da daima İsrail’in yasal müdafaa durumunda olduğunu daima papağan üzere tekrarlayanlara rağmen İsrail’in Gazze’de yaptıklarını kendini savunma olarak almayan bir türel karar var. Münasebetiyle İsrail’in artık memleketler arası toplumdan, daha doğrusu Batılı ülkelerden aldığı dayanağı zayıflatacak bir karar.”
KAYNAK: HABER7