Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, şirketlerle üreticiler arasında yapılan tütün üretim ve alım satım mukavelesinde avans ödemelerinin tercihe bırakıldığını belirterek, “Tütün üreticileri avans bekliyor. Her yıl verilen avanslar bu yıl ödenmeyince tütün üreticileri güçlükle durumda kaldı.” tabirlerini kullandı.
Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, çiftçilerin üretim maliyetlerinin karşılanması için avans ödemelerinin zorunlu hale getirilmesi gerektiğini bildirdi.
Tütün tarımının, münhasıran Ege, Karadeniz, Marmara, Şark Anadolu ve Güneydoğu Anadolu kesimlerinde aile işletmeleri tarafından yapıldığına işaret eden Bayraktar, “Tütün üretiminden çıkar elde edemeyen çiftçilerimiz, üretimden vazgeçmiştir. Tütün üreterek çıkar elde edemeyen çiftçilerimizin büyükşehirlere göç etmesi, üretimin geçmiş yıllara nazaran düşmesine neden olmuştur.” değerlendirmesinde bulundu.
Bayraktar, geçen yıl tütünde 253 milyon dolarlık ihracata karşılık, 544 milyon dolarlık ithalat yapıldığına dikkati çekerek, diğer ülkelerin tütün üreticisi çiftçilerine para kazandırıldığını tabir etti.
“Avans ödemelerine her zamankinden fazla muhtaçlık var”
Tütün mamullerinde kullanılması zarurî Türk tütünü nispetinin yüzde 12’den yüzde 30’a yükseltilecek olmasının üreticileri mutlu ettiğini bildiren Bayraktar, tütün üreticileriyle mukavele imzalayan şirketlerin her yıl gerçekleştirdikleri avans ödemelerini bu yıl “pandemi nedeniyle ekonomik güçlük yaşadıkları” gerekçesiyle yapmadıklarını belirtti.
Bayraktar, çiftçilerin bu dönemde avans ödemelerine her zamankinden daha fazla gereksinim duyduğunu vurgulayarak şunları kaydetti:
“Tütün üreticileri avans bekliyor. Her yıl verilen avanslar bu yıl ödenmeyince tütün üreticileri sıkıntı durumda kaldı. Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı tarafından belirlenen, şirketlerle üreticiler arasında yapılan tütün üretim ve alım satım kontratındaki, ‘Alıcı, üretimi desteklemek için üreticiye belge karşılığında nakdi-aynı avans, materyal verebilir.’ tabiri değiştirilmeli, bu tatbik tercihe bırakılmamalıdır. Ziraat odalarımız ile il ve ilçe tarım ve orman müdüriyetleri, mukavelelerin hazırlanması aşamasında, üreticilerimizin temsilcisi olarak alıcı ve üreticiler arasında hakem hizmeti üstlenmelidir.”
Tütün üretimi, üretici tütünlerinin pazarlanması, iç ve dış ticareti, murakabesi ve tütün eksperliğiyle ilgili tarz ve esaslara ilişkin hazırlanan yönetmelik taslağının Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından görüş alınmak üzere kendilerine iletildiği bilgisini veren Bayraktar, “Hazırlanan yönetmeliğe ilişkin, tütün üretiminin yapıldığı ziraat odalarımızdan aldığımız beklenti, görüş ve talepleri Tarım ve Orman Bakanlığına ilettik.” tabirini kullandı.
