Bunlar onlarca yıl önce yaratılmış bilgisayar programlarında çok sık kullanılan tabirler.
ABD’nin Minneapolis kentinde siyah Amerikalı George Floyd’un beyaz bir polis tarafından gözaltına alınırken öldürülmesi sonrasında yansılar çığ üzere büyürken ve JP Morgan bankası da emsal bir adım açıkladı.
Bilirkişiler yerleşmiş bilgisayar programlama lisanının değiştirilmesinin milyonlarca dolara mal olacağını ve aylar alacağını söylüyor.
Programlama lisanında kelamlık karşılığı ‘efendi’ mealine gelen ‘master’, ‘köleler’ yani ‘slaves’ diye isimlendirilen kopyaları denetim eden, kodlamanın yepyeni versiyonunu tanımlamak için kullanılıyor.
Karaliste manasındaki ‘Blacklist’ otomatik olarak reddedilen ögeleri, örneğin yasaklı internet sitelerini söz etmek için kullanılırken beyaz liste ya da ak liste manasındaki ‘whitelist’ de müsaade verilen siteleri söz ediyor.
Şirketlerden ırkçılıkla savaş adımları
Twitter’ın yazılım mühendisliği kısmı Perşembe günü bir tweet atarak “daha kapsayıcı bir lisan kullanmak maksadıyla değiştirmeyi” istediği programlama tabirlerinin bir listesini verdi.
Bu listeye nazaran ‘whitelist’ yani ‘beyazliste’, ‘allowlist’ yani ‘izinlistesi’, ‘master/slave’ ikilisi ise ‘lider/takipçi’ manasında ‘leader/follower’ ile değiştiriliyor.
Twitter’ın kurucusu Jack Dorsey geçen ay, azınlık topluluklarının “özgürlük ve refahı” emelli Know Your Rights (Haklarını Bil) kampanyasına 3 milyon dolar bağışlamıştı.
George Floyd’un öldürülmesinden sonra büyüyen reaksiyonlar, Siyahların Hayatı Kıymetlidir kampanyasının Amerikan iş hayatını da sarsmasını beraberinde getirdi.
Amerikan bankası JPMorgan da bilgisayar programlamasında ve birtakım teknoloji politikası belgelerinde kullanılan lisanı değiştireceğini açıkladı.
Geçen ay dünyanın en büyük yazılım geliştirme şirketlerinden biri olan GitHub, programlama lisanından ‘master’ sözünü çıkarmak için çalışmalarını sürdürdüğünü bildirmişti. 50 milyon programcı, Microsoft’a ilişkin olan bu şirketi, girişimlerini saklamak ve güncellemek için kullanıyor.
Google’ın Chromium internet tarayıcısı girişimi ve Android işletim sistemi de yazılımcıları ‘blacklist’ ve ‘whitelist’ tabirlerinden kaçınmaya çağırdı.
Global marka haline gelmiş şirketler ırkçı önyargıları ayıklamak hedefiyle eserlerinin logoları, isimlerini mercek altına yatırıyor.
Son haftalarda çok tanınmış bir çok marka eserleriyle özdeşleşen görsel semboller ve isimleri değiştirme ya da gözden geçirme kararı aldı.
Bu sürecin bir farklı boyutu ise Toplumsal medya platformlarının nefret söylemi içeren iletilere karşı önlem almaları konusunda ağırlık altında olması.
Nefret söylemli içeriklere müdahale etmemekle eleştirilen Facebook’a karşı başlatılan reklam boykotu kampanyası Ford, Adidas, Coca Cola, Unilever ve Starbucks üzere büyük müşterilerin iştirakiyle şirketi sıkıntı durunda bıraktı.
