Manisa’nın Demirci ilçesinde bulunan 2300 yıllık Sidas Antik Kenti’nden çalınarak İtalya’ya götürülen yazıt, Kültür ve Turizm Bakanlığının gayretleriyle tekrar Türkiye’ye getiriliyor.
Manisa’nın Demirci ilçesi sınırları içerisinde yer alan ve Milattan Önce 3. yüzyılda önemli bir kent olduğu bilinen Sidas (Saittai) Antik Kenti toprak altında keşfedilmeyi bekliyor. Toprağa gömülü bulunan antik kentin üzerinde vatandaşlarca çiftçilik yapılırken, toprak üstündeki eserler antik kentin zamanında ne kadar önemli bir kent olduğunu gözler önüne seriyor. 2300 yıllık antik kent kaçak kazıların da merkezi haline geldi. Defineciler tarafından talan edilen antik kentte hafriyat çalışmaları yapılması için geçmiş dönemlerde birçok müracaat yapılsa da sonuçsuz kaldığı öğrenildi.
Öte yandan antik kentten çalınan yapıtların peşine düşen Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı Kaçakçılıkla Gayret Daire Başkanlığında da sevindirici gelişmeler yaşandı. Saittai Antik Kenti’ndeki Apollon Aksyros Tapınağı’ndan çalınarak İtalya’ya götürülen 1800 yıllık yazıt, Kültür ve Turizm Bakanlığının gayretleriyle tekrar Türkiye’ye kazandırıldı. Yaklaşık 23 yıldır Kültür ve Turizm Bakanlığının peşini bırakmadığı antik yazıtta iki kardeşten birinin balık ağını çalması nedeniyle rabbin gazabına uğraması ve ailenin tapınağa ikramlar sunup af dilemelerinin yer aldığı öğrenildi. Yazıtta, “(300 yılında (MS 215/6 yılı), Ksandikos ayında, 12. günde, ilaha karşı işledikleri cürüm nedeniyle: Melite ve Makedon, Eia’nın ağını ve diğer şeylerini çaldılar; bu sebeple ilah tarafından cezalandırıldılar. Anne ve babaları kendi selametleri için Apollon Aksyros’a danıştılar ve adağı şükranla yerine getirdiler” sözlerinin yer aldığı belirtildi.
Saittai Antik Kenti’nde bulunan Apollon Aksyros Tapınağı’nda antik dönemlerde insanların bir isteklerinin gerçekleşmesi ya da işledikleri günahlardan kurtulmak için kurbanlar, ikramlar sundukları ve herkesin görmesi ve ibret alması için de taşlara günahlarını, dileklerini yazdığı biliniyor.
1990’lı yıllarda Türkiye’den çalınarak İtalya’ya götürülen yazıt, İtalyan kültür polisi tarafından 1997 yılında bir antika tüccarına yapılan baskında ele geçirildi. Yazıtın kökeninin Türkiye olup olmadığının teyidi için durum Türk İnterpol Ünitesine iletildi. Kültür ve Turizm Bakanlığınca yapılan incelemeler sonucunda yapıtın daha önce Prof. Dr. Hasan Malay tarafından 1987 yılında yayınlandığı ve Manisa’da bulunan Apollon Aksyros Tapınağı’ndan çalındığı tespit edildi. Lakin bu hırsızlık olayı ile ilgili bir delil bulunamadığından İtalya’daki soruşturma sonuçsuz kaldı. Ortadan geçen 23 yıllık süreçte karşılıklı davalar ve Türkiye’nin sunduğu deliller sonucu yapıtın Türkiye’ye iade edilmesine karar verildi. Yapıtın 19 Eylül’de Türkiye’ye getirilmesi planlanıyor.
2300 yıldır toprak altında gün yüzüne çıkmayı bekleyen antik kentte kimi yapılar hala varlığını sürdürüyor. Antik kentte gelenler lahit, kale surlarının kalıntıları, sütunlar ile karşılaşıyor.
