Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Tıp Fakültesi Tıbbi Patoloji Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Sülen Sarıoğlu ile tez danışmanlığını yürüttüğü öğrencisi Dr. Resmiye Irmak Yüzügüldü, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Yılmaz’ın katkılarıyla skualen isimli bileşik ile ilgili araştırma yaptı.
Bilim insanları, en güçlü kaynakları köpekbalığı karaciğeri ve zeytinyağı olan, insan bedeni, buğday tohumu ve pirinç kabuğunda da bulunan skualen üzerinde çalıştı.
Araştırmacılar, “A, E ve K vitamini, Koenzim Q ile emsal yapıda hidrokarbon yapıda bir orta bileşik” olarak tanımlanan skualenin böbrek hastalıklarına tesirini inceledi.
Deney hayvanları üzerinde yapılan çalışmada, zeytinyağı kökenli skualenin verildiği kümelerde böbrek fonksiyonlarındaki kaybın ve doku hasarının çok azaldığı saptandı.
Araştırma sonucunda, böbreklerde fonksiyon bozukluğuna işaret eden serum kreatinin ile idrar protein kıymetlerinde de azalma görüldü.
Ayrıyeten, zeytinyağı kökenli skualenin olumlu tesirinin köpekbalığı kaynaklı skualene nazaran daha besbelli olduğu vurgulandı.
Prof. Dr. Sülen Sarıoğlu, daha önce birçok deneysel nitelikte çalışmaya husus olan skualenin, hücre hasarı ve kanseri önleyici olduğu yönünde yayınlar bulunduğunu belirtti.
Kelam konusu bileşiğin kemik iliği hücreleri hasarlanmasını azalttığını kaydeden Sarıoğlu, kalın bağırsak, akciğer ve deri kanseri riskinin de düştüğüne yönelik bilimsel araştırma sonuçları olduğunu da aktardı.
ÇALIŞMANIN AYRINTILARI
Çalışmada böbreklere hasar verici bir casus olan adriyamisin kullandıklarını aktaran Sarıoğlu, deney kümesine 14 gün boyunca ağız yolu ile skualen dayanağı verildiğini bildirdi.
Sarıoğlu, sonuçta idrar ve kan tahlillerinin yanı sıra böbrek dokularının da farklı yöntemlerle mikroskobik olarak incelendiğini söz ederek, şu bilgileri verdi:
“Sayılarındaki azalma ve hasarlanmanın birçok böbrek hastalığının temelinde yer aldığı düşünülen, böbrek süzme fonksiyonunun sürdürülmesinde çok önemli misyonları olan podosit isimli glomerüler hücrelerin sayılarının skualen ile korunduğu izlendi. Podosit ölçüleri, bu hücrelerin özgül belirteci kabul edilen WT-1 isimli immünhistokimyasal antikor yöntemini kullanarak değerlendirildi. Hücrelerin skualen alanlarda doğala çok yakın sayıda olup korundukları saptandı. Ayrıyeten böbrek hasarında izlenen tübüler hasar, tübüler atrofi ve interstisyel enflamasyon ve fibrozis bulgularının da, skualen uygulaması ile yaygınlık ve şiddetleri azaldı.”
Sülen Sarıoğlu, araştırmanın zeytinyağının böbrek hasarı üzerine muhtemel iyileştirici etkilerini ortaya koyduğunu, moleküler patolojik verilerle de destekleyecekleri ek çalışmalar yapacaklarını kelamlarına ekledi.
