ŞUŞA BEYANNAMESİ VE TÜRK DÜNYASI

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Bugün Türkiye ile Azerbaycan arasında müttefiklik ilişkisini hukuki belgesi olan Şuşa beyannamesinin 3. Yıldönümü…Azerbaycan siyasi tarihinde yeni bir sürecin başlangıcı olarak kabul edilen İkinci Karabağ Savaşı sürecinde Türkiye ile Azerbaycan’ın yoğun işbirliği ve dayanışması zaferle sonuçlanması üzerine bu işbirliği müttefiklik ilişkisine dönüşmüştür. Kardeşlik ilişkisini müttefiklik ilişkisine dönüştüren tarihi anlaşma Ermeni işgalinde kurtarılan Azerbaycan’ın tarihi şehri Şuşa’da imzalandığı için Şuşa Beyannamesi olarak literatüre geçmiştir. Azerbaycan-Türkiye arasındaki süregelen kardeşlik ilişkisinin güçlü bir şekilde ifade edilişinin hukuki metni niteliğinde olan Şuşa Beyannamesi birçok alanda önemli bir mesaj niteliğinde olmuştur.

Şuşa Beyannamesi, 15 Haziran 2021’de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Azerbaycan’ın Şuşa şehrinde imzalanmıştır. Bu beyanname, Türkiye ve Azerbaycan arasındaki ilişkileri stratejik ortaklık düzeyinden daha ileri bir aşamaya, müttefiklik seviyesine taşıyan önemli bir belge olarak kabul edilmektedir. Şuşa Beyannamesi iki ülke arasında var olan kardeşliğin hukuki bir sentle onaylanması güçlü ve bu onayın dünyaya beyanı şeklinde de ifade edebiliriz. Şuşa Beyannamesi, Azerbaycan için çok önemli bir öneme sahiptir. Zira Şuşa Beyannamesi, Türkiye-Azerbaycan iş birliğinin geldiği noktayı gösterdiği kadar bundan sonra izleyeceği yol haritasını da ortaya koyan önemli bir hukuki belgedir.

Şuşa Beyannamesinde Azerbaycan-Türkiye arasındaki ikili ilişkiler ötesinde Türk Dünyasına yönelik çabaların artırılması hususu da vurgulanmaktadır. Bu çerçevede Türk dünyasındaki dayanışmayı artırmak için Türk Devletleri Teşkilatı ve ilgili kuruluşların faaliyetlerine ivme kazandırmayı taahhüt etmişlerdir. Sonuç olarak Şuşa Beyannamesi her ne kadar Türkiye ve Azerbaycan arasında imzalanmış olsa da Beyannamede ifade edilen hususların etkisinin iki devletle sınırlı kalmayacağı açıktır. Türk Dünyası açısından Şuşa Beyannamesi’nin önemi birkaç açıdan değerlendirilebilir:

– Siyasi ve Askeri İşbirliği: Şuşa Beyannamesi iki ülkenin ortak güvenlik ve askeri işbirliğini güçlendirmeyi taahhüt etmektedir. Bu taahhüt aynı zamanda Türk Dünyası için bölgesel güvenlik ve istikrarın sağlanmasında önemli bir adımdır. Türk devletleri arasında savunma işbirliği, kolektif güvenlik politikalarının geliştirilmesine katkıda bulunabilir.

– Kültürel ve Eğitim İşbirliği: Şuşa Beyannamesi iki ülke arasında kültürel ve eğitim alanlarında işbirliğini teşvik etmektedir. Bu, Türk Dünyası’nın ortak kültürel mirasının korunması ve tanıtılması açısından önemlidir. Türk dünyasının genç nesillerinin ortak tarih ve kültür bilinciyle yetişmesi, toplumsal bağların güçlenmesine yardımcı olacaktır.

– Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma: Şuşa Beyannamesi ekonomik işbirliğini artırmayı ve ticaretin önündeki engelleri kaldırmayı amaçlamaktadır. Türk Dünyası ülkeleri arasındaki ticaret ve yatırım ilişkilerinin güçlendirilmesi, bölgenin ekonomik kalkınmasına katkı sağlayacaktır.

– Enerji ve Ulaştırma Koridorları: Şuşa Beyannamesi enerji ve ulaştırma alanlarındaki projelerin desteklenmesini konusu da içermektedir. Bu durum Türk Dünyası için kritik enerji ve ulaştırma koridorlarının oluşturulması ve entegrasyonunun sağlanması açısından önem arz etmektedir. Özellikle Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı ve Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) gibi projeler, bölgesel enerji güvenliği açısından stratejik öneme sahiptir.

– Ortak Dış Politika Vizyonu: Beyanname, iki ülkenin uluslararası platformlarda birbirlerini desteklemelerini öngörmektedir. Bu husus Türk Dünyası’nın uluslararası alanda daha etkin ve güçlü bir şekilde temsil edilmesine katkıda bulunacaktır. Ortak dış politika vizyonu, Türk devletlerinin küresel ve bölgesel konularda ortak çıkarlarını savunmalarını kolaylaştıracaktır.

Sonuç olarak Şuşa Beyannamesi, Türkiye ve Azerbaycan’ın kardeşlik bağlarını ve stratejik ortaklıklarını pekiştirirken, Türk Dünyası’nın genelinde daha geniş kapsamlı işbirliği ve entegrasyonun yolunu açan önemli bir belge niteliğindedir. Bu beyanname, Türk Dünyası ülkelerinin birbirlerine daha yakınlaşmalarına ve ortak hedefler doğrultusunda birlikte hareket etmelerine bir zemin oluşturmaktadır. Başka bir ifadeyle Türkiye ve Azerbaycan ilişkilerinin gelişip derinleşmesine hukuki ve siyasi zemin oluşturan Şuşa Beyannamesi  orta ve uzun vadede Güney Kafkasya’da ve Türk dünyasında referans alınacak bir ilişki modeli niteliğindedir.