Çorum’da tüm dünyayı tesiri altına alan korona virüs, KKKA vakalarının akabinde en çok mantar zehirlenmesi vakaları görülmeye başlandı.
Son bir ayda kentte 50 mantar zehirlenmesi vakası meydana gelirken, artış gösteren zehirlenmelere karşı eksperler uyardı. Kimi mantar zehirlenmelerinin ölüm ve organ yetmezliğiyle sonuçlandığına dikkat çeken eksperler doğal sahalarda yetişen mantarlar bölgesine bandrollü kültür mantarları tercih edilmesini istiyor.
Mantar zehirlenme vakalarının üzücü sonuçlara neden olabileceğine vurgu yapan Hitit Üniversitesi Tıp Fakültesi Tedrisat Üyesi Doç. Dr. Ali Kemal Erenler, “Ağzımızı tatlandıralım derken ailemizin, topluluğun, ülkemizin ağzının kaçmasına sebebiyet verebiliyoruz” dedi.
Gelişmiş ülkelerde çocukların meraktan yanlışlıkla yemesi sonucu görülen mantar zehirlenmelerinin, ülkemizde toplu vakalar biçiminde önümüze çıktığını anlatan Doç. Dr. Ali Kemal Erenler, “Mantarların bilinen 5 bine yakın tipi var. Bu çeşitlerin içerisinde 100 tanesi zehirli. Bu zehirli mantarlardan bir tanesi bize denk geldiğinde maatteessüf sonucu çok üzücü olabiliyor. Ağzımızı tatlandıralım derken ailemizin, topluluğun, ülkemizin ağzının kaçmasına sebebiyet verebiliyor” sözlerini kullandı.
Mantarların tabiatta, sulak alanlarda yaz mevsimi başlarında, sonbahar aylarında ve yağışların bol olduğu dönemlerde tabiatta çokça bulunabildiğini hatırlatan Doç. Dr. Erenler, mantarların bilinçsizse tüketilmesi sonucu facialarla karşılaşıldığının altını çizdi.
“Mantarlar böbreklere, beyefendisine, karaciğere ve kan hücrelerine direk toksik tesir gösterebiliyor”
Mantar zehirlenmelerinin klinik olarak iki kısma ayrıldığını anlatan Doç. Dr. Erenler, “Bunlardan önemli bir kısmı iki saatten önce belirti veriyor. Bu belirtiler genelde karın ağrısı, bulantı, kusma üzere önümüze çıkıyor. Bu şekilde önümüze çıkan mantar zehirlenmeleri genellikle güzel seyirli vaka olarak kabul ediliyor. Fakat bilhassa amanita dediğimiz mantar tiplerini gözle yahut coğrafi lokazisyona nazaran ayırmaya imkânımız yok. Amanita çeşidi mantarlar geç belirti veriyorlar. Belirtiler 6 yahut 24 saat sonra ortaya çıkabiliyor. Bunlar çok önemli organ yetmezlikleri ve ölümle sonuçlanabiliyor. Bu tıp zehirlenmelerde acil servis olarak destek tedavimizle bir arada mide yıkaması, zehirli unsurların bağırsaklardan emilmesini engelleyen faal kömür tedavisi uyguluyoruz. Son zamanlarda çokça çalışılan yüksek doz penilisin, diyalize kadar tedaviler uygulanabilmekte. Mantar zehirlenmelerini önlemenin, bu zehirlenmelerin etkilerinin önüne geçilmesinin tek yolu tabiatta bulunan vahşi mantarların tüketilmemesi. Bu bahiste yapılması gereken bilinen taraflardan, sertifikalı noktalardan marketlerde satılan ambalajlı mantarları tüketmek en mantıklısı olacaktır. Amanita tipi mantarları tüketen bir kişi sağlık kuruluşlarına müracaat ettiğinde öncelikle sessiz bir dönem 6 ila 24 saat üzere sessiz bir dönemle bize geliyor. Daha sonra bulantı, kusma üzere semptomlar ortaya çıkabiliyor. Sonrasında göreceli bir iyileşme dönemine giriliyor lakin bu dönemde karaciğer enzimlerinin bozulduğu görülüyor, Dördüncü dönemdeyse karaciğer yetmezliği tablosuyla önümüze çıkıyor. Buda ölüm, şayet zamanında müdahale edilmezse önemli sağlık sıkıntılarına neden oluyor. Mantarlar böbreklere, beyefendisine, karaciğere ve kan hücrelerine direk toksik tesir gösterebiliyor” biçiminde konuştu.
Halk arasında bilinen yanlışlar
Halk arasındaki birtakım yanlış inanışlara da değinen Doç. Dr. Ali Kemal Erenler, “Mantarların zehirlide olsa ısıtıldığında, pişirildiğinde zehrinin azaldığı, tabiatta gözlemleyerek hayvanların yemediği mantar cinslerinin zehirsiz olduğu bunların beşerler tarafından tüketilebileceği yahut mantarı pişirirken içine konulan bir gümüş kaşığın zehirli mantarlarda kararacağı üzere yanlış inanışlar var. Maatteessüf bunların hiçbir bilimsel temeli yok. Hiçbir şekilde zehirli mantarın zehrini giderecek özellikler yok. Göz ile çok düzgün bilsek bile mantarları, mantarların arasında büyümüş ve yıllardır mantar topluyor olsak bile zehirli mantarlar göz ile ayır edilemez. Bu mevzuda bir müellifin lafı var, “Teorik olarak bütün mantarlar yenilebilir. Gidip tabiattan mantarları toplayıp yemenize hiçbir engel yok” Ancak birtakım mantar cinsleri var ki bunları yediğinizde son mantar yeyişiniz olabilir. Bütün hayatlar bizim için önemlidir. Korona virüs ile Kırım Kongo Kanamalı Ateşi marazıyla uğraşırken halkımızdan hassas olmalarını, tabiattaki vahşi mantarlardan uzak durmalarını istiyoruz” kelamlarıyla konuşmasını tamamladı.
