Şile’de 1923 yılında çıkan büyük yangına kadar, bugün Balibey Mahallesi’nin bulunduğu yerde yaşayan Rumlara ilişkin tarihi mezarlık definecilerin amacı haline geldi. Yıllar önce mezar taşlarının olduğu mezarlıktan geriye yalnızca duvarları kaldı. Denize yakın bir noktada olan ve harabe vaziyette bulunan mezarlığın bir girişi bulunmuyor. Mezarların bulunduğu yeri zamanla çalılar ve ağaçlar kapladı. II. Dünya Savaşı sırasında Nazilerden kaçan Yahudileri Filistin’e götürmek üzere Romanya’dan yola çıkan Struma gemisinin İstanbul açıklarında bir Sovyet denizaltısı tarafından batırılması sonrası hayatını kaybeden birtakım Yahudilerin de bu Rum mezarlığına defnedildiği belirtiliyor. Mezarlığın kaderine terk edilmesi sonrası defineciler tarafından gaye haline geldiğini belirten Şile Etraf Gönülleri Derneği Başkanı Nabi Cihan, günümüzde yalnızca duvarları kalan mezarlığın korunması gerektiğini tabir etti. Tarihi mezarlığın bulunduğu yer havadan da görüntülendi.
“1923 YILINA KADAR 2 BİN RUM YAŞIYORDU”
Şile Etraf Gönülleri Derneği Başkanı Nabi Cihan, “5 Mart 1923’te burada yaşanan büyük yangın sonrası burayı terk eden Rumlar bir arada yaşıyorlardı. O yangından sonra Şile’yi külliyen terk ettiler. Şu an bu mevki Maşatlık mevki. Yani mezarlığın bulunduğu alan. Burada Rum konutları vardı. 1923 yılına kadar 2 bin Rum yaşıyordu. Meskenleri yan yanaydı ve denize bakıyordu. Zira denizcilik ve balıkçılıkla uğraşıyorlardı. Mezarlıklarını da o amaçla denize karşı ‘ruhları denizle bütünleşsin’ mantığıyla oraya kurmuşlar. Konutlardan birkaç kalıntı görmek mümkün” diye konuştu.
“BURADA KAZILMADIK BİR KARIŞ NOKTA KALMAMIŞTIR”
“Bizim çocukluğumuzda burası duvarlar arasında girişi olan içinde mezar taşları olan çok sistemli bir Rum mezarlığıydı” diyen Şile Etraf Gönülleri Derneği Başkanı Nabi Cihan, “Sonraki yıllarda giriş kısmı toprakla dolduruldu. O kısım kayboldu. Öteki duvarları sağlam ve ayakta duruyor. Lakin maatteessüf mezarlıkların olduğu kısım otlarla, ağaçlarla kaplanmış durumda. Defineciler bunu biliyorlar. Buranın mezarlık olduğunu biliyorlar.
Buraya gömülenlerin parasıyla mı gömüldüğü mantığıyla mı hareket ediyorlar bunu bilmiyoruz devamlı kazılıyor. Burada kazılmadık bir karış taraf kalmamıştır. Şu an ağaçlarla kaplı fakat daha önceki yıllarda karış karış kazılıyordu. Tarih, geçmiş, manevi hisler bunların hepsi tahrip ediliyor. Buradan bir şey bulduklarını da zannetmiyorum. Bir heyecan uğruna tabiat tahrip ediliyor. Üzülüyoruz. Buranın tekrar canlandırılması gerekiyor” biçiminde konuştu.
