
Alskins yazısında şu sözleri kullandı:
“Rusya’nın Kovid-19 aşısı geliştirme çalışmalarındaki liderliği, Batı için yalnızca kötü bir sürpriz değil, birebir zamanda hem siyasi hem de mali nedenlerden dolayı çetin bir meydan okumaydı. Bir yandan, ‘geri kalmış, son derece anti-demokratik Rusya’nın’ kuvvetli bilimsel ve teknolojik alanlarda bu tıp atılımlar yapma hakkı bulunmuyor. Öbür yandan, ortada astronomik bir çıkar söz konusuyken Batılı ilaç firmalarının bunu elde edememesi Batı’da mide ekşimesine yol açabilir. Hindistan’a yüz milyon doz aşı tedarik etmeye yönelik anlaşmayla ilgili haber bile bunun için kâfi.
Rusya’nın, Rus bilim adamlarının çalışmalarının sonuçlarını itibarsızlaştırmaya yönelik sayısız teşebbüsle müsabakası şaşırtan değil. Çünkü burada büyük bir siyaset ve büyük bir para söz konusu.
Bununla birlikte, köpekbalıklarının yanında, nizamlı olarak sahibinin masasından bir şeyler alan balıklar için de her zaman bir yer vardır.
Benzeri bir öykü, Sputnik V‘nin test sonuçlarının dünyanın en eski ve en etkili tıp dergilerinden biri olan The Lancet‘te yayınlanması konusunda da yaşandı.
Makale yıldırım süratiyle eleştirildi. ABD Temple Üniversitesi Biyoloji Profesörü Enrico Bucci‘nin ‘Rus araştırmacıların yapmış olabileceği’ yanlışlardan duyduğu endişeyi tabir ettiği açık mektup, dünya medyası tarafından yayılan büyük bir haber oldu. Bucci, yaklaşık otuz Batılı bilim insanı tarafından desteklendi.
The Lancet, Rus geliştiricileri sorulan sorulara karşılık vermeye çağırdı ve bu yapıldı. Gamaleya Merkezi, the Lancet’e Sputnik V aşısıyla ilgili araştırmanın tüm klinik protokolünü sundu. Rusya Direkt Yatırımlar Fonu Başkanı Kirill Dmitriyev, eleştirmenlerin temel iddialarını detaylı olarak yorumladığı bir köşe yazısı yayınladı ve onlara aynaya bakmalarını ve Rusya’nın Batılı araştırmacıların çalışmaları hakkındaki şüphelerini gidermelerini tavsiye etti.
Bu ortada bu meseledeki sorun, sırf Rus araştırmacıların odaklandığı büsbütün bilimsel bahislerden uzak.
Gerçek şu ki, skandal mektubunun müellifi epeyce dikkat cazibeli bir kişilik. BBC‘nin haberinde Enrico Bucci ‘sahte bilimle gayret eden ünlü bir savaşçı’ olarak tanımlandı. Fakat, ‘bilimsel iş insanı’ tarifini kullanmak daha hakikat olurdu.
2016 yılında Bucci, bilimsel çalışmaların doğruluğunun ve iyi niyetliliğinin denetimi ve doğrulanması üzerine uzmanlaşmış Resis Srl isimli şirketi kurdu.
Bu, çağdaş bilimde epeyce tanınan bir bahis. Son yıllarda araştırmacıların, yayınlanan makalelerde kaba olanlar da dahil olmak çok sayıda yanılgı yaptığı tespit edildi. Burada söz konusu olan istismar yahut sahtekarlık değil, sıkça bariz yanlışlar ortaya çıkıyor ve bunlar ifşa edildiğinde bilim adamlarının ve hatta tüm bilimsel kurumların prestijini zedeliyor.
Tam da bu tıp sıkıntılardan kaçınmak için, müellifler ve araştırma kurumları artık, yayınlamadan önce kendi metinlerini bağımsız şekilde denetlenmesi için bu çeşit çalışmalarda uzmanlaşan firmalara başvuruyor. Bilhassa, Bucci’nin şirketine bu tıp bir faaliyet için yayınlanmış çalışmalardaki yanılgılar yüzünden ismi kısa mühlet önce bir skandala karışan Alman Fritz Lipmann Enstitüsü tarafından iş verildi. Bu hadise, bir yıl önce Nature dergisi tarafından ayrıntılı olarak ele alınmıştı.
Buradaki ince nokta, bu işletmenin belli etik kısıtlamalar uygulaması ve Profesör Bucci, bunu çok iyi bilmektedir. Yeniden Nature dergisinde Aralık 2019’da, Bucci’nin eş muharriri olduğu bir bilimsel çalışmanın saflığı ve iyi niyetliliğiyle ilgili bir gereç yayınlandı. Yazıda dürüst bir şekilde, Bucci’nin çıkar çatışması olduğu belirtildi.
Daha anlaşılır bir tabirle, bir ticari şirketin sahibi, şirketin uzmanlaştığı faaliyet hakkında kamuoyuna bir açıklama yaparsa, aslında şirketinin reklamını yapmış olur.
Lakin elbette, husus Rus aşısının ‘ifşası’ olunca, bu tıp ufak şeyler büsbütün önemsiz hale geliyor.
Batı, Rusya’nın bu alandaki liderliğini baltalamak yahut en azından zayıflatmak umuduyla Rusya’daki bilimsel gelişmelere bir darbe daha vurmak için Bucci’nin açık (ve reklam niteliğindeki) mektubunu kullandı. Böylelikle Bucci, öteki hiçbir durumda hayal bile edemeyeceği ölçekte PR yaptı.
Hiç şüphesiz bu, Bucci’ye çok cazip yeni ticari sözleşmeler getirecektir. Büyük siyasetin problemli sularında ‘balık yakalamak‘ çok karlı olabilir.
Fakat bunun genelde bilimle, özelde tıpla ve dünya genelinde yüz binlerce hayatın kurtarılmasıyla hiçbir ilgisi yok.”