Muharrir: Geoffrey Smith
– Bir şirket, alana girdiği zamandan daha yüksek kar beklentileriyle iş modelini bozması beklenen bir salgından nasıl çıkar?
Danimarkalı denizcilik devi Maersk örneğinde yanıt, rekabetin azalmasıdır. Son büyük krizin global deniz ticaretinin sonsuza kadar genişleyeceğine dair bahse giren bir sanayiyi yanlış yönlendirdiği 2008’in bilakis, nakliye pazarı daha da ağırlaştı ve Maersk üzere sanayinin ağır toplarının fiyatlandırma gücünü yüksek derecede muhafazasına imkan sağladı.
OECD’nin bir kolu olan Milletlerarası Nakliyecilik Forumu’na nazaran büyük denizcilik şirketleri, ikinci çeyrekte Trans-Pasifik seferlerinin %20’sini ve Uzak Doğu-Avrupa seferlerinin %30’unu azaltarak navlun oranlarının genel olarak sabit kalmasını ve liman ve ithalatçıların mali yükün mümkün olduğunca birçoklarını aldığını garantiledi. Sempatik düzenleme yardımcı oldu: Avrupa Kurulu bu yılın başlarında, Maersk ve rakiplerinin kapasiteyi paylaşmasına müsaade veren antitröst kurallarındaki kısmi muafiyeti 2024 yılına kadar uzattı.
Buna ek olarak mevcut kriz, bilhassa Avrupa’daki borç verenlerin hala son nakliye patlamasından kalma baş ağrısını atlatmaya çalıştıkları ve en güvenilir kârlılığı olan yeni kapasite dışında her şeyi finanse etmek istemedikleri bir zamanda geliyor. Neredeyse bitmiş kargo gemilerinden oluşan ve piyasaya çıkacak üzere olan yeni bir filo yok. Sipariş ertelemeleri ve iptalleri, 2020’nin başında beklenen %5 kapasite artışının gerçekleşmesini sağlamayacak üzere görünüyor.
Tüm bunların bir sonucu olarak navlun nakliye maliyetlerinin bir ölçüsü olan Baltık Borsası Kuru Yük Nakliyeciliği Endeksi, Mayıs ayında beş yılın en düşük düzeyine gerilemiş olsa da beş yıllık ortalamasının hayli üzerinde olduğundan dört kattan fazla toparlandı.
O denli olsa bile Maersk’in bariz baskıya dayanma kabiliyeti Çarşamba günü piyasayı şaşırttı. Şirketin faiz, vergi, itfa ve amortisman öncesi çıkarlarını 1,7 milyar dolar olarak – beklentilerin yaklaşık %10 üzerinde – lakin tıpkı zamanda yıllık rehberliğini, ilk öngördüğü amacın üzerinde bir düzeyde tekrar kurduğunu rapor etmesinden sonra Maersk payı, %4,8 yükseldi.
Şirket şu anda 5,5 milyar dolarlık ilk iddiaya kıyasla 6 ila 7 milyar dolar ortasında FAVÖK bekliyor. Kaçınılmaz olarak, salgının hala “önemli bir belirsizliği” temsil ettiği ikazını yapıyor bu lakin lafla peynir gemisi yürümez: şirket, serbest nakit akışının %85’inden fazlasını yılın ilk yarısında pay geri alımları, temettüler ve satın almalar için harcadı. Bunu, ilerideki sıkıntı zamanlar için gayret sarf etmek olarak nitelendirmek çok güç.
Bunda, salgından çıkan dünya ekonomisi için ömür belirtisi görmek erken olacaktır. 2008 sonrası bolluk, ilgisiz petrol sondaj faaliyetlerinden farklı olan dahili bir yine yapılanma ile çaba ve en önemlisi, ABD’nin ticaret siyasetinin seyri, çeşitli zamanlarda Maersk üzerinde daha fazla tesir etti.
Epeyce açık bir şekilde işaret ettiği şey, son beş yılda kıymetinin üçte ikisini kaybeden bir şirketin en büyük sorularına yanıt bulduğu ve daha sakin sulara yelken açtığıdır.
