Sağlık Bakanlığı Toplum Bilimleri Konseyi Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, “İzinlerini Kurban Bayramı sonrasıyla birleştiren vatandaşlarımızı da düşündüğümüzde, bir hafta müsaade alan, 15 gün müsaade alan vardı. Ayın 4’üydü biliyorsunuz bayramın son günü. Müsaade bitişlerinin 20’si olduğunu varsayalım. Yani 15 gün daha bu olay artışı bu şekilde gidebilir” dedi.
Sağlık Bakanlığı Toplum Bilimleri Şurası Üyesi Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, son zamanlardaki olay artışının insanlardaki rahatlama ile gerçekleştiğini ve önlemler dikkate alınmaz ise yine kısıtlamaların gelebileceğini belirtti. Vilayet Hıfzıssıha Kurulları’nın bu hususta yetkileri olduğunu hatırlatan Prof. Dr. İlhan, gerekirse il yahut ilçelere kısıtlama gelebileceğini ve insanların önlemlerden ödün vermemesi gerektiğini söyledi.
“15 gün daha bu olay artışı bu şekilde gidebilir”
Kurban Bayramı sonrası müsaade bağlama halinde gerçekleşen uzun müsaadeler ile hadise artışının 15 gün daha bu şekilde sürebileceğini belirten Prof. Dr. İlhan, “Bugün teşhis alan olaylar son 15 gün içerisinde bulaş ortaya çıkmış olaylar. Ülkemizde de biliyorsunuz, Kurban Bayramı’nda, Ramazan Bayramı’nda öncesiyle ve sonrasıyla birleştirme üzere bir yaklaşımımız var izinlerimizde. Artık müsaadelerini Kurban Bayramı sonrasıyla birleştiren vatandaşlarımızı da düşündüğümüzde, bir hafta müsaade alan, 15 gün müsaade alan vardı. Ayın 4’üydü biliyorsunuz bayramın son günü. Müsaade bitişlerinin 20’si olduğunu varsayalım. Yani 15 gün daha bu olay artışı bu şekilde gidebilir. Bin 300 olur, bin 400 olur, bin 500’e yaklaşır bu şekilde sarfiyat. Lakin ondan sonraki kısımda hadiselerin daha azalması beklentisi içerisindeyiz”
“Dikkat edilirse Eylül sonu Ekim başına yanlışsız azalma kelam konusu olabilir”
Son dönemde artan hadise artışının, tatil beldelerinden kent merkezlerine dönüşler ile bir mühlet daha devam edebileceğini öngördüklerini belirten Prof. Dr. İlhan şunları kaydetti:
“Biliyorsunuz beşerler hem bayramlaşma için memleketlerine gittiler. Tatil beldelerine giden vatandaşlar oldu. Bilhassa tatil beldelerinde, sahil kenarlarında hiç istenmeyen manzaralar ile karşılaştık. Hele bir manzara var; vatandaşların vapura koşma manzarası. Gördük ki vatandaşlarımızın bir bölümü, toplumsal araya, maske takmaya hiç dikkat etmiyorlar. O yüzden buralardan kaynaklanan olayların önümüzdeki dönemde yeniden artacağını görüyoruz. Fakat şöyle bir bahsin da altını çizmek gerekiyor. Artık Eylül ayı geldiği vakit, her ne kadar şuan için okullarımız uzaktan eğitim olsa da vatandaşlarımız tatil beldelerinden, memleketlerinden temel yaşadıkları yerlere, büyükşehirlere ya da kent merkezlerine dönecekler. Virüsü beraberlerinde götürdüler, beraberlerinde geri getirecekler. O yüzden Ankara’ya, İstanbul’a, Elazığ’a, Edirne’ye, kent merkezlerine beşerler geldiği zaman önlemlere çok dikkat etmeleri gerekiyor. Artık beşerler giderek daha çok kapalı alanda bulunacak. Malum mevsim giderek soğuyor. Örneğin Ankara’da geceleri kapı, pencere çok da açılmıyor. Havalar soğumaya başladı. Bu nedenle beşerler daha fazla kapalı alanlarda olacağı için önlemlere dikkat etmeleri daha da çok önem kazanıyor. Zira şayet önlemlere dikkat etmezlerse biz biliyoruz ki bu virüs şuan da aşısı olmadığına göre ve etraf şartlarından, sıcaklıktan da etkilenmediğine göre ve gücünü kapalı ortamda yahut bir ortada bulunmaktan aldığına göre ağırlaşmayı azaltmamız gerekiyor. O yüzden virüsü vatandaşlar kendileriyle geri getirecekleri için yaşadıkları yerlere, önlemlere daha çok dikkat etmek daha çok önem arz ediyor. Dikkat edilirse bu düzeyde gidip bir mühlet sonra Eylül sonu Ekim başına yanlışsız azalma kelam konusu olabilir. Dikkat edilmezse tekrar hadiseler artarak devam eder. Bu da örneğin düğün, nişan kısıtlaması üzere kısıtlamalardan tutun, iller bazında çeşitli kısıtlamalara gidilebilir. Kimi illerde okulların açılmasının gecikmesine yanlışsız gidebilir. Zira biliyorsunuz, Sağlık Bakanımız da açıkladı; Vilayet Hıfzıssıha Konseyleri aslında çok önemli yetkiye sahipler. Örneğin virüsün çok ağır olduğu illerde, Vilayet Hıfzıssıha Heyeti bir ilçeyi kapatabilir. Bir mahalleyi kapatabilir. Daha önce olmuştu. O ile giriş çıkışı kapatabilir. Bu türlü durumlara mahal vermemek için şimdiden hazırlıklı olmamız gerekiyor. Daha havalar iyi daha yaz dönemindeyiz. Eylül ayında ağırlaşmayı azaltabilirsek virüsle uğraşta daha başarılı olacağımız aşikar.”
“Devletin yapabileceklerinin ve sağlık sisteminin aşikâr bir kapasitesi var”
Virüs ile çabanın üç ögesi olduğunu dile getiren Prof. Dr. İlhan, “Bir devletin yapması gerekenler, iki sağlık sistemi, üç vatandaşın yapması gerekenler. Devletin yapması gerekenler de geçtiğimiz Mart, Nisan, Mayıs aylarını düşündüğümüzde açıkçası, sokağa çıkma yasaklarına, toplu kapatmalara, okulların kapatılmasına kadar aslında pek çok şeyi devlet başarılı bir şekilde gerçekleştirdi. Hatta yurtdışına da yardım yaparak bizim Türkiye Cumhuriyeti’nin salgınla uğraşının yalnızca Türkiye’de dünyada da kararlı bir şekilde devam ettiğini dünyaya da göstermiş olduk. İkinci öge sağlık sistemi. Hepimiz biliyoruz ki her ne kadar 6 bin vatandaşımızı koronavirüs yüzünden kaybetsek de sağlık sistemimiz epeyce iyi. Vefat sayılarında epeyce düşük durumdayız. Bu sağlık sistemimizin iyiliği gücü sağlık çalışanlarımızın, tabipten paklık görevlisine, hemşireden güvenlik görevlisine kadar profesyonelliği ve mesleklerini aşkla yapmalarından kaynaklanan bir durum kelam konusu ve çok uzman sağlık çalışanlarımız var. Sağlık sistemimiz de çok başarılı. Ancak üçüncü öge, vatandaş boyutuna geldiğimizde ise kısıtlı sayıda da olsa az önce bahsettiğimiz üzere vatandaşlarımızın kurallara uymaması, fizikî aralık, maske ve hijyene uymaması, salgın ile uğraşta başarımızı engelliyor. Zira az önce söylediğim; devletin yapabileceklerinin ve sağlık sisteminin aşikâr bir kapasitesi var” halinde konuştu.
“Hayat Konuta Sığar uygulamasını tüm vatandaşların yüklemesi gerekiyor”
Hayat Meskene Sığar uygulamasının virüs ile gayrette çok önemli olduğunu ve vatandaşların bu uygulamayı faal bir şekilde kullanması gerektiğini belirten Prof. Dr. İlhan, “Her vatandaş koronavirüse karşı kendi öz sınırlamasını yapmalı. Örneğin bir yere gideceği zaman Hayat Meskene Sığar uygulamasını yükleyebilir. Hayat Meskene Sığar uygulamasını tüm vatandaşların yüklemesi gerekiyor. Buradan denetim edebilir, hafta sonu bulunduğu yerden buraya bakar. Der ki; burada koronavirüs ağır, renkler kırmızı, ben oraya gitmeyeyim diyebilir. Yahut minibüs dolu geldi, bir sonrakini bekleyebilir, ağırlaşma olmasın diye. Yahut dışarı çıkacaksa daha risksiz yerleri tercih edebilir. Çocukları, ailesi, arkadaşlarıyla bulaşacaksa daha açık alanları ve fizikî arayı ayarlayabileceği yerleri tercih edebilir. O yüzden vatandaşlarımızın biraz daha kurallara uymada uğraş etmesine muhtaçlığımız var” diye konuştu.
