Mersin’in Gülnar ilçesi Büyükeceli Mahallesi’nde imali süren Akkuyu Nükleer Güç Santrali, Mersinli gençler için istihdam kapısı olacak.
Milli Eğitim Bakanlığı, Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı, Akkuyu Nükleer A.Ş. ve ana yüklenici Titan 2 IC İçtaş İnşaat ortasında imzalanan protokolle, liseli gençlere nükleer alanda ‘teknik eleman’ olma yolu açılacak. Bu kapsamda Mersin’de 7 Mesleksel ve Teknik Anadolu Lisesinde ’Nükleer güce giriş’ dersi müfredata eklenirken, programın uygulanacağı okullar ise Gülnar MTAL, Silifke MTAL, Atatürk MTAL, Mimar Sinan MTAL (Toroslar), Borsa İstanbul MTAL (Tarsus), Mersin MTAL (Akdeniz) ve Ertuğrul Gazi MTAL (Erdemli) olarak belirlendi.
Teorik ve pratik eğitim alacaklar
’Nükleer güce giriş’ dersi, mesleksel ve teknik Anadolu liselerinin elektrik ve elektronik teknolojileri, inşaat teknolojileri, metal teknolojisi, tesisat teknolojisi ve iklimlendirme bölümlerinin müfredatında yer alacak. Kelam konusu dersi alan öğrenciler, mezun olduktan sonra teorik ve uygulamalı eğitime tabi tutulacak.
Öğrenciler, eğitimleri boyunca santral alanı, nükleer bilgilendirme ve eğitim merkezlerine ziyaretler gerçekleştirecek. Okulların muhtaçlık duyacağı bütün eğitim gereçleri Akkuyu Nükleer A.Ş. tarafından temin edilecek. Eğitimi muvaffakiyetle tamamlayıp sertifika alan gençler, santralin inşaat ve montajında istihdam edilme fırsatı bulabilecek.
En iyi örnek nükleer santrallerde çalışan teknisyenler
Muhtaçlık duyulan teknisyenlerin yetiştirilmesine yönelik verilen bu kararı son derece olumlu bir gelişme olarak niteleyen Hacettepe Üniversitesi Nükleer Güç Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Gürdal Gökeri, “Yüksek kalite ve güvenlik kültürünü gerektiren öteki dallarda olduğu üzere nükleer teknoloji ile ilgili alanlarda meslek liselerinde ve üniversitelerimizde yetiştirilecek yetişmiş insan gücü, ülkemizdeki teknolojiye ve güvenlikle ilgili farklı alanlarda da gelişime katkı sağlayacak” dedi.
Memleketler arası Atom Güç Ajansı’nın (IAEA) acil duruma hazırlık ve müdahaleye ilişkin eğitim malzemelerinin hazırlanmasında, eğitimlerin verilmesinde görev alan, nükleer ve radyolojik acil durumlara hazırlık ve müdahale alanında bir yüksek lisans programının geliştirilmesine yönelik oluşturulan çalışma kümesinde görev yapan Dr. Gürdal Gökeri, eğitim programı ile ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:
“Söz konusu eğitimin verilebilmesi ve teknisyen adaylarının hazırlanması kapsamında meslek liseleri için oluşturulacak müfredatın içeriği belirlenirken, nükleer santrallerde teknisyenlerin ne çeşit işler yaptıkları göz önüne alınmalıdır. Teknisyenler, kullanılan ekipmanın fonksiyonelliğinin takip edilmesi, radyasyon seviyelerinin izlenmesi, tahlil edilmek üzere çevresel örneklerin alınması ve kimi bakımların yapılması üzere görevleri yerine getireceklerdir. Bu bakımdan ilgili meslek liselerinin müfredatı nükleer güç santrallerine giriş, termodinamik ve ısı transferinin temelleri, gereç biliminin temelleri, radyasyondan korunma ile acil duruma hazırlık ve müdahale üzere başlıkları içermelidir. Verilecek matematik ve kimya derslerinde ise işlenecek mevzular nükleer tesislerin işleyişi ve teknisyenlerin yaptıkları görevlerle ilişkilendirilerek anlatılmalıdır.”
“Nükleer teknoloji ile ilgili bölümlere gereksinim artacak”
Türkiye’deki üniversitelerde halihazırda nükleer mühendislik alanında lisans ve lisansüstü programlarının yüksek kaliteli eğitim verdiğine dikkat çeken Gökeri, nükleer mühendislerin sağlık fiziği, termo hidrolik, yazılım ve acil durumlara hazırlık ve müdahale üzere alanlarda da muvaffakiyet ile görev yaptığını hatırlattı. Nükleer güç mühendislerinin Türkiye’de ve dünyada itibarlı kurum ve tertiplerde çalışma bahtı yakaladığını tabir eden Gökeri, şunları söyledi:
“Nükleer santral projesi öncesinde ülkemizdeki iş imkanlarının kısıtlı olmasından dolayı mezunlarımızın önemli bir kısmı nükleer alandaki mesleklerini geliştirmek için yurtdışına yönelmek zorunda kalıyordu. Akkuyu NGS’nin gündeme gelmesiyle birlikte ülkemizde nükleer güç mühendisliğine ilişkin farkındalık arttı. Kamuda ve özel dalda iş imkanları artmaya başladı. Ülkemizdeki üniversitelerin nükleer teknoloji ile ilgili bölümlerinden mezun olanlara gereksinimin önümüzdeki süreçte daha da artacağı görüşündeyim.Türkiye ve Rusya’daki üniversiteler ortasında ortak öğretim programlarının oluşturulması çalışmaları da devam ediyor. Kelam konusu iş birliğinin ülkemizde nükleer mühendisliğe ilişkin ilgiyi daha da arttıracağını düşünüyorum.”
“Nükleer güvenlik kültürünü sağlayacak”
Ülkede nükleer santralin yapılmasıyla birlikte nükleer güvenlik kültürünün de edinilmesi gerektiğine vurgu yapan Gökeri, “Nükleer güç programına sahip olmanın gerektirdiği ’nükleer güvenlik kültürünün’ edinilmesi, ülkemizde güvenlik kültürü gerektiren öteki alanlarda da gelişmeyi sağlayacaktır. Nükleer santralleri olan ya da olmayan tüm ülkelerin sahip olması gereken nükleer ve radyolojik acil durumlara hazırlık alanında ülkemizde gelişmeler yaşanıyor” diye konuştu.
Teknoloji transferi mümkün mü?
Gökeri, dünyada nükleer santrallerin bileşenlerinin farklı ülkeler tarafından imal edildiğine dikkat çekerek, Türkiye’nin nükleer teknolojiye sahip olabilmesi için yapılması gerekenleri ise şöyle aktardı:
“Kendi nükleer teknolojimize sahip olmak yüksek kalite gerektiren kelam konusu bileşenlerin dizaynının yapılabilmesi ve imal edilebilmesi manasına geliyor. Nükleer teknolojiye sahip olunması ve teknolojinin geliştirilmesi takip edilecek devlet siyaseti, teknoloji transferi konusunda Rusya Federasyonu ve öteki ülkelerle yapılacak işbirlikleri ile ülkemizde ve yurtdışında görev yapmakta olan mevcut insan kaynaklarının aktif yönetimine bağlı olacaktır. 2010 yılında imzalanan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti ortasında Türkiye Cumhuriyeti’nde Akkuyu alanında bir nükleer güç santralinin tesisine ve işletimine dair işbirliğine ilişkin anlaşmada, teknoloji transferinin taraflarca mutabakata varılacak başka şartlar çerçevesinde yürütüleceği belirtilmiştir. Ülkemizde nükleer teknolojinin geliştirilmesinde, nükleer santral işletilmesi ve tesisin farklı bileşenlerin işleyişi hakkında tecrübe sahibi olan mühendislerin önemli katkıları olacaktır. Teknolojinin geliştirilmesinde tesislerde görev alan işçinin yanında teorik alanda çalışanlar ile bileşenlerin tasarım ve imal edilmesinde görev alan uzmanlara da muhtaçlık duyulacaktır.”
“Aranan eleman yetiştireceğiz”
Gülnar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı, Mesleksel ve Teknik Anadolu Lisesi de eğitim programının başladığı liselerden biri. Gülnar İlçe Milli Eğitim Müdürü Fatih Burgut, bu bahisteki görüşünü şu sözlerle anlattı: “Gülnar’daki okulumuzun Metal Teknolojileri Bölümüne, ’çelik konstrüksiyon’, ’Isıl işlem’ kısım eğitimleri açılmıştır. Ayrıyeten MEB tarafından 2020-2021 eğitim öğretim müfredatına bu yıl ilk sefer 9. sınıflardan başlayarak, ’Nükleer güce giriş’ dersi eklenmiştir. Bu ders, öğrencilerimizin nükleer enerjiyi daha yakından tanımalarını sağlayacaktır. İleriki dönemlerde protokol kapsamında açılan kısımlardan teorik ve uygulamalı eğitimlerini muvaffakiyetle tamamlayarak okulumuzdan mezun olan öğrencilerimiz, kendi alan ve branşlarında santralin inşaat ve montajında iş imkanı bulacak, böylece işsizlik azalarak ilçemizde her geçen gün artarak devam eden göçün önüne geçilebilecektir.”
MEB ve Akkuyu Nükleer Güç A.Ş ile yapılan protokol çerçevesinde açılan kısım eğitimleri ile okullarına talebin artacağını düşündüklerini kaydeden Burgut, “Akkuyu Nükleer A.Ş.’den alacağımız dayanaklar sayesinde değişen ve gelişen teknoloji ile okulumuzun alt yapısını güçlendirecek, el marifeti yüksek, diplomalı, alanında uzman ’ara’ değil ’aranan’ eleman yetiştirerek okulumuzu hak ettiği yere taşıyacağız” sözlerini kullandı.
Nükleere bakış açısı değişiyor
Burgut, Akkuyu NGS’nin bölgede oluşturduğu değişime yönelik ise şu değerlendirmede bulundu: “Tüm dünyada ve ülkemizde sanayileşmenin artması ve teknolojideki süratli gelişme ve değişim güce duyulan muhtaçlığı süratle artmıştır. Ülkemizin ilk nükleer güç santralinin üretimine Gülnar ilçemize bağlı Büyükeceli Mahallesi’nde devam edilmektedir. Akkuyu Nükleer Güç Santrali, üretimine başlandığı tarihten bu güne kadar ilçemiz insanına ve gençlerine ekmek kapısı olmuş, ilçe esnafının da ekonomisine güç katmıştır. Akkuyu Nükleer A.Ş. yetkililerinin makul aralıklarla ilçemizde eğitim öğretimine devam eden gençlerimize seminer, panel üzere toplumsal ve kültürel etkinlikler düzenlemesi, gençlerin ve bölge insanlarının nükleer santrale bakış açılarını değiştirmiş, inanç hissini tazelemiştir.”
Bölgenin en büyük istihdam projesi
Rusya Devlet Atom Gücü Kurumu Rosatom tarafından inşa edilen Türkiye’nin ilk nükleer güç santrali Akkuyu, şu anda alanında çalıştırdığı 6 binden fazla kişi ile bölgenin en büyük istihdam projelerinden biri haline dönüşmüş durumda. İnşaatın en ağır döneminde 16 bin bireye istihdam sağlayacağı öngörülen proje hayata geçirildiğinde, 3 bin 500 işçinin görev yaptığı dev bir tesise dönüşecek. Rusya’nın önde gelen nükleer üniversitelerinde eğitim alan Türkiye vatandaşı genç nükleer mühendislerin sayısının her geçen gün arttığı projede, işçi yetiştirme programından mezun yaklaşık 600 Türk mühendisin çalıştırılması hedefleniyor.
