Dünya Nükleer Birliği’nin düzenlediği (WNA) “Stratejik e-Forum-2020” kapsamında gerçekleştirilen “Nükleer gücün sosyo-ekonomik ve çevresel yararlarını maksimize etme” bahisli panelde, sanayinin nükleer güce verilen dayanağı güçlendirmek için neler yapabileceği ve bu projelere ev sahipliği yapan ülkelere nükleer güç projelerinin sağladığı geniş yararlar masaya yatırıldı.
Cameco CEO’su Tim Gitzel’in başkanlık ettiği panelde konuşan Rosatom Sürdürülebilirlik Yöneticisi Polina Lion, şirketlerinin 50 ülkede gerçekleştirdiği proje geliştirme tecrübesini panelistlerle paylaştı. Rosatom’un halihazırda proje yürüttüğü Bangladeş, Macaristan ve Mısır üzere farklı ülkelerin ekonomik kalkınma, güç sistemleri ve sismik sistemler açısından farklı kaideler ve şartlar sunduğunu belirten Lion, “Nükleer santral tasarıları, tasarının sunulduğu ülkenin gereksinimlerini hesaba katan bir şekilde uyarlanmalıdır. Yeni nükleer santrallerin yapıldığı ülkeler inançlı ve düşük maliyetli bir elektrik kaynağı oluşturmanın ötesinde yeni işler, yüksek tahsilde artış ve mahallî altyapı iyileştirmeleri üzere nükleer santrallerin getirdiği öbür yararlarla da ilgilenmektedir” diye konuştu.
“Nükleer, rüzgar gücü ile tıpkı karbon ayak izine sahip”
Yeni inşa tekliflerinin ticari, teknolojik ve sosyo-ekonomik parametrelerin bir kombinasyonunu sunması gerektiğini belirten Lion, bunların yanı sıra ‘ekoloji’ ve ‘iklim’ parametrelerinin de ihmal edilmemesi gerektiğinin altını çizdi. Lion, “Nükleer güç, rüzgar gücü ile neredeyse birebir karbon ayak izine sahip. Lakin buna karşın Avrupa’nın yenilenebilir güç talebindeki mevcut büyümesi çelişkili görünüyor. Avrupa Birliği’nin sürdürülebilir finans sınıflandırması, nükleeri gri bölgeye koyuyor. Lakin nükleer toplulukta, nükleer gücün sürdürülebilirliğe ve karbon nötrlüğüne kıymetli bir katkı sağlayabileceğine dair hiçbir şüphe yoktur. Covid-19 salgını; nükleerin, binlerce işi garanti altına alan yüksek güvenlik standartlarına sahip, istikrarlı bir elektrik tedarikini garanti ettiğini doğruladı” sözlerini kullandı.
Lion, nükleer gücün Avrupa ve ötesinde sürdürülebilirliği konusundaki algının, lokal topluluklar kadar yetkililerin, bankaların ve yatırımcıların zihniyetini de etkilediğini kaydederek, “Ortak gayretlerimizin nükleer gücün sürdürülebilir kalkınma üzerindeki etkilerine dair detayların aktarılması ile ilgili olması gerektiği konusunda panelde yer alan meslektaşlarımla hemfikirim” dedi.
“Nükleer güç halka daha iyi anlatılmalı”
Panele katılan Güney Kore Kyung Hee Üniversitesi’nden Profesör Bum-Jin Chung da nükleer gücün ucuz ve çevre dostu olduğunu, zira sera gazı üretmediğini belirterek, tüm bu özelliklerin halk tarafından gereğince bilinmediğine dikkati çekti. Chung, “Daha kötüsü, insanların geçersiz haberler nedeniyle nükleer güçten korkma eğiliminde olması. Halkın bu korkusu, siyasetçiler tarafından daha fazla onay alma gayesiyle kolayca istismar edilebilir. Güney Kore’de olan buydu” biçiminde konuştu.
Nükleer gücün yararlarının daha fazla nükleer santral inşa edilmeden anlaşılamayacağını, fakat halkın olumsuz algısının nükleer genişlemeyi engellediğini belirten Chung, “Halka ulaşmayı denedik fakat başaramadık. Irtibat daha etkili olmalıydı. Nükleer gücün ekonomisi, güvenliği ve sera gazına ilişkin yararları üzerine klişeleri tekrarlamak yerine, halkın sorduğu soruları yanıtlamalıydık. Düzmece haberleri incelemeli ve çürütmeliydik” açıklaması yaptı.
Panelde söz alan CNNC International Genel Müdür Yardımcısı Liu Changxian ise 9 Eylül tarihinde Tianwan Nükleer Santrali’nin 5’nci ünitesinin ticari faaliyete geçtiğini hatırlatarak, bunun Çin ve dünya nükleer sanayisi için iyi bir haber olduğunu söyledi. “Çin’de şu anda faaliyette olan 48 reaktör var. 14’ü imal evresinde ve yakında dört ünitenin daha inşaatı başlayacak” diyen Changxian, nükleer gücün toplumsal, ekonomik ve çevresel yararlarına inandıklarını belirtti.
“Mevcut nükleer filo korunmalı”
Uniper İsveç ülke başkanı Johan Svenningson ise iklim değişikliğiyle gayretin yanı sıra inançlı güç üretimini sağlama uğraşları kapsamında birkaç yeni ülkenin nükleer santral inşa ettiğini yahut etmeyi düşündüğünü dile getirdi. Svenningson, “Nükleer projeler, uzun vadeli, yüksek teknolojili projeler olarak ekonomik büyüme ve canlandırma sağlarken, birebir zamanda beraberinde onlarca yıllık güvenilir, karbonsuz güç de getiriyor. Bir ülkenin refahı ve ekonomik kalkınması güç arzına bağlıdır. Uygun fiyata yüksek kaliteli gücün mevcudiyeti daha yüksek bir refah seviyesine kapı açar. Yeni santral inşa etmenin yanı sıra, karbonsuz bir güç temini sağlamak için mevcut nükleer filoyu muhafazamız gerekiyor” dedi.
“Nükleerin, bir “yüksek teknoloji” sanayisi olarak yüksek teknolojili iş yaratımına öncelik verdiğini kaydeden Svenningson, “Nükleer santrallerin yüksek ön maliyetleri vardır. Lakin, 60, 80 yahut daha fazla yıl boyunca çalışırlar ve bu müddet zarfında çok sayıda iş imkanı ve diğer yararlar sağlarlar. Kesim olarak birbirimizle konuşmakta iyiyiz, fakat daha fazla ses çıkarmalıyız. Kendi ülkelerimizde fikirlerimizi geniş kitlelere ulaştırmalıyız. Bu, bilhassa Avrupa’da nükleer gücün genişlemesini ve yenilenebilir güç ve doğal gaza dayanan bir AB hidrojen stratejisini durdurmak isteyen ‘güçlü anti-nükleer seslere’ karşı koymak için yapılmalıdır” diye konuştu.
“Nükleerin öyküsünü anlatmaya devam etmeliyiz”
GE Hitachi Nükleer Güç Başkanı ve CEO’su Jay Wileman da nükleer gücün çevresel ve sosyo-ekonomik yararlarının açıkça ortada olduğunu belirtti. Nükleer santrallerin 2019’da sırf ABD’de 476 milyon ton karbon salınımını önlediğini hatırlatan Wileman, “Nükleer gücün ortaya çıkardığı iş imkanları her bir santraldeki istihdamın yanı sıra hem lokal hem de milletlerarası tedarik zincirine ve bu altyapıyı destekleyen ikincil işlere kadar uzanıyor. Bu, nükleer gücün en önemli sosyo-ekonomik yararlarından biridir. Nükleerin sağladığı tüm bu yararlar mükemmel. Bu kıssayı anlatmaya devam etmemiz gerekiyor. Lakin nükleer maliyetlerini düşüremezsek, bu yararların hiçbiri gerçekleştirilemeyecek. Nükleer gücün rüzgar, karma çevrim, gaz ya da öbür tüm üretim kaynakları ile rekabet edebilecek maliyette olması gerekiyor” tabirlerini kullandı.
