Nükleer alanda uzman gazeteci Gileva: “Nükleer endişesinin ana sebebi bilgi eksikliği”

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Rusya’nın nükleer sanayi ve teknolojileri alanında yayın yapan medya kuruluşu Strana Gazetesinin Genel Yayın Yönetmeni Yulia Gileva, insanların nükleerden korkmalarının bilgi eksikliğinden kaynaklandığını belirterek, “Bazı beşerler nükleer güç ile ilgili efsanelere, mitlere inanmayı tercih ediyorlar. Bilime inanan herkes bilir ki, nükleer güç karbon emisyonu neredeyse sıfır, pak bir güç kaynağıdır” dedi.

Covid-19 (korona virüs) krizi ile gayrette hem elektrik arz güvenliğinin sağlanmasında hem de sağlık alanında büyük rol oynayan nükleer teknolojilerin, pandemi sonrası kalkınma planlarındaki yeri, dünya gündeminde tartışılan hususlardan biri. Pak güce geçiş için “sürdürülebilir bir yarın için bugün yatırım yapın” davetleri gündeme taşınırken, uzmanlar iklim maksatları ile ekonomik maksatların uzlaştırılmasında nükleer yatırımlarının önemine dikkat çekiyor.

“Pandemi sonrası nükleer gücün gücü artacak”

Rusya’nın nükleer sanayi ve teknolojileri alanında yayın yapan medya kuruluşu Strana Gazetesinin Genel Yayın Yönetmeni Yulia Gileva da pandemi sonrası dünyada nükleer sanayinin gücünün artacağını söyledi. Gileva, “Pandemi süreci sonrasında nükleer sanayinin rolü artacak. NGS’lerin (nükleer güç santrali) iklim değişikliği üzerinde olumlu bir tesiri var. Küçük ve orta ölçekli santraller dahil olmak üzere yeni projeler geliştiriliyor. Nükleer tıbbın gelişmesine olan gereksinim artacak. Onkolojik hastalıklar, dünya için büyük bir sorun. Nükleer teknolojilerin de kansere karşı uğraşta tesiri büyük. Sterilizasyon üzere radyasyon teknolojileri pandemi döneminde düzgün bir performans gösterdi. Bu durum, sanayi için olumlu bir sinyaldir” diye konuştu.

“Korkunun en önemli nedeni nükleer sanayisine ve teknolojisine ilişkin bilgi eksikliği”

Nükleer güç yatırımlarının ekonomik büyümeyi artırarak istihdam oluşturacağı, düşük karbonlu ve esnek bir elektrik altyapısının geliştirilmesini destekleyeceği ve Covid sonrası iyileşmede önemli bir rol oynayabileceği öngörülüyor. Uzmanlara nazaran, nükleer güç olmadan karbon nötr elektrik sistemine geçmek, sistem maliyetlerini önemli ölçüde artırabilir ve arz güvenliğini tehdit edebilir.

Dünyanın güç ve iklim problemlerinin tahlilinde ‘temiz enerji’ olarak öne çıkan nükleer güce hak ettiği pahanın verilmesinde hala ön yargılarla oluşan dehşetler engel olarak duruyor. Nükleer alanda uzman bir gazeteci olan Gileva, insanların nükleer teknolojiler hakkında kâfi bilgiye sahip olmadıklarını belirterek, şunları söyledi:

“Fobilerimizden bazen büsbütün kurtulmak mümkün bile olmuyor. Köpekbalıklarından, yükseklikten, uçaktan korkabiliyoruz ve bu dehşet yerleşik de kalabiliyor zihnimizde. Tıpkı bu dehşet örnekleri üzere nükleere karşı da insanların endişeleri olabilir. Bu endişenin kaynaklarından tahminen de en önemli neden nükleer endüstrine ve teknolojisine ilişkin bilgi eksikliği. Sorunu çözümlemek için kaynağına inmek gerekiyor. Kaygı ve kaygıya kapılmamak için bilimsel bilgilerle donatılmamız gerekir.”

“Nükleer güç karbon emisyonu neredeyse sıfır, pak bir güç kaynağıdır”

Nükleer santrallerin 7/24 inançlı bir şekilde karbon emisyonu yaymayan pak güç üretme kapasitesine sahip olduğunu da hatırlatan Gileva, “Bazı beşerler nükleer güç ile ilgili efsanelere, mitlere inanmayı tercih ediyorlar. Bilime inanan herkes bilir ki, nükleer güç karbon emisyonu neredeyse sıfır, pak bir güç kaynağıdır. Şu anda dünya elektriğinin yaklaşık yüzde 10’u nükleerden elde ediliyor. Bu da tüm düşük karbonlu elektrik üretiminin yaklaşık üçte birini oluşturuyor. İklim değişikliği ile uğraşta de nükleer önemlidir. Kömürle çalışan güç santralleri nükleer santrallerden daha çok radyonüklid salınımı yapar. Dehşetin kılavuzumuz olmasına müsaade vermemeliyiz. Nükleer algısında müspet bir değişiklik görülüyor. Lakin, eski dehşetler da devam ediyor” tabirlerini kullandı.

“İnanılmaz kent efsaneleri var”

Mesleği nedeniyle gündelik hayatta nükleer güç ilgili çok şaşırtan örneklerle karşılaştığını, insanların en fazla radyasyondan korktuğunu, bu mevzuda inanılmaz kent efsaneleri olduğunu kaydeden Gileva, şunları aktardı:

“Nükleer santrallerin olduğu kentlerde radyasyona maruz kalındığı sanılır. Halbuki Brezilya’daki Kopakabana Plajında 1 ay tatil yaptığınızda daha fazla radyasyon yüklenirsiniz. Her insan radyoaktiftir. 8 saatlik bir uçak seyahati yapan bir insan sanılanın bilakis nükleer santralde 5 yıl çalışmış bir beşerden çok daha büyük dozda radyasyon alır. Muz ve kaju fıstığının da radyoaktif olduğunu biliyor muydunuz? Kimi kent efsaneleri ise epey komiktir. Uzun mühlet nükleer santralde çalışan kişilerin bir müddet sonra ışık verdiği söylenir, sizce bu mümkün olabilir mi? Dünyanın ilk reaktörü de Amerika’da ya da Rusya’da diye bilinir. Halbuki Orta Afrika ülkesi olan Gabon’da bulunun Oklo’daki doğal nükleer reaktör bundan 1.8 milyar yıl önce çalışıyordu. Çernobil kazası sırasında on binlerce kişinin hayatını kaybettiği söylenir. Birleşmiş Milletler verilerine nazaran ise kaza sırasında 3 kişi hayatını kaybetmiştir. Kazadan 3 ay sonra 28 kişi, kazadan 20 yıl sonra 19 kişi vefat etmiştir. Akut radyasyon sendromu ise 134 şahısta görülmüştür.”

“Dizilerin dilinin olumsuz olması, cümbüş sanayisinin çalışma şeklinden kaynaklanıyor”

Nükleerle ilgili haberlerin, dizilerin ve kitapların dilinin olumsuz olmasının, cümbüş sanayisinin çalışma usulünden kaynaklandığını söyleyen Gileva, şöyle devam etti: “Dünyadaki nükleer gelişimine paralel olarak, nükleerin dizilerde ve kitaplarda işlenmesi de yaygınlık gösteriyor. Literatürde çok uygun bilinen bir teknikle izleyicinin ilgisini çekmek ve odağında kalmak için sıradan ömür hikayeleri önemli global olayların içine yerleştiriliyor. Haberlerle ilgili olarak da kaya petrolü yahut Elon Musk’ın uzay araştırmaları hakkında çok daha fazla yazıldığını düşünüyorum.”

Türk gazetecilerine çağrı

Dünyada nükleer güç alanında uzman gazeteci sayısının da hayli az olduğuna dile getiren Gileva, “Bu alanda rekabet de düşük, süratlice bir yıldız olabilirsiniz. Nükleer sanayinin önemli bir rol oynadığı her ülkede, medya dünyasında nükleer güç hakkında çok şey yazan en az 3-5 uzman olduğunu düşünüyorum. Bu mevzuyu ele alan ilginç yazılar blog müellifleri var. Bu hususta yazan çok fazla muharrir olmadığı için ‘nükleer’ müellif olmak, bilhassa de İngilizce dilinde yazıyorsanız, ilginç ve mükemmel bir şey. Son yıllarda sanayi geliştikçe atom müelliflerinin sayısı da artış gösteriyor. Milletlerarası Atom Güç Ajansı verilerine nazaran, şu anda dünyada 30 ülkede 440 adet nükleer güç reaktörü elektrik üretiyor. İngiltere, Fransa, Japonya, Hindistan, Amerika Birleşik Devletleri, Finlandiya, Birleşik Arap Emirlikleri ve Rusya’nın da ortalarında yer aldığı 19 ülkede 54 reaktörün inşaat çalışmaları da devam ediyor. Rusya Devlet Atom Gücü Kurumu Rosatom tarafından Mersin’de kurulacak Akkuyu Nükleer Güç Santrali ile birlikte Türkiye, ilk nükleer santraline ve umarım ki, nükleer enerjiyi bahis alan habercilikte kendi yıldızlarına sahip olacak. Bu nedenle meslektaşlarıma da tavsiyem; önyargıları bırakın, mevzuyu inceleyin. Bilim adamlarıyla uzmanlarla daha fazla konuşun” dedi.