Bugünlerde bir terim var sürekli önümüze çıkan; bütünsel sağlık. Her sorun bu odakla bakınca çözülüyor, ve özünde bir şeyi çürümeden dengeleme halini anlatıyor. Ayurveda ilmini de kapsayan bu yaklaşımı işin kompetanı Ebru Şinik ile konuştuk.
Ayurveda sistemini kısaca anlatır mısınız?
Ayurvedik ömür hali, en net ve kısaca kendine uygun bakma ilimidir. Hem esirgeyici, hem de bütüncül bir tıp sistemi olan Ayurveda’nın rehberliğinde günlük rutinlerimizi düzenlemeye başladığımızda sağlıklı ve keyifli yaş alma sürecimizi başlatmış oluruz. Ayurveda kadim bir lisan olan sanskrit dilinde bir söz olup, söz manası olarak “yaşam bilimi” manasına gelmektedir.
Ayurveda, kişinin doğuştan sahip olduğu bünye tipini belirleyerek, bu doğrultuda hayat uzunluğu istikrarda kalmasını sağlar.
Bu üzere kavi dönemlerde ayurveda sistemi nasıl yarar sağlayabilir?
Beden-zihin istikrarının bilhassa çok daha önem kazandığı bu günlerde vücudumuzda dengeleyici nitelikleri barındırırken eş zamanlı olarak bağışıklık sistemini de güçlendiren ayurvedik günlük rutinlerin uygulanması son kademe konforlu ve bir o kadar da güçlü etkilere sahiptir.
Konutta kendi kendimize yapabileceğimiz ayurvedik ritüeller neler?
Ben bilhassa güne başlarken yaptığım sabah ritüellerini çok önemsiyorum. Sabah gözümü açtığım üzere yaptığım dilimin üstünü temizleme, ılıkdan daha sıcak olan limonlu yahut elma sirkeli su içme, merkezi hudut sistemini dengeleyen burundan alınıp verilen nefes teknikleri egzersizlerim ve zihin sıhhatim için meditasyon vazgeçilmezlerim arasında bölge alıyor. Bu rutinlerim olmasaydı büyük ihtimalle sakinleştirici bir ilaç kullanmak zorunda kalabilirdim.
Nefesin hudut sistemimiz üstünde nasıl etkileri var?
Kontrollü ve ritmik olarak burundan alınıp verilen yoga ilmine dayalı kadim nefes teknikleri dünyada bilinen en faal gerilim yönetimi teknikleridir; çünkü otonom hudut sistemi tatbike başladığınız anda dengelenmeye başlar. Beden-zihin tıbbının dünyadaki öncü hekimlerinden biri olarak gösterilen Dr. Andrew Weil, “ Şayet sağlıklı ömür üzerine verdiğim önerileri tek bir unsurla sınırlamak zorunda kalsaydım, bu gerçek nefes almayı öğrenmek olurdu” diyor. Nefes hem fizikî, hem de zihinsel vücudumuzda çalışan en etkili detoks sistemidir. Dünyada gerilim yönetiminde dinamik olarak kullanılan bu egzersizler, kasların ve imajinasyonun kullanıldığı sair gevşeme teknikleriyle kıyaslandığında; nefes, fizyolojik ihtar sistemiyle direkt kontaklı olduğu için, tesirinin çok daha kısa zamanda ortaya çıktığı kanıtlanmıştır.
Nefes ve bağışıklığımız arasında nasıl bir ilişki var?
Nefes alıp veriş ritmimiz zihinsel faaliyetlerimize ayna üzere yansır. Bu da anında merkezi hudut sistemi ve enterik hudut sistemi yani sindirim sistemine anında yansıyan etkileri barındırır. Bağışıklık sistemimizin ana merkezi sindirim sistemi olduğuna nazaran, kontrollü ve ritmik nefesler sindirim sistemini düzenlediği üzere anında endokrin sisteme yani hormonal sistemimize de tesir ederek bağışıklığı güçlendirici hormon salınımını tetikler. Elbette nefesini denetim edemeyen bir kişi için bunun zıddı makbuldür. Kaldı ki bu Covid-19 pandemisi sürecinde akciğer florasını ak ve güçlü tutmak çok önemli; işte bu noktada da burundan alınıp verilen kontrollü nefesler adeta mucizevi şifalandırıcı etkiler barındırmaktadır.
Münhasıran bu dönemde gerilimden uzak kalın diyor bilirkişiler. Pekala ancak gerilimi nasıl elimine edebiliriz?
Nefesi denetim ederek hudutları yatıştırmak, aklı da denetim etmenin ön koşuludur. Gerilimi bilinçli zihnimizle denetim edemeyiz. Bilinçaltından kaynaklanan gerilim reaksiyonunu lakin hayatımıza düzenli olarak mindfulness diye tabir ettiğimiz farkındalık yükseltici egzersizler olan nefes teknikleri ve meditasyon egzersizlerini dahil edersek amigdala’nın evvelden gerilim yansısı verdiği durumlarda birebir yansıyı vermemesini sağlayabiliyoruz. Yani uzun lafın kısası her gün düzenli olarak bu egzersizleri yaparak ömrünüzde gerilimi yönetebilirsiniz.
Yazı: Serli Gazer Boyacı
ELLE Türkiye Mayıs / Haziran sayısından alınmıştır.
