Manisa’daki Sidas Antik Kenti’nden yıllar önce çalınarak İtalya’ya götürülen bin 800 yıllık antik taş yazıt, Kültür ve Turizm Bakanlığının eforlarıyla 23 yıl sonra yine Türkiye’ye getirildi.
Manisa’nın Demirci ilçesi sınırları içerisinde yer alan ve milattan önce üçüncü yüzyılda önemli bir kent olduğu bilinen Sidas (Saittai) Antik Kenti’nden 1990’lı yıllarda çalınarak İtalya’ya götürülen yazıt, tekrar Türkiye’ye getirildi. Apollon Aksyros Tapınağı’ndan çalınarak İtalya’ya götürülen bin 800 yıllık yazıt, Kültür ve Turizm Bakanlığının uğraşlarıyla tekrar Türkiye’ye kazandırılmış oldu. Bakanlık yetkililerinin teslim almasının ardından Türk Hava Yollarının Roma’dan havalanan uçağına yüklenen yazıt, gece saatlerinde İstanbul Havalimanı’na getirildi. Özel bir kutu içerisinde koruma edildiği görülen tarihi eser, Türk Hava Yollarının yer hizmetleri iştiraki Turkısh Ground Services (TGS) grupları tarafından ihtimamla uçaktan indirildi. Yazıt, sabah saatlerinde ise Ankara’ya gönderilecek.
“Yurtdışındaki bir yapıtımız daha topraklarına, ilişkin olduğu yere geri döndü”
Yazıtla birlikte Türkiye’ye dönen Kültür ve Turizm Bakanlığı Roma Kültür ve Tanıtma Müşaviri Istek Haluk Soner, havalimanında yaptığı açıklamada, “Bakanlığımızın uzun türel uğraşlar sonucu İtalya’dan getirdiği bu yapıtı yarın saat 12.30’da Sayın Bakanımız halkımıza takdim edecek. Hepimize iyi olsun. Böylelikle yurtdışındaki bir yapıtımız daha topraklarına, ilişkin olduğu yere geri döndü” değerlendirmesinde bulundu.
Yazıt, hırsızlık sonrası tapınağa ikramlar sunup af dilenmesini bahis alıyor
Yaklaşık 23 yıldır Kültür ve Turizm Bakanlığının peşini bırakmadığı antik yazıtta, iki kardeşten birinin balık ağını çalması nedeniyle gazaba uğraması ve ailenin tapınağa armağanlar sunup af dilemelerinin yer aldığı öğrenildi. Yazıtta, “(300 yılında (MS 215/6 yılı), Ksandikos ayında, 12’inci günde, ilaha karşı işledikleri cürüm nedeniyle: Melite ve Makedon, Eia’nın ağını ve öbür şeylerini çaldılar; bu sebeple ilah tarafından cezalandırıldılar. Anne ve babaları kendi selametleri için Apollon Aksyros’a danıştılar ve adağı şükranla yerine getirdiler” sözlerinin yer aldığı belirtildi. Saittai Antik Kenti’nde bulunan Apollon Aksyros Tapınağı’nda antik dönemlerde insanların bir isteklerinin gerçekleşmesi ya da işledikleri günahlardan kurtulmak için kurbanlar, ikramlar sundukları ve herkesin görmesi ve ibret alması için de taşlara günahlarını, dileklerini yazdığı biliniyor.
İtalya’da antika tüccarına yapılan baskında ele geçirilmişti
Türkiye’den çalınarak İtalya’ya götürülen yazıt, İtalyan kültür polisi tarafından 1997 yılında bir antika tüccarına yapılan baskında ele geçirildi. Yazıtın kökeninin Türkiye olup olmadığının teyidi için durum Türk İnterpol Ünitesine iletildi. Kültür ve Turizm Bakanlığınca yapılan incelemeler sonucunda yapıtın daha önce Prof. Dr. Hasan Malay tarafından 1987 yılında yayınlandığı ve Manisa’da bulunan Apollon Aksyros Tapınağı’ndan çalındığı tespit edildi. Lakin bu hırsızlık olayı ile ilgili bir delil bulunamadığından İtalya’daki soruşturma sonuçsuz kaldı. Ortadan geçen 23 yıllık süreçte karşılıklı davalar ve Türkiye’nin sunduğu deliller sonucu yapıtın Türkiye’ye iade edilmesine karar verildi. Bu kapsamda da yazıt tekrar Türkiye’ye getirildi.
