Kamu bankaları, sıradanlaşma sürecine geçiş ve toplumsal hayatın canlanması için vatandaşların finansman muhtaçlıklarını müsait koşullarda sağlayabilmek hedefiyle yeni kredi paketlerini haziran ayı başında devreye soktu.
Konut kredi getirileri aylık yüzde 0.64 ile tarihin en düşük seviyesine indirilirken, bu kararın akabinde kamu iştirak finans kurumları konut finansman orantısını yüzde 0.64’e düşürdü. Şahsi bankalar da konut kredilerini yüzde 0.7-0.9 aralığına çekti.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme (BDDK) donelerine nazaran, konut kredi bakiyesi, mayıs ayı ahir 211 milyar 264 milyon lira seviyesinde bulunuyordu. Kamu bankaları öncülüğündeki tarihi kampanyanın akabinde haziran ayında konut kredi tasarrufunda önemli artış görüldü.
Konut kredi bakiyesi, 1-19 Haziran’da 222 milyar 733 milyon liraya ulaştı. Böylelikle 19 günlük devirde konut kredileri yaklaşık 11.5 milyar lira arttı.
Laf konusu rakam, geçen yılın başında 188 milyar 109 milyon lira seviyesindeyken, yıl ahir 198 milyar 703 milyon liraya yükselmişti. Böylelikle bir yılda konut kredi bakiyesi 10 milyar 594 milyon lira artmıştı.
Kampanyanın tesiriyle 1-19 Haziran’da kullanılan konut kredisi meblağı, geçen yılın tamamında gerçekleşen rakamın yüzde 8.5 üzerine çıktı.
Yüksek nemaların tesiriyle önceki yıl konut kredi bakiyesi 191.5 milyar liradan 188.5 milyar liraya gerilemişti. 2017’de ise orantıların yüzde 1’in altında olması nedeniyle en yüksek yıllık rakam görülmüş ve konut kredi bakiyesi 27.9 milyar lira artmıştı. Kredi bakiyesi, bu yılın 1 Ocak-19 Haziran periyodunda ise 23 milyar liranın üzerinde arttı.
“Düşük nema nispetlerinin önemi bir defa daha ortaya çıktı”
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Idare Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, dernek olarak yıllardır mortgage getiri orantılarının olması gerektiğinin altını çizdiklerini söyledi.
Kişilerin konut sahibi olurken ilave yük altına girmek istemediğini, kira öder üzere mesken sahibi olmak istediğini lisana getiren Durbakayım, gelişmiş ülkelerde tıpkı koşullarda mesken sahibi olunduğunu anlattı.
Durbakayım, 19 günde bir yıllık meblağdan daha fazla kredi tahsis edilmesinin düşük getirilerin önemini bir sefer daha ortaya koyduğunu vurgulayarak, “Rakamlar, inşaat dalı ile bankacılık sisteminin birbiriyle ayrılmaz bir kesim olduğunu gösteriyor” dedi.
Kişisel bankaların da tıpkı getiri nispetleriyle konut sahibi olacaklara kredi vermesi gerektiğini belirten Durbakayım, “Bu kaideler gerçekleşirse yıllık 1.5 milyon adedin üzerine rahatlıkla çıkarız. Bundan daha da önemlisi orta ve alt gelir kümesinin mesken sahibi olmasına yer hazırlarız” dedi.
“Güçlendirme konusunda da düşük getirili kredi verilmeli”
Sarsıntı Güçlendirme Derneği (DEGÜDER) Başkanı Sinan Türkkan da kamu bankaları öncülüğünde başlatılan konut kredi kampanyasının tarihi bir hareketliliği beraberinde getirdiğini söyledi.
Haziranın ilk 19 gününde 11.5 milyar liralık kredi hacmi oluştuğunu tabir eden Türkkan, bu hacmin 2018 ve 2019’un tamamından fazla olduğunu bildirdi.
Bu hareketliliğin, konut muhtaçlığının her zaman sürdüğünü gösterdiğini vurgulayan Türkkan ekledi, “Ancak yeni konut alamayan ve yaşlı binalarda oturan büyük bir bölümün olduğu da unutulmamalı. Ortalama konut yaşımız 15-16 civarında. Yalnızca İstanbul’da 2000 öncesi yapılmış 554 bin bina bulunuyor. Bunlarda milyonlarca insan yaşıyor. Bu gerçek için de bir seferberlik başlatılmalı. Son günlerde sıkça yaşadığımız zelzele gerçeği göz gerisi edilmemeli ve acilen düşük oranlı konut güçlendirme kredisi çıkarılmalı. Bu mevzuda da bir kampanya başlatılmalı.”
“Haziran, birçok yerde rekorların kırıldığı ay olarak tarihe geçecek”
Coldwell Banker Türkiye Ülke Başkanı Gökhan Taş ise konut kredi bakiyesinin ilk altı ayda 30 milyar liraya yakın artmasını beklediklerini tabir ederek, 1 Ocak-19 Haziran periyodunda 23 milyar liraya ulaşıldığını söyledi.
Böylesi bir hacmin daha önce yalnızca 2017’de yaşandığını aktaran Taş, “İlk altı ayda hem 2017 hem de daha önceki tüm yılların rekoru kırılmış olacak. Bunu ofislerimizden de hissediyoruz. Yoğunluk önemli biçimde artmış durumda” dedi.
Konut kredi kampanyası sayesinde haziranda ipotekli satış adedinin 100 bini bulacağını belirten Taş, “En fazla gerçekleşen ipotekli satışın iki katına yakın… Başkaca, tüm zamanların haziran konut satış rekorunun da kırılması yüksek ihtimal. Yani haziran, birçok yerde rekorların kırıldığı ay olarak tarihe geçecek” dedi.
“İpotekli satış 27 günde 14 kat arttı”
Demand Küme İnşaat Idare Kurulu Başkanı Atalay Demirbaş, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdüriyeti’nin rakamlarına nazaran, 1-27 Haziran’da ülke genelinde 93 bin 704 kredili satış süreci gerçekleştiğini bildirdi.
Geçen yılın tıpkı devrinde 6 bin 658 adet kredili konut satışı gerçekleştirildiğini anımsatan Demirbaş, “Söz konusu rakam, 2020’de tam 14 kat artarak 94 bin adede yaklaşmış durumda. Datalar, bize düşük konut kredisinin hem alıcı hem satıcı hem de üretici açısından hayati önem arz ettiğini gösteriyor. Konut satışlarının artması 200’den fazla bölümü olumlu etkiliyor. Yani ekonomiye can suyu oluyor” dedi.
Kaynak: AA
