2006 yılında kazı çalışmalarının başladığı Çaycuma kazasına bağlı Filyos beldesinde, M.Ö. 6 ve 7. yüzyıllar arasında kurulduğu iddia edilen Tieion Antik Kenti’ndeki kazı çalışmaları 20 kişilik ekiple sürüyor. Karadeniz yerinin kıyı şeridinde tek antik kent olma özelliği bulunan Tieion Antik Kenti; 60 hektarlık bir SİT meydanından oluşuyor.
Bartın Üniversitesi Tedrisat üyesi Doç. Dr. Şahin Yıldırım koordinatörlüğünde gerçekleştirilen kazı çalışmalar; iç kısımda 4 metre derinliğindeki sarnıç içerisinde yoğunlaşıldı. “Karadeniz’in Efes”i olarak bilinen kentte, Roma Tapınağı da kazı ekibince gün yüzüne çıkartıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı 143. ören noktası olarak kabul edilen antik kentten çıkartılan tarihi eserler, Karadeniz’in tarihine de adeta ışık tutuyor. Çalışmalarda 5 bin kişilik gösterim dikkat çekiyor. Yazılı yapıtların yanı sıra, liman, madeni para, tapınak, kilise, hamam üzere eserler tespit edilirken, kalede yaşayanların su muhtaçlığının karşılanabilmesi için yapılan su sarnıcı dikkat çekiyor. 4 metre derinliğindeki sarnıcın akabinde 60 hektarlık ortamda kıymetli bulguların yapılacak çalışmalarla gün yüzüne çıkartılması planlanıyor.
Kazı çalışmalarında hizmet yapan arkeolog Gürcan Laçin, çalışmaları şöyle aktardı: “Bu yılki çalışmalarımız tapınak kısmının içerisindeki sarnıçta devam etmektedir. Kdz. Ereğli müzesi başkanlığında yapılan çalışmalarımız Doç. Dr. Şahin Yıldırım Bartın Üniversitesi koordinatörlüğünde devam etmektedir. Birinci etapta biz muhit düzenlemesinin akabinde kıymetli olan öteki yapı sarnıçla odaklandık. İç kısımda bakıldığında 4 metre derinliğinde geç devirde kullanılan sarnıç var. M.S. 2. YY’da Roma Periyodu tapınağının sonrasında Bizans Periyodunda kullanıldığını görmekteyiz. Bu yıl ki çalışmalarımıza yaklaşık 20 kişilik ekiple devam ediyoruz. Bunların içerisinde mimar, harita mühendisi, arkeolog, sanat tarihçisi ve restoratör arkadaşlarımız bulunmaktadır. Büyük bir kent. O yüzden çalışmalar uzun müddet devam edecektir. Kesin bir haber vermek yanlış olur. Örnek vermek gerekirse 60 hektarlık bir SİT sahasından bahsediyoruz. Çok büyük bir zaman ve iş gücü gerektiren bir çalışma. Ondan ötürü zaman alacak. Kent M.Ö. 7 YY’dan – 17 YY’a kadar giden bir yapıya sahip pasta dilimi üzere 14 katmandan oluşmaktadır. Bu gün Karadeniz kıyı kenti üzerindeki tek antik kent. Bizim çok hoş bir oyunumuz var. Bu da birinci olmasından ötürü 5 bin kişilik bir kapasiteye de sahip başkaca. Bizim son devir sayılarımıza nazaran 250 bini buldu bir sene içerisinde. Kıymet olarak buradaki tarihi ürünleri kayda alıyoruz. Bizim için onlar daha bedelli. 3 bin yıl evvelki taş bloka siz dokunuyorsunuz. Biz yayına yönelik çalışıyoruz. Buluntuya yönelik. Onların yapıtları de Kdz. Ereğli Müzesi’nde başkaca filyos isminde bir senksiyonda sergilenmektedir. Biz tarihi eser olarak bakıyoruz. Bizim için kıymetli buluntular tespit edildi.”
Filyos Belediye Başkanı Ömer Ünal, “Filyos tarihi ve turistik bir nokta. 2020 yılı içinde kazılarımız devam ediyor. Kazılarda çok büyük buluntular buldular. Bunlar şimdilik Kdz. Ereğli müzesinde sergileniyor. Allah nasip ederse biz de TCDD’ye tescil edilmiş bir binayı aldık. Müze yapacağız. Halka da Filyos Müzesi’ni kazandırmış olacağız” biçiminde konuştu.
