Korana virüs pandemi sürecinin bütün dünyayı olumsuz etkilediği fakat en çok etkilenen bölümlerin hizmet ve turizm kesimi olduğu belirtildi.
İHA Trabzon Bölge Müdürlüğü’nü ziyaretinde mevzuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan TÜRSAB Doğu Karadeniz Bölge Temsil Heyeti Başkanı Volkan Kantarcı, 1 Haziran itibariyle pandemide olağanlaşma sürecinin başladığını hatırlattı. Kantarcı, Haziran ortaları üzere iç turizmde bir hareketlilik beklentileri olduğunu lakin bu beklentilerin de umdukları üzere gerçekleşmediğini söyledi. Kantarcı “Avrupa ve etrafımızdaki başka ülkelere bakıldığında rakip olan Akdeniz’deki İspanya, İtalya üzere ülkelere bakıldığında hadise sayıları olarak biz onlardan çok daha iyi durumdaydık. Haziran ilk haftalarında olağanlaşma sürecinde çok iyiye yanlışsız gidiyorduk. Beklentilerimiz fazlaydı. Aslında pandemi ilk etkilerini göstermeye başladığı zaman bizim hem kamuoyuna hem de bölge acentalarımıza bilhassa ‘Artık kitle turizmi bu süreçte olmayacak zira insanlarda olağanlaşma sürecinde dahi bir tedirginlik olacak. Kalabalık kümeler halinde otobüslere binerek birlikte tanımadığı aileler ile hareket etme sayıları azalacak’ demiştik. Bölgemiz doğal güzelliklerin, vadilerin, göllerin, şelalelerin, derelerin çokça olduğu yeşilin çok fazla olduğu son yıllarda iç ve dış turizmde en çok istek gören destinasyonlardan bir tanesi. Buna yönelik çeşit paketleri ve programları hazırlamalarını bilhassa toplumsal medya üzerinde bunlara tartı vermeleri gerektiği konusunda telkinlerimiz oldu. Gerçekten geçtiğimiz 3 aylık müddette baktığınız zaman bölgemizde kitle turizminde bir hareketlilik olmadı her hafta otobüsler dolusu kümeler gönderen İstanbul, Ankara, İzmir, Konya üzere büyük kentlerdeki büyük çeşit operatörlerinin az sayıda kümelerinin geldiği, gelen kümelerinin da 15-20 kişi ortasında olduğunu gözlemledik. Yaylalara yönelik çeşit paketleri hazırlayan cins firmaları hala daha hafta 2-3 kez kümelere hizmet veriyor. Yayla konaklamalı çeşitler yapan ve pandemi sürecinde kendini ‘izole’ etmek isteyenlere ulaşabilen acentalarımız bu süreci iyi değerlendiriyor” dedi.
“Vakaların az olduğu Körfez ülkelerinden olayların hiç yok denecek kadar olduğu Doğu Karadeniz Bölgesi’ne bir akım bekliyorduk”
“Rakamlara baktığımız zaman bölge turizminde geçen yıla göre en az yüzde 80 üzere bir kayıp kelam konusu” diyen Kantarcı “Pandeminin olağanlaşma sürecindeki akışı baktığımız zaman biz Haziran itibariyle pek iyi gidiyorduk. Hadiselerin az olduğu Körfez ülkelerinden olayların hiç yok denecek kadar olduğu Doğu Karadeniz Bölgesi’ne uçuşlar başlaması üzerine bizim bir baskımız vardı. O dönem sivil havacılık ile ilgili olarak teşebbüslerde oldu. Charter seferi koymayı planlayan firmalarla bir arada daima irtibat halindeydik. Lakin bu akış bir türlü olmadı. Haziran ortalarından itibaren Körfez ülkelerinde de olaylar artmaya başladı. Temmuz ve Ağustos’ta beklemiş olduğumuz beklemiş olduğumuz direkt uçuşlar hayata geçirilemedi. Bilhassa 10 Temmuz’dan sonra planlamaları olan havayolu şirketleri ve charter seferleri vardı. Bunlar olmayınca sayılar bölgemiz turizmine ve ekonomisine olumsuz olarak etkileri yansıdı. Geçen sene 600 bine yakın turist gelmiş, 1 milyonun üzerinde yerli turist var fakat yabancı turistlerin kişi başı bırakmış olduğu gelir çok daha fazla. O nedenle dış turizm bizim için çok önemli. Maalesef olumsuz bir süreç geçirdik. Kurban Bayramı’ndan sonra Kuveyt’ten uçuşlar başladı. Hem sayı hem de doluluk oranı olarak hayli düşüklerdi. Çok düşük oranda da olsa bir nebze katkıları oldu. Fakat bölgemizin muhtaçlığı çok daha fazlasıydı. İç turizminde aileler formunda gelişler oldu. Yayla ve ahşap otellerdeki konaklama oranları sahil şeridindeki yıldızlı işletme belgeleri otellerin 2 katı oldu” diye konuştu.
“2020 yılına bölge turizmi için büyük umutlarla başlamıştık”
2020 yılında bölge turizmini çeşitlendirmek ismine büyük umutlarla çalışmalar yaptıklarını hatırlatan Kantarcı, açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Şubat ayında Kuzey Afrika ülkelerine THY ve DOKA dayanaklı bir program gerçekleştirmiştik. O ülkelerden de bölgeye turist çekmek ismine çalışma yapmıştık. Devamında Avrupa ve Uzakdoğu ülkelerine yönelik çalışmalarımız olacaktı. İran’daki turizm fuarına, Azerbaycan’daki turizm fuarlarını ziyaret ederek oradaki turizm acentalarına yönelik görüşmelerimiz olacaktı. Pandemi sürecinden dolayı bunu gerçekleştiremedik. Artı iç turizm ismine da çalışmalar planlıyorduk. Zira ülkemizin 85 milyonluk bir nüfusu var. Bölgemizin bedellerini doğal güzelliklerine pandemide ortaya çıkan olumlu kısmı bölge olarak biraz daha sahiplenip bunu daha ön plana çıkartıp önümüzdeki yıllarda iç turizme yönelik tanıtım çalışmalarımıza önem vermemiz gerektiği ortaya çıktı. Pandemi devam ederse Allah korusun yeniden dış çizgiler kapanacak yahut 4-5 yıl sonra bir daha bu türlü bir şey yaşanırsa yeniden bu biçim şeyler yaşanacak dış turizm hareketliliği duracak ancak bizim büyük bir nüfusumuz var içerdeki dengeleri iyi denetim edebilirsek iç turizm hareketliliği ile ayakta kalabiliriz. Bu potansiyeli kıymetlendirmek gerektiğini düşünüyoruz. Buna yönelik hazırlık çalışmalarımızı yapmamız lazım. Türkiye’de bir turizm kültürü geliştirilmesi gerektiğine inanıyoruz. Kıymetlerimize sahip çıkıp ismine bölge tanıtımı ile ilgili bir birliktelik sağlamamız gerekiyor. Zira bölgeye gelen turist yalnızca Trabzon’u gezmiyor, Ayder’e de gidiyor Şavşat’a da gidiyor. İlkokuldan itibaren turizmle ilgili çocuklara bir bilgilendirme okullarda bölgenin turizm kıymetleri ile ilgili gezilecek yerler ile ilgili bilgiler verilmeli. 10-20 sene sonra iklim değişimlerinden dolayı yaylalarımız daha da kıymetli hale gelecek, ırmaklarımız göllerimiz daha bir önem kazanacak. Bununla ilgili orta ve uzun vadeli bir planlama yapmamız gerekiyor.”
“Turizmciler için pandemi dönemi için alınan kredilerin ödeme dönemi geliyor lakin elde avuçta bir şey kalmadı”
Turizmcilere bu pandemi sürecinde açıklanan paketlerle dayanaklar verildiğini, düşük faizli krediler kullandırıldığını, kısa çalışma ödeneğinden yararlandırıldığını, SGK ile ilgili dayanaklar olduğuna dikkat çeken Volkan Kantarcı, turizmciler için alınan kredilerin ödeme döneminin yaklaştığına dikkat çekti. Kantarcı “Gelinen noktada Nisan, Mayıs itibariyle kredi kullanan acentalarımızın bu kredileri geri ödemeleri Ekim üzere başlıyor. Bu geri ödemeleri yapmak için bu süreçte para kazanmaları gerekiyordu lakin maalesef kazanamadılar. Lakin kendilerini geçindirecek kadar kazandılar, kimileri onu bile kazanamadı. Dolayısıyla geçtiğimiz yıl Eylül ayından itibaren sarfiyatları olan ölü bir kış dönemi geçiren hatta kimileri gelecek turizm dönemini yani ilkbahar ile birlikte okul tipleri, kültür çeşitleri ve ardından yaz dönemini düşünerek kışın borç alan seyahat acentalarımız olmuştu. Bu süreci de pandemi nedeniyle gerçekleştiremeyince güç bir dönem yaşadılar. Artık ödeme dönemi yaklaşıyor elde yok avuçta yok. İkinci iş yapan yani farklı dallarda iş yapan turizmciler bir şekilde ayakta kalmaya çalışıyor fakat yalnızca turizm ve seyahat acentalığı yapan işletmeler bu manada durumu sahiden çok güç. Biz bu ay yahut önümüzdeki ay bilhassa turizmciler için ek paketler açıklanmasını bekliyoruz. Bu mevzuyu ilgili bakanlıklara ileteceğiz. Zira önümüzdeki yılın ilk yarısına kadar imaj itibariyle turizmcileri sıkıntı dönemler bekliyor. Bölge turizmcileri için 2019 yılı Eylül ayından başlayıp 2021 yılının yaz dönemine kadar turizmciler için geçen 20 aylık güç bir dönem var. Bu süreçte ayakta kalmak sahiden çok güç. Kimi borç alarak kimi kredi alarak alarak ayakta kalmaya çalışacaklar lakin bu süreçte ilave takviyeler verilmesi gerekecek. Daima borçlanma ile kredi ile ne kadar ayakta kalınabilir bu da önemli bir sorun. Yalnızca öteliyoruz. Önümüzdeki dönemde para kazanacağız ve borçlar ödenecek diye lakin bunu yapmaktan öteki da bir şey yok gibi” sözlerini kullandı.
